ចំណេះដឹងមូលដ្ធាន
១- អ្វីជា Pap Test?
Pap Test (Pap Smear) គឺជាការធ្វើតេស្តរកមើលកោសិកាមាត់ស្បូនមានការផ្លាស់ប្តូរ ឬអត់? នៅពេលធ្វើ Pap Test គ្រូពេទ្យនឹងកោសយកកោសិកានៅមាត់ស្បូន ទៅលាបលើបន្ទះឡាម ឬលាយជាមួយទឹកថ្នាំសម្រាប់មើលកោសិកាផ្ញើទៅកាន់មន្ទីរពិសោធន៍ ដើម្បីពិនិត្យតាមមីក្រូទស្សន៍ ក្នុងចេតនារកមើលភាពមិនប្រក្រតីនៃកោសិកាដែលបានផ្លាស់ប្តូររូបរាង ឬជាកោសិកាមហារីកមាត់ស្បូន។ ហើយការធ្វើ Pap Test អាស្រ័យលើអាយុ និងកត្តាប្រឈម។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ គួរធ្វើតេស្តញឹកញាប់ឬយ៉ាងណា។
មេរោគ Human Papilloma Virus (HPV) ជាមូលហេតុចម្បងបង្កឲ្យកើតមហារីកមាត់ស្បូន។ ចំពោះស្រ្តីវ័យជាង៣០ឆ្នាំ គ្រូពេទ្យច្រើនធ្វើ HPV Test និង Pap Test តែម្តង។ ប៉ុន្តែបើយើងអាយុ ២៦ឆ្នាំ ឬក្រោមនេះអាចចាក់វាក់ស៊ាំង HPV ការពារបាន។
២- ហេតុអី្វចាំបាច់ធ្វើតេស្តនេះ?
គេធ្វើ Pap Test ដើម្បីរកមើលកោសិកាមហារីកមាត់ស្បូន ភាគច្រើនធ្វើតេស្តនេះជាមួយការពិនិត្យអាងត្រគៀក ហើយពេទ្យជាអ្នកសម្រេចថាគួរធ្វើនៅពេលណា? ប៉ុន្តែទូទៅធ្វើនៅអាយុ ២១ឆ្នាំ និងបន្តធ្វើតេស្ត ២-៣ ឆ្នាំម្តង។ ប៉ុន្តែស្ត្រីចាប់ពីអាយុ ៣០ឆ្នាំ គួរធ្វើរៀងរាល់ ៣-៥ ឆ្នាំម្តង រួមជាមួយ HPV Test ផងដែរ។
ក្នុងករណីយើងមានកត្តាប្រឈមមួយចំនួន គ្រូពេទ្យនឹងណែនាំឲ្យធ្វើតេស្តញឹកជាងធម្មតា និងមិនគិតពីអាយុ ហើយកត្តាប្រឈមទាំងនោះរួមមាន៖
– ធ្លាប់ធ្វើ Pap Test ពីមុនឃើញកោសិកាមហារីក ឬកោសិកាបម្រុងវិវត្តជាមហារីក
- ប្រើប្រាស់ថ្នាំ Diethylstilbestrol (DES)
– ឆ្លងមេរោគHIV
– ប្រព័ន្ធការពារខ្លួនចុះខ្សោយដោយសារដូរសរីរាង្គ ធ្លាប់ព្យាបាលដោយសារធាតុគីមី ឬប្រើប្រាស់ថ្នាំ Corticosteroid យូរអង្វែង។
បើមានកត្តាប្រឈមខាងលើ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យពីអត្ថប្រយោជន៍ និងផលប៉ះពាល់ទាក់ទងការធ្វើ Pap Test ។
ស្វែងយល់មុនធ្វើតេស្ត
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលធ្វើតេស្ត?
Pap test គួរតែធ្វើឲ្យបាន ៣ ដងជាប់គ្នា ព្រោះពេលខ្លះលទ្ធផលអាចខុស ឧ. យើងគ្មានកោសិកាមហារីក ប៉ុន្តែលទ្ធផលតេស្តបែរជាមាន ឬពេលខ្លះអាចមានកោសិកាមហារីក ឯលទ្ធផលបែរជាគ្មានទៅវិញ។ ក្រោយទទួលបានលទ្ធផលឆាប់ទៅពិភាក្សាជាមួយគ្រពេទ្យ។
ស្រ្តីធ្លាប់ទទួលលទ្ធផល Pap Test មិនប្រក្រតី ឬស្រ្តីវ័យជាង ៣០ឆ្នាំ ត្រូវធ្វើ ដើម្បីរកមើលមេរោគ Papillomavirus (HPV) ព្រោះមានភាគរយខ្ពស់ធ្វើឲ្យមានមហារីកមាត់ស្បួន។ តេស្តនេះអាចធ្វើក្នុងពេលតែមួយ ឬផ្សេងពីគ្នា។ លទ្ធផលតេស្ត អាចជួយគ្រូពេទ្យបន្តធ្វើតេស្តផ្សេងទៀត ក៏ដូចជាក្នុងការព្យាបាល។
Pap Test តែមួយមិនអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យកោសិកាដូរទ្រង់ទ្រាយ ឬកោសិកាមហារីកមាត់ស្បួនបានទេ គ្រូពេទ្យត្រូវការធ្វើតេស្តផ្សេងទៀតដូចជា Colposcopy។ មួយវិញទៀត Pap Test មិនមែនធ្វើដើម្បីរកជំងឺមើលកាមរោគ (STIs) ឬមហារីកផ្សេង ក្រៅពីកោសិកាមហារីមាត់ស្បូននោះឡើយ។
ការពិនិត្យទ្វារមាសមានសារៈសំខាន់ណាស់ ជួយឲ្យយើងយល់កាន់តែច្បាស់ពីសុខភាពយើងផ្ទាល់ ហើយឆាប់បានទៅជួបពេទ្យក្នុងករណីមានអ្វីមិនប្រក្រតី។ ពិនិត្យទ្វារមាសគួរធ្វើរួមគ្នាជាមួយ ការពិនិត្យអាងត្រគាក និង Pap Test ជារឿងល្អ។
ស្វែងយល់ដំណើរការតេស្ត
៤- គួរត្រៀមអ្វីខ្លះមុនធ្វើតេស្ត?
ដើម្បីឲ្យប្រាកដថា Pap Test អាចយកជាការបានគួរធ្វើតាមជំហានខាងក្រោម៖
– តមការរួមភេទ ប្រើប្រាស់ថ្នាំលាង ឬលាបនៅទ្វារមាស ឬប្រើហ្វូមសម្លាប់មេជីវិតឈ្មោល ២ថ្ងៃ មុនពេលធ្វើ Pap Test ព្រោះអាចធ្វើឲ្យកោសិកាទាំងនោះជ្រុះ ឬមើលមិនឃើញ។
– យល់ល្អកុំធ្វើពេលកំពុងមករដូវ។
៥- មានអ្វីកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
Pap Test មិនត្រូវការពេលវេលាយូរទេ ពេទ្យនឹងដាក់ចំពុះទាចូលក្នុងទ្វារមាសដើម្បីពិនិត្យមាត់ស្បូន បន្ទាប់មកប្រើច្រាសតូចកៀរយកកោសិកាពីមាត់ស្បូន។ ហើយលាបកោសិកានោះទៅនឹងបន្ទះឡាម រួចផ្ញើឲ្យមន្ទីរពិសោធន៍ លទ្ធផលនឹងចេញមករយះពេល ១ សប្តាហ៍។
ពេលធ្វើ Pap Test គឺគ្មានការឈឺចាប់ ប៉ុន្តែពេលខ្លះគ្រូពេទ្យអាចសុំធ្វើ Pap Test ម្តងទៀត ដោយសារតែកោសិកាផ្ញើរទៅមិនអាចប្រើការបាន។
លទ្ធផល
៦- លទ្ធផលតេស្ត
ជាទូទៅ លទ្ធផលបន្ទាប់ពីធ្វើតេស្ត Pap Test នឹងទទួលបានចន្លោះពី ១-២ សប្តាហ៍ ដោយចែកចេញជាពីរ៖
– លទ្ធផលអវិជ្ជមាន៖ បង្ហាញថា ពុំមានឃើញកោសិកាមិនប្រក្រតីក្នុងមាត់ស្បូននោះឡើយ។
– លទ្ធផលវិជ្ជមាន៖ លទ្ធផលពីការពិសោធន៍ បង្ហាញវត្តមានកោសិកាមិនប្រក្រតី។ ប៉ុន្តែបើសិនជាគ្រូពេទ្យមើលទៅ ឃើញថាលទ្ធផលមិនច្បាស់ ឬមានអ្វីមិនប្រក្រតី គាត់នឹងសុំធ្វើតេស្តម្តងទៀត អំឡុងពេល ៦-១២ ខែក្រោយ ឬធ្វើតេស្តផ្សេងបន្ថែម។ កោសិកាមិនប្រក្រតីមួយចំនួនអាចវិវត្តទៅជាមហារីក។ ការព្យាបាលកោសិកាមិនប្រក្រតី អាចការពារកុំឲ្យមានមហារីកមាត់ស្បូន បែបនេះបើទទួលបានលទ្ធផលមិនប្រក្រតី ឆាប់ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានការពន្យល់ណែនាំ និងធ្វើការព្យាបាលជាដើម។
មួយវិញទៀត Pap Tests មិនអាចយកជាការបានទាំងអស់ទេព្រោះមានករណីខ្លះភ័ន្តច្រឡំដូចជា៖
– False positive៖ លទ្ធផលមានន័យថា រកឃើញកោសិកាមិនប្រក្រតីក្នុងមាត់ស្បូន តែការពិតកោសិកាទាំងនោះប្រក្រតីទៅវិញ។
-False negative៖ មានន័យថា លទ្ធផលបញ្ជាក់ថាកោសិកាយើងធម្មតា ប៉ុន្តែការពិតយើងមានកោសិកាមិនប្រក្រតីរួចទៅហើយ។ ករណីនេះអាចធ្វើឲ្យការព្យាបាលត្រូវពន្យាពេល ប៉ុន្តែបើពិនិត្យបានទៀងទាត់យើងអាចរកឃើញរោគវិនិច្ឆ័យមិនខាន។
ករណីទាំងពីរនេះទាមទារប្រឹក្សាយោបល់បន្ទាន់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីអាចឈានទៅដល់ការព្យាបាលត្រឹមត្រូវមួយ។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នកជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ HelloHealth Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-bmi]
