Januvia (ឱសថ Januvia)
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
ការប្រើប្រាស់
១- តើឱសថនេះប្រើដើម្បីអ្វី?
ឱសថ Januvia® ជាទូទៅគឺប្រើដើម្បីព្យាបាលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ២។ ឱសថនេះ ត្រូវប្រើផ្សំជាមួយនឹងរបបអាហារដែលត្រឹមត្រូវនឹងកម្មវិធីហាត់ប្រាណដែលសមស្រប ឬអាចនឹងប្រើផ្សំជាមួយនឹងឱសថគ្រប់គ្រងជាតិស្ករដទៃទៀត។ ការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករបានល្អ អាចជួយការពារអ្នកជំងឺពីការខូចតម្រងនោម ងងឹតភ្នែក បញ្ហាប្រព័ន្ធប្រសាទ បាត់បង់អវយវៈ និងបញ្ហាលើមុខងារផ្លូវភេទ។
អត្ថបទគួរអាន៖
២- តើខ្ញុំគួរប្រើប្រាស់ឱសថនេះរបៀបណា?
សថ Januvia® នេះមិនគួរប្រើបើសិនជាយើងស្ថិតក្នុងតំណាក់កាល Diabetic ketoacidosis (អាការៈឡើងជាតិសេតូនក្នុងឈាម នាំឲ្យឈាមក្លាយជាមជ្ឈដានអាស៊ីត) ឬយើងមានប្រតិកម្មអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងថ្នាំSitagliptin នេះ ។ យើងអាចលេបថ្នាំនេះដោយពោះទទេក៏បាន ឬដោយមានអាហារក៏បាន ឲ្យតែស្របតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ។
យើងប្រហែលជានឹងត្រូវពិនិត្យមើលជាតិស្ករជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយក៏អាចនឹងត្រូវធ្វើតេស្តឈាមផ្សេងៗទៀតដែរ។ ការធ្លាក់ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាមអាចនឹងកើតមានគ្រប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ រោគសញ្ញាគឺ ឈឺក្បាល ឃ្លានខ្លាំង បែកញើស ស្បែកឡើងស្លេក នៅមិនសុខក្នុងខ្លួន វិលមុខ មានអារម្មណ៍រងា ឬពិបាកក្នុងការផ្ចង់អារម្មណ៍។ ត្រូវប្រាកដថា យើងតែងតែមានស្ករ (ឧទាហរណ៍ស្ករគ្រាប់ជាដើម) នៅជាប់នឹងខ្លួនជានិច្ច ដើម្បីញ៉ាំនៅពេលដែលយើងមានជាតិស្ករក្នុងឈាមទាប។ បើសិនយើងធ្លាក់ចុះជាតិស្ករក្នុងឈាមធ្ងន់ធ្ងរ ហើយមិនអាចញ៉ាំឬ ផឹកបាន សូមប្រើថ្នាំចាក់ Glucagon។
យើងក៏គួរតែដឹងពីសញ្ញាដែលជាតិស្ករក្នុងឈាមឡើងខ្ពស់ផងដែរ ដូចជា ស្រេកទឹកខ្លាំង ឃ្លាន ស្ងួតមាត់ ដង្ហើមមានក្លិនដូចផ្លែឈើ វិលមុខ ស្ងួតស្បែក ស្រវាំងភ្នែក និងស្រកទម្ងន់ ជាដើម។
៣- តើខ្ញុំគួរទុកដាក់ឱសថនេះដោយរបៀបណា?
កន្លែងដែលល្អបំផុតដើម្បីរក្សាទុកឱសថនេះគឺនៅក្នុងសីតុណ្ហភាពធម្មតា ឆ្ងាយពីពន្លឺថ្ងៃ និងសំណើម។ ដើម្បីកុំឲ្យខូចថ្នាំ ហាមទុកថ្នាំនៅក្នុងបន្ទប់ទឹក ឬទូទឹកកក កន្លែងកកឲ្យសោះ។ សូមចងចាំថាប្រភេទឱសថនេះខ្លះ ត្រូវការការទុកដាក់ខុសៗគ្នា។ សូមពិនិត្យមើលការណែនាំនៅលើសម្បក កញ្ចប់ឬសួរឱសថការីអំពីរឿងនេះ។
ដើម្បីសុវត្ថិភាព សូមទុកថ្នាំឲ្យឆ្ងាយពីក្មេងៗ និងសត្វចិញ្ចឹម។ សូមកុំចាក់ឱសថនេះ ចោលតាមបង្គន់ ឬលូរបង្ហូរទឹកលើកលែងមានការណែនាំឲ្យធ្វើដូចនោះ។ ជារឿងចាំបាច់ដែលយើងត្រូវចោលថ្នាំនេះ ប្រសិនជាថ្នាំហួសសុពលភាពប្រើប្រាស់ ឬយើងលែងត្រូវការប្រើ។ សូមទៅពិគ្រោះជាមួយឱសថការីដើម្បីដឹងពីព័ត៌មានលម្អិតស្ដីពីការបោះចោលថ្នាំ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ការប្រុងប្រយ័ត្ននិងបម្រាម
៤- តើខ្ញុំគួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលប្រើឱសថនេះ?
មុននឹងប្រើថ្នាំនេះ សូមប្រាប់គ្រូពេទ្យប្រសិនបើ៖
– យើងកំពុងពពោះ ឬកំពុងបំបៅដោះកូន ព្រោះថានៅពេលនេះ យើងគួរតែប្រើថ្នាំតាមការណែនាំរបស់ពេទ្យតែប៉ុណ្ណោះ។
– យើងកំពុងលេបថ្នាំផ្សេងទៀត ដែលរួមទាំងថ្នាំដែលយើងអាចទិញបានដោយមិនចាំបាច់វេជ្ជបញ្ជា ដូចជាឱសថបូរាណ និងថ្នាំបំប៉នផ្សេងៗ។
– យើងមានប្រតិកម្មអាល្លែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងសារធាតុសកម្ម ឬអសកម្មរបស់ឱសថនេះ ឬឱសថផ្សេងទៀត។
– យើងមានជំងឺផ្សេងៗ ឬមានបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត។
– ជំងឺរបស់យើងកំពុងតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាល Diabetic ketoacidosis (សូមប្រាប់ទៅគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើការព្យាបាលដោយថ្នាំចាក់អាំងស៊ុយលីន)។
អត្ថបទគួរអាន៖
៥- តើយើងអាចប្រើឱសថបាននៅពេលមានផ្ទៃពោះឬបំបៅដោះកូនដែរឬទេ?
មិនមានការសិក្សារណាបញ្ជាក់ថាមានហានិភ័យពេលប្រើថ្នាំនេះទៅលើស្រ្តីមានផ្ទៃពោះទេ។ សូមពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីដឹងពីឥទ្ធិពល និងហានិភ័យមុនពេលប្រើថ្នាំ។ យោងទៅលើ ផ្នែករដ្ឋបាលចំណីអាហារសហរដ្ឋអាមេរិក (FDA) ថ្នាំ ឱសថនេះ ចាត់ចូលក្នុងគ្រោះថ្នាក់ប្រភេទ B ចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។
ឯកសារយោងនៃរដ្ឋបាលចំណីអាហារនិងថ្នាំខាងក្រោម៖
– A=មិនមានហានិភ័យ
– B=មិនមានហានិភ័យក្នុងការសិក្សាខ្លះ
– C=មានហានិភ័យខ្លះ
– D=មានភស្ដុតាងថាមានហានិភ័យ
– X=ហាមមិនឲ្យប្រើប្រាស់
– N=មិនដឹង
ផលរំខាន
៦- តើឱសថJanuvia®មានផលរំខានអ្វីខ្លះ?
យើងត្រូវទៅមន្ទីរពេទ្យភ្លាមៗ ប្រសិនបើយើងមានសញ្ញាប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីជាមួយនឹងឱសថនេះ មានដូចជា ឡើងកន្ទាលត្រអាក ពិបាកដកដង្ហើម ហើមមុខ បបូរមាត់ អណ្ដាត ឬបំពង់ក។ យើងត្រូវឈប់លេបឱសថនេះ និងទៅជួបគ្រូពេទ្យភ្លាមប្រសិនបើយើងមានចេញរោគសញ្ញា រលាកលំពែង ដូចជា ឈឺចាប់ខ្លាំងនៅផ្នែកខាងលើពោះ រាលទៅក្រោយ ចង្អោ និងក្អួត មិនឃ្លានអាហារ ឬបេះដូងលោតញាប់។
យើងក៏ត្រូវទៅរកគ្រូពេទ្យភ្លាមៗដែរបើសិនយើងមាន៖
– ប្រតិកម្មប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងខ្លួនឯងធ្ងន់ធ្ងរ៖ រមាស់ ពងបែក ស្បែកបែកស្រកា
– នោមតិច ឬមិននោមសោះ
– ហើម ឡើងទម្ងន់ មានអារម្មណ៍ពិបាកដកដង្ហើម
– ប្រតិកម្មស្បែកធ្ងន់ធ្ងរ គ្រុនក្ដៅ ឈឺក ហើមមុខ ឬអណ្ដាត ក្រហាយក្នុងភ្នែក ឈឺលើស្បែក ដោយមានឡើងកន្ទួលរមាស់ក្រហម ឬស្វាយ ដែលរាលដាល (ជាពិសេស នៅលើមុខ ឬនៅខ្លួនផ្នែកខាងលើ) ហើយអាចក្លាយជាពងបែក និងរហែកស្បែក។
ផលរំខានញឹកញាប់អាចរួមមាន
– ឈឺក ហៀសំបោ
– ឈឺក្បាល ឈឺខ្នង ឈឺសន្លាក់ ឬឈឺសាច់ដុំ
– ចង្អោ ឈឺពោះ រាក ទល់លាមក
មិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធ តែមានផលរំខានដូចនេះឡើយ ហើយប្រហែលជាមានផលរំខានផ្សេងទៀតដែលមិនបានរៀបរាប់ខាងលើ។ ដូចនេះបើយើងមានការបារម្ភពីផលរំខាន សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យនិងឱសថការី។
អត្ថបទគួរអាន៖
អន្តរកម្មថ្នាំ
៧- តើមានថ្នាំអ្វីខ្លះដែលមានប្រតិកម្មជាមួយ ឱសថនេះ?
ឱសថJanuvia® អាចនឹងមានប្រតិកម្មអន្តរកម្មជាមួយថ្នាំដែលយើងកំពុងប្រើ ដោយអាចធ្វើឲ្យផ្លាស់ប្ដូរសកម្មភាពរបស់ថ្នាំ ឬអាចបង្កើនគ្រោះថ្នាក់នៃផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរមួយចំនួន។ ដើម្បីចៀសផុតពីប្រតិកម្មអន្តរកម្មថ្នាំធ្ងន់ធ្ងរ យើងគួរតែធ្វើបញ្ជីរាយនាមឈ្មោះថ្នាំដែលយើងបានប្រើ និងកំពុងប្រើ (រួមមានទាំងថ្នាំត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា ថ្នាំមិនត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា និងផលិតផលឱសថបូរាណ) ហើយប្រាប់ទៅគ្រូពេទ្យ និងឱសថការី។ ដើម្បីសុវត្ថិភាព មិនត្រូវចាប់ផ្ដើមប្រើ ឬបញ្ឈប់ការប្រើ ឬផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតប្រើ ថ្នាំអ្វីមួយដោយគ្មានការយល់ព្រមពីគ្រូពេទ្យឡើយ។
៨- តើអាហារឬស្រាមានប្រតិកម្មជាមួយ ឱសថនេះទេ?
ថ្នាំនេះអាចនឹងមានប្រតិកម្មអន្តរកម្មជាមួយចំណីអាហារ ឬជាតិអាល់កុល ដោយធ្វើឲ្យសកម្មភាពភាពថ្នាំប្រែប្រួល ឬបង្កើនគ្រោះថ្នាក់នៃផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរ។ សូមពិគ្រោះជាមួយ គ្រូពេទ្យ ឬឱសថការី ពីប្រភេទអាហារ ឬជាតិអាលកុល ដែលអាចមានអន្តរកម្មជាមួយថ្នាំ មុននឹងពេលប្រើ។
យើងគួរតែចៀសវាងញ៉ាំភេសជ្ជៈដែលមានជាតិអាល់កុល ព្រោះអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កម្រិតជាតិស្កក្នុងឈាមលើអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែម ព្រោះថាអាចកើតមានទាំងករណី ធ្លាក់ចុះជាតិស្ករ (Hypoglycemia) និងកើនឡើងជាតិស្ករ (Hyperglycemia) ក្នុងឈាម អាស្រ័យលើបរិមាណនិងភាពញឹកញាប់ដែលយើងផឹកភេសជ្ជៈទាំងនោះ។
៩- តើមានជំងឺណាខ្លះដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយឱសថនេះ?
ថ្នាំនេះអាចនឹងមានប្រតិកម្មអន្តរកម្មនឹងស្ថានភាពសុខភាពរបស់យើង។ ប្រតិកម្មនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យសុខភាពយើងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ឬធ្វើឲ្យសកម្មភាពថ្នាំប្រែប្រួល។ ជាការសំខាន់ដែលយើងត្រូវប្រាប់ទៅ គ្រូពេទ្យ និងឱសថការី រាល់ស្ថានភាពសុខភាពដែលយើងកំពុងមាន។
បញ្ហាសុខភាពទាំងនោះរួមមាន៖
– រលាកលំពែង
– ខូចមុខងារតម្រងនោម
កម្រិតដូស
ព័ត៌មានទាំងនេះមិនអាចប្រើជំនួសដំបូន្មានផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្របានទេ។ សូមទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីព័ត៌មានលម្អិត។
១០- តើមនុស្សធំត្រូវប្រើ ឱសថនេះ ក្នុងកម្រិតប៉ុនណា?
ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាតម្រងនោមក្នុងកម្រិតស្រាល (កម្រិត Creatinine Clearance [CrCl] ធំជាង ឬស្មើនឹង ៥០មិល្លីលីត្រ/នាទី ដែលប្រហែលទៅនឹងកម្រិតសេរ៉ូម Creatinine តិចជាង ឬស្មើ ១,៧ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សប្រុស និងតិចជាង ឬស្មើ ១,៥មិល្លីក្រាម/ ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សស្រី) គឺមិនចាំបាច់ក្នុងការកែតម្រូវកម្រិតថ្នាំឡើយ។
ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាតម្រងនោមក្នុងកម្រិតមធ្យម (កម្រិត Creatinine Clearance [CrCl] ធំជាង ឬស្មើនឹង ៣០មិល្លីលីត្រ/នាទី ទៅតិចជាង ៥០មិល្លីលីត្រ/នាទី ដែលប្រហែលទៅនឹងកម្រិតសេរ៉ូម Creatinine ធំជាង ១,៧ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ទៅ តិចជាងឬស្មើ ៣,០ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សប្រុស និងធំជាង ១,៥មិល្លីក្រាម/ ដេស៊ីលីត្រ ទៅ តិចជាងឬស្មើ ២,៥ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សស្រី) គឺកម្រិតប្រើចំពោះឱសថនេះ គឺត្រឹមតែ ៥០មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះអ្នកជំងឺដែលមានបញ្ហាតម្រងនោមក្នុងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ (កម្រិត Creatinine Clearance [CrCl] តិចជាង ៣០មិល្លីលីត្រ/នាទី ដែលប្រហែលទៅនឹងកម្រិតសេរ៉ូម Creatinine ធំជាង ៣,០ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សប្រុស និងធំជាង ២,៥ មិល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចំពោះមនុស្សស្រី) ឬ ស្ថិតក្នុងតំណាក់កាលចុងក្រោនៃជំងឺ តម្រងនោម (ESRD) ដែលត្រូវការការលាងឈាម គឺកម្រិតប្រើចំពោះឱសថនេះ គឺត្រឹមតែ ២៥មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ ឱសថនេះអាចនឹងត្រូវឲ្យប្រើដោយមិនគិតលើម៉ោងពេលដែលត្រូវលាងឈាមឡើយ។
១១- តើកូនក្មេងត្រូវប្រើឱសថក្នុងកម្រិតប៉ុនណា?
សម្រាប់ឱសថនេះនៅមិនទាន់មានកម្រិតប្រើចំពោះកុមារនៅឡើយទេ។ ថ្នាំនេះ អាចនឹងមិនមានសុវត្ថិភាព ចំពោះកុមារ ដូចនេះហើយ ជារឿងសំខាន់ដែលយើងត្រូវដឹងពីសុវត្ថិភាពរបស់ថ្នាំ មុននឹងប្រើប្រាស់។ សូមពិគ្រោះជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីដើម្បីដឹងព័ត៌មានបន្ថែម។
១២- តើឱសថនេះមានប្រភេទអ្វីខ្លះ?
ថ្នាំនេះអាចមានក្នុងកម្រិតនិងរូបរាងដូចខាងក្រោម៖
– ថ្នាំគ្រាប់ស្រោប សម្រាប់លេប ៖ sitagliptin phosphate ២៥ មិល្លីក្រាម
១៣- តើខ្ញុំត្រូវធ្វើដូចម្តេចបើលេបលើសកម្រិត?
ប្រសិនជាមានករណីគ្រោះថ្នាក់ដូចជាលេបលើសកម្រិត សូមប្រញាប់រួសរាន់ស្វែងរកការសង្គ្រោះបន្ទាន់នៅមន្ទីរពេទ្យដែលនៅជិតបំផុត។
១៤- តើខ្ញុំត្រូវធ្វើដូចម្តេចបើភ្លេចលេបថ្នាំ?
បើសិនជាយើងភ្លេចលេបម្តង សូមលេបភ្លាមពេលដែលនឹកឃើញ។ យ៉ាងណាមិញប្រសិនជាជិតដល់ពេលលេបម្តងទៀតហើយបានយើងនឹកឃើញ សូមចាំលេបនៅពេលបន្ទាប់ទៀតចុះ។ សូមកុំលេបថ្នាំពីរដងក្នុងពេលតែមួយឲ្យសោះ។
អត្ថបទគួរអាន៖
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតើអត្ថបទនេះមានប្រយោជន៍ដែរទេ?
ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម