និយមន័យ
១- អ្វីជាបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ក្រចកជើង?
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
១- អ្វីជាបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ក្រចកជើង?
ត្រចៀកក្រាញ់ គឺជាជំងឺដែលក្រចកជើងដុះចាក់ចូលទៅក្នុងស្បែកទន់ ជាងដុះនៅពីលើស្បែក ដែលបណ្ដាលមកពីសម្ពាធពីផ្នែកគែមក្រចកលូតនោះ ចាក់ចូលស្បែករបស់មេជើង។ ពេលគែមក្រចកដុះចាក់ចូលស្បែក នឹងធ្វើឲ្យមានការរលាក ហើយដំបូង គ្រាន់តែធ្វើឲ្យមិនស្រួលមេជើងប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់មកវានឹងលូតលាស់រហូតដល់មានការបង្ករោគនៅកន្លែងរបួសនោះ ធ្វើឲ្យមានបញ្ហាកើតឡើង។ ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមេជើងធំៗ តែទោះយ៉ាងនេះក្ដី មេជើង អាចនឹងប៉ះពាល់នៅគែមណាមួយ។
២- កប់ត្រចៀកក្រាញ់កើតកើតញឹកញាប់ទេ?
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមនុស្សពេញវ័យ មិនថាប្រុស មិនថាស្រី ហើយមិនសូវកើតញឹកញាប់ចំពោះក្មេង និងទារកទេ។ មនុស្សអាយុ ពី ២០-៣០ ឆ្នាំ អ្នកប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ជាមួយបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ហើយបើមិនព្យាបាលត្រឹមត្រូវ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់អាចឈានដល់ការឆ្លងរោគ ឬអាចអាប់សែ ទាមទារព្យាបាលដោយវះកាត់ទៀតផង។
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចព្យាបាលបានដោយគ្រាន់តែបន្ថយកត្តានាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាកប៉ុណ្ណោះ។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបន្ថែម។
៣- អ្វីជារោគសញ្ញាបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?
រោគសញ្ញាទូទៅបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់រួមមាន៖
– ឈឺ និងទន់នៅ ម្រាមជើង នៅគែមម្ខាង ឬនៅគែមក្រចកទាំងសងខាង
– ក្រហមនៅជុំវិញក្រចកជើង
– ហើមមេជើង នៅជុំវិញក្រចក
– បង្ករោគនៅជាលិកាជុំវិញក្រចកជើង
ពេលខ្លះ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចជាដោយខ្លួនឯងដោយមិនបាច់ព្យាបាល។
អាចនៅមានរោគសញ្ញាខ្លះទៀតមិនបានរៀបរាប់ខាងលើ ប្រសិនបើមានការព្រួយបារម្ភពីរោគសញ្ញា សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាត្រូវទៅជួបពេទ្យ?
ត្រូវទាក់ទងទៅគ្រូពេទ្យភ្លាមប្រសិនបើមានបញ្ហាដូចជា៖
– ធ្លាប់មានបញ្ហាមិនស្រួលក្នុងមេជើងធ្ងន់ធ្ងរ មានខ្ទុះ ឬក្រហម ដែលមើលទៅរាលដាលទៅកន្លែងដទៃ។
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬមានជំងឺផ្សេងទៀត បណ្ដាលឲ្យចរន្តឈាមខ្សោយទៅកាន់ចុងជើង និងធ្លាប់ឈឺជើង ឬមានការបង្ករោគ។
– មានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ឬ ចរន្តឈាមខ្សោយ។
– ប្រសិនបើការព្យាបាលនៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង មិនជោគជ័យក្នុងរយៈពេលមួយអាទិត្យ ឬឈឺជាប់យូរ។
បើមានរោគសញ្ញាដូចខាងលើ ឬសំណួរ គប្បីពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ មនុស្សម្នាក់ៗ មានរោគសញ្ញាផ្សេងគ្នា ប្រសើរបំផុត ត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យពីអ្វីដែលល្អសម្រាប់ស្ថានភាពក្មេង។
៥- មូលហេតុអ្វីនាំឲ្យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?
មូលហេតុបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ឧស្សាហ៍ប្រទះឃើញបំផុត គឺ៖
– ពាក់ស្បែកជើង ឬស្រោមជើងមិនសមាមាត្រ និងចង្អៀតម្រាមជើងខ្លាំង។
– កាត់ក្រចក តម្រឹមក្រចកជើងមិនបានល្អ (កាត់ខ្លីពេក ឬកាត់មិនត្រង់ មិនកាត់ដល់ចុងក្រចក)។
– របួសក្រចកជើង ជាពិសេស របួសញឹកញាប់។
– មានក្រចកជើងកោងខុសធម្មតា។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
៦- កត្តានាំឲ្យកើនហានិភ័យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?
– ជាទូទៅមានក្រចកជើងកោង ឬក្រាស់
– កីឡាករ ដូចជា កីឡាវាយកូនបាល់ បាល់ទាត់និងបាល់បោះ
-ពាក់ស្បែកជើងមិនត្រូវលេខ (អាចតូចពេក ឬធំពេក)
– មានសម្ពាធញឹកញាប់ ឬប៉ះទង្គិចលើជើងច្រើនដង
– គ្មានអនាម័យ
– ដំណើរដើរមិនប្រក្រតី
– ជើង ឬមេជើងខូចរូបរាង ដូចជា រលាកហើមមេជើង (Bunion) និងមេជើងរីកធំ (Hammertoes)
– ខូចរូបរាងមេជើងពីកំណើត
– ធាត់លើសទម្ងន់
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម
– មានការបង្ករោគដោយផ្សិតនៅលើក្រចក (onychomycosis)
– បែកញើសនៅជើងខ្លាំង (Hyperhidrosis)
– ហើមខ្លាំងផ្នែកខាងក្រោមរាងកាយ
– មានសមាជិកគ្រួសារ ធ្លាប់មានបញ្ហានេះ។
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ រួមមាន ការពិនិត្យរូបរាងក្រចក និងស្បែកនៅជុំវិញ ដោយអមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាដែលមាន។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំវិធីទាំងនេះ៖
– លើកក្រចក៖ ចំពោះករណីកប់ត្រចៀកក្រាញតិចតួច (ក្រហម និងឈឺ ប៉ុន្តែមិនមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងលើកចុងក្រចកដែលកប់ត្រចៀកក្រាញ់នោះដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយដាក់សំឡី រួចដាក់ខ្នាបខាងក្រោម។ ព្យាបាលបែបនេះ ធ្វើឲ្យក្រចក និងស្បែក អាចនៅឆ្ងាយពីគ្នា ជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។ ពេលត្រឡប់ទៅផ្ទះ ត្រូវលាងម្រាមជើង និងដូរសំឡី និងខ្នាបជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
– កាត់ផ្នែកខ្លះរបស់ក្រចក៖ ករណីកប់ត្រចៀកក្រាញ់ធ្ងន់ធ្ងរ (ក្រហម ឈឺ និងមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់តម្រឹមក្រចកដែលដុះលើសនោះ។ មុននឹងប្រើវិធីនេះ គ្រូពេទ្យអាចនឹងចាក់ថ្នាំស្ពឹកលើក្រចកជើងយើងជាមុនសិន។
– កាត់យកក្រចកនិងជាលិកាចេញ៖ បើមានបញ្ហានោះញឹកញាប់ ហើយនៅតែម្រាមជើងដដែល គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់យកផ្នែកមួយរបស់ក្រចក ជាមួយជាលិកានៅក្រោមនោះ។ វិធីនេះអាចការពារកុំឲ្យផ្នែកកាត់នោះដុះឡើងវិញ។ គ្រូពេទ្យអាចនឹងប្រើជាតិគីមី ឬកាំរស្មីឡាស៊ែរ ឬវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីកាត់យកក្រចកនោះ។
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ លាប ឬលេប ជាពិសេសបើម្រាមជើងនោះ មានការបង្ករោគ ឬប្រឈមនឹងការបង្ករោគ។
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ត្រាំជើងក្នុងទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ រយៈពេល ១៥-២០ នាទី ៣-៤ ដង/ថ្ងៃ ដោយការត្រាំនេះ នឹងជួយបន្ថយអាការៈហើម និងជួយបន្ថយការឈឺចាប់។
– ដាក់សំឡីនៅក្រោមក្រចកជើង បន្ទាប់ពីត្រាំជើងរួច ចូរដាក់សំឡីស្អាតនៅក្រោមចុងក្រចកត្រចៀកក្រាញ់នោះ ដោយវិធីនេះ នឹងជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។
– លាបក្រែមថ្នាំផ្សះ លាបក្រែមថ្នាំផ្សះលើកន្លែងឈឺ ហើយរុំក្រចកឈឺនោះ។
– ត្រូវជ្រើសរើសស្បែកជើងលេខត្រូវនឹងជើង គួរពាក់ស្បែកជើងបើកចំហម្រាមជើង ឬស្បែកជើងផ្ទាត់ រហូតទាល់តែមានអារម្មណ៍ប្រសើរជាងមុន។
– ប្រើថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដែលមិនត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា (OTC) ដូចជា ប៉ារ៉ាសេតាមុល (Acetaminophen) អ៊ីប៊ុយប្រូហ្វែន (Ibuprofen) និងណាប្រុកសែន (Naproxen) អាចជួយបន្ថយការឈឺចាប់បាន។
ប្រសិនបើមានសំណួរអ្វី សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីអាចយល់កាន់តែច្បាស់ ពីដំណោះស្រាយល្អបំផុតសម្រាប់អ្នក។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបលផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕