មូលហេតុពិតរបស់មហារីកឆ្អឹង ទោះធ្វើតេស្ត DNA ក៏រកមិនឃើញដែរ គ្រាន់តែដឹងថាជំងឺមហារីកនេះ បង្កមកពីការលូតលាស់មិនប្រក្រតីនៃកោសិកាឆ្អឹង លូតលាត់លឿនមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន។ កោសិកាធម្មតាលូតលាស់ និងងាប់ទៅវិញតាមការកំណត់ ប៉ុន្តែកោសិកាមហារីក លូតលាស់លឿន ក៏មិនងាប់ទៅវិញដោយឯកឯងដែរ។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
កត្តាប្រឈមខ្ពស់បង្កជាជំងឺមហារីកឆ្អឹងមាន៖
– Inherited genetic syndromes៖ ជាជំងឺតំណពូជកម្រ អាចមានហានិភ័យកើតជំងឺមហារីកឆ្អឹង ដូចជា ជំងឺ Li-Fraumeni syndrome និង Hereditary retinoblastoma។
– ជំងឺ Paget’s disease៖ ជាប្រភេទមហារីកស្លូត មុនវិវត្តទៅជាមហារីកកាច វារំខានដល់ដំណើរប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរាងកាយ ដោយជាលិកាឆ្អឹងថ្មីទៅជំនួសជាលិកាឆ្អឹងចាស់ យូរៗទៅ ក៏បណ្តាលឲ្យឆ្អឹងដែលរងផលប៉ះពាល់ទាំងនោះប្រែទៅជាផុយស្រួយ។ Paget’s disease ច្រើនកើតលើមនុស្សពេញវ័យជាពិសេសនៅអាយុ ៥0 ឆ្នាំ។
– ប៉ះពាល់ផ្ទាល់វិទ្យុសកម្ម។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ដំបូងគ្រូពេទ្យ នឹងសាកសួរពីស្ថានភាព និងប្រវត្តិគ្រួសារ ប្រសិនបើសង្ស័យមានមហារីកឆ្អឹង គ្រូពេទ្យនឹងពិនិត្យលើរាងកាយ ធ្វើតេស្តបញ្ជូនទៅមន្ទីរពិសោធន៍ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យផ្សេងៗ។ តេស្តភាគច្រើនធ្វើចំពោះជំងឺមហារីកឆ្អឹងមាន៖
– ថតកាំរស្មីអ៊ិច៖ ជួយឲ្យឃើញរូបភាពមិនប្រក្រតីរបស់ឆ្អឹង។ សញ្ញាមហារីកឆ្អឹងអាចមានការបែកបាក់ឆ្អឹង មានប្រហោងក្នុងឆ្អឹង និងមានដុំសាច់នៅជុំវិញឆ្អឹងជាដើម។ ប្រសិនបើមានសញ្ញាទាំងនេះលេចឡើង ត្រូវកោសឆ្អឹងដើម្បីធ្វើកោសល្យវិច័្ឆយបន្ថែមទៀត ដើម្បីកំណត់ថាយើងពិតជាមានជំងឺមហារីកឆ្អឹង ឬអត់។
– ថតស្កេនឆ្អឹង៖ សារធាតុវិទ្យុសកម្ម ត្រូវចាក់ចូលក្នុងសរសៃឈាម ធ្វើដំណើរតាមចរន្តឈាម បន្ទាប់មកប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងឆ្អឹង និងលេចឃើញឡើងតាមរយៈម៉ាស៊ីនស្កេន។ គ្រូពេទ្យអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ស្ថានភាពយើងដោយធ្វើការវាយតម្លៃតាមរយៈការស្កេននេះ។
– ស្កេន CT ឬ CAT៖ ជាការថត យករូបភាពច្រើនរួមបញ្ចូលគ្នា ពីមុំខុសៗគ្នា។ ស្កេនរូបភាព CT អាចផ្តល់នូវព័ត៌មានលម្អិតជាងការថត កាំរស្មីអ៊ិច ធម្មតា។
– ការស្កេន MRI៖ តេស្តនេះស្រដៀងទៅនឹងថតកាំរស្មីអ៊ិច ប៉ុន្តែប្រើមេដែកមានថាមពលម៉ាញ៉េទិកភ្ជាប់ទៅកុំព្យូទ័រដើម្បីទទួលរូបភាព។
– ស្កេន positron emission tomography (PET)៖ គេចាក់ Radioactive Glucose (ជាតិស្ករវិទ្យុសកម្ម) ចូលក្នុងសរសៃឈាម និងចាប់រូបភាពដោយម៉ាស៊ីន ដើម្បីបានព័ត៌មានលម្អិត ឯរូបភាពលេចនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ គឺនៅតំបន់ដែលសារធាតុនេះទៅដល់។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
ជំងឺមហារីកឆ្អឹងត្រូវបានព្យាបាលតាមរបៀបជាច្រើន មួយចំនួនអាចព្យាបាលបញ្ចូលគ្នាដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលល្អ។ ជម្រើសវិធីព្យាបាលអាស្រ័យលើស្ថានភាពជំងឺ និងសុខភាពយើងផ្ទាល់។
– វះកាត់៖ គ្រូពេទ្យនឹងវះកាត់យកដុំសាច់ចេញ ដោយប្រើបច្ចេកទេសពិសេស ព្យាបាលបែបនេះត្រូវការពេលវេលាយូរ ដើម្បីឲ្យរបួសធូរស្បើយ។
– ព្យាបាលដោយគីមី (Chemotherapy)៖ ប្រើថ្នាំប្រឆាំងមហារីក អាចសម្លាប់កោសិកាមហារីកបាន។
– ព្យាបាលដោយកាំរស្មី (Radiation therapy ឬ radiotherapy)៖ បច្ចេកទេស គឺប្រើកាំរស្មីអ៊ិចកម្រិតខ្ពស់ដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីក។ វិធីព្យាបាលនេះអាចធ្វើរួមជាមួយ ការវះកាត់បាន តែអាចមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង បង្កផលវិបាកមួយចំនួន បន្ទាប់ពីព្យាបាលរួច។
– Cryosurgery៖ គេបង្កកកោសិកាមហារីកជាមួយសារធាតុ អាសូតរាវ ធ្វើឲ្យកោសិកាប្រក្រតីងាប់ក្នុងពេលណាមួយ។ បច្ចេកទេសនេះជួនកាលអាចប្រើជំនួសការវះកាត់ធម្មតាបាន។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ដឹងព័ត៌មានឲ្យបានច្រើន៖ សិក្សាអំពីជំងឺមហារីកឆ្អឹង ដើម្បីកាត់បន្ថយការព្រួយបារម្ភ និងធ្វើឲ្យយើងកាន់តែមានទំនុកចិត្តប្រឈមមុខជាមួយជំងឺ។ អាចមានប្រភពព័ត៌មានច្រើនពាក់ព័ន្ធមហារីកឆ្អឹង និងគួរទុកចិត្តបាន ដូចជា ពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យផ្ទាល់ ស្វែងរកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត កាសែត និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមផ្សេងៗទៀត ឬអាចសាកសួរគ្រូពេទ្យពីវិធីការពារនៅតំបន់យើងកំពុងរស់នៅ។
– ត្រូវមានគំនិតវិជ្ជមាន៖ បញ្ហាផ្លូវចិត្តអាចប៉ះពាល់ខ្លាំងលើលទ្ធផលការព្យាបាល។ ត្រូវរក្សាអារម្មណ៍ស្ងប់ និងរីករាយតាមវិធីសាស្ត្រ ដូចជា និយាយជាមួយសាច់ញាតិ មិត្តភក្តិអាចទុកចិត្តបាន ត្រូវរក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិ លេងជាមួយសត្វចិញ្ចឹម ឬអានសៀវភៅជាដើម។ ត្រូវជឿជាក់ថាស្ថានភាពជំងឺយើងថាវានឹងប្រសើរឡើង ទោះជាមានជំងឺមហារីកក៏ត្រូវរស់នៅដោយសប្បាយចិត្តដែរ។
