និយមន័យ
១- អ្វីទៅជាតេស្តអាស៊ីដអាមីណូ?
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
Amino Acid Profile (តេស្តពិនិត្យអាស៊ីដអាមីណូ)
តេស្តអាស៊ីដអាមីណូ ធ្វើឡើងសម្រាប់ពិនិត្យអាស៊ីដអាមីណូ ក្នុងគោលដៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដំណើរការមិនប្រក្រតីរបស់អាស៊ីដនេះ។ អាស៊ីដអាមីណូ មាននាទីបង្កើតប្រូតេអ៊ីន អ័រម៉ូន អាស៊ីដនុយក្លេអ៊ិចក្នុងរាងកាយ។ មួយវិញទៀត អាចដើរតួបញ្ជូនប្រព័ន្ធប្រសាទ និងជាអង់ស៊ីមផងដែរ។ រាងកាយស្រូបយកអាស៊ីដប្រភេទនេះពីអាហារប្រចាំថ្ងៃ ពេលចូលដល់ក្នុងខ្លួន អាស៊ីដនឹងបំប្លែងទៅជាអាស៊ីដអាមីណូប្រភេទផ្សេង។ ទោះយ៉ាងណា នៅមានអាស៊ីដអាមីណូចំនួន ៨ ប្រភេទផ្សេងទៀត ដែលអាស៊ីដនេះមិនអាចសំយោគបាន។ អាមីណូអាស៊ីដទាំង ៨ គឺតម្រូវឲ្យមាននៅក្នុងអាហារយើងញ៉ាំប្រចាំថ្ងៃ។
ពេលមានបញ្ហាមិនប្រក្រតីនៃដំណើរការដឹកនាំអាស៊ីដអាមីណូ អាស៊ីដទាំងនោះនឹងចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម ទឹកនោម ឬមាននៅទាំងពីរកន្លែងតែម្តង។ បញ្ហាមិនប្រក្រតីនៃដំណើរការទាំងនោះ ភាគច្រើនបង្កមកពីបញ្ហាតំណពូជ។ ផលវិបាករបស់ជំងឺមានទាក់ទងជាមួយអាស៊ីដអាមីណូ អាចធ្វើឲ្យយើងមានអាការៈតិចតួច ឬធ្ងន់ធ្ងរ បញ្ហាខ្សោយប្រាជ្ញាស្មារតី ការលូតលាស់នៃកោសិកាមានសភាពយឺតយ៉ាវ និងប្រកាច់។
ជំងឺធ្វើឲ្យដំណើរការអាស៊ីដអាមីណូមិនប្រក្រតី មានដូចជា Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary និងជំងឺ Cystic fibrosis។
២- ហេតុអ្វីចាំបាច់ត្រូវធ្វើតេស្តនេះ?
គ្រូពេទ្យនឹងសុំធ្វើតេស្តប្រភេទនេះដើម្បី៖
– តាមដានការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាព ឬអត់
– ពិនិត្យរកមើលរាងកាយ យើងទទួលសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ដែរទេ
– រកមើលជំងឺ Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary និងជំងឺ Cystic fibrosis។
ស្វែងយល់មុនធ្វើតេស្ត
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលធ្វើតេស្ត?
ចំណុចខាងក្រោមជាអ្វីយើងគួរដឹងមុនពេលសម្រេចចិត្តធ្វើតេស្តនេះ៖
– កំហាប់អាស៊ីដអាមីណូអាចប្រែប្រួលរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ជាទូទៅកម្រិតអាស៊ីដចុះទាបនៅពេលព្រឹក ឡើងខ្ពស់នៅពេលរសៀល។
– ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះមានកំហាប់អាស៊ីដអាមីណូ ទាបជាងមនុស្សធម្មតា។
– ថ្នាំមួយចំនួនអាចធ្វើឲ្យអាស៊ីដកើនឡើង ដូចជា Bismuth ថ្នាំ Heparin ថ្នាំ Steroids និង Sulfonamides ជាដើម។
– ថ្នាំមួយចំនួនអាចធ្វើឲ្យអាស៊ីដធ្លាក់ចុះ ដូចជាថ្នាំ Estrogen និងថ្នាំគ្រាប់ពន្យាកំណើត។
ចាំបាច់ត្រូវយល់ដឹង និងប្រុងប្រយ័ត្ន ក៏ដូចជាបម្រាមមុនពេលទទួលការវះកាត់។ ហើយក្នុងករណីមានសំណួរអាចពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យអំពីពត៌មានបន្ថែម និងការណែនាំផ្សេងៗ។
ដំណើរការធ្វើតេស្ត
៤- គួរត្រៀមអ្វីខ្លះមុនធ្វើតេស្ត?
មុនពេលធ្វើតេស្ត គ្រូពេទ្យនឹងសួរនាំយើងពាក់ព័ន្ធបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា៖
– រោគសញ្ញា
– សមាជិកគ្រួសារ ធ្លាប់មានបញ្ហាអាស៊ីដអាមីណូមិនប្រក្រតីដែរអត់
– ជាធម្មតា យើង់ចាំបាច់ត្រូវតមអាហារឲ្យ ១២ម៉ោង មុនពេលបូមឈាមធ្វើតេស្ត។
៥- មានអី្វកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
ដើម្បីបូមឈាមគ្រូពេទ្យ នឹងប្រើវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដូចជា៖
– យកខ្សែយឺតរុំជុំវិញដើមដៃ ឃាត់ឈាមកុំឲ្យហូរ
– យកអាល់កុលជូតសម្អាតកន្លែងត្រូវចាក់ម្ជុល
– ចាក់ម្ជុលចូលក្នុងសរសៃឈាម ពេលខ្លះអាចចាក់លើសពីមួយដង
– តបំពង់ជាមួយសឺរ៉ាំងដើម្បីបូមឈាម
– យកខ្សែយឺតលើដៃចេញពេលបូមឈាមបានគ្រប់ហើយ
– យកសំឡីស្អាត បិទលើកន្លែងចាក់ថ្នាំ
– យកបង់របួសមកបិតលើមុខរបួស
– បើគ្រូពេទ្យធ្វើតេស្តនេះដោយពិនិត្យតាមទឹកនោម គ្រូពេទ្យនឹងប្រាប់យើងពីវិធីត្រងទឹកនោមដំបូងនៅពេលព្រឹក។
៦- មានអី្វកើតឡើងក្រោយធ្វើតេស្តរួច?
ឈឺចាប់ ឬមិនឈឺចាប់ អាស្រ័យលើបទពិសោធន៍ចាក់ម្ជុលរបស់គ្រូពេទ្យ ឬអាស្រ័យលើស្ថានភាពសរសៃឈាមយើងផ្ទាល់។
បន្ទាប់ពីបូមឈាមរួច ត្រូវយកសំឡីស្អាតមកទប់លើកន្លែងចាក់ថ្នាំថ្នមៗ ដើម្បីឃាត់ឈាម ហើយអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះ ធ្វើការងារធម្មតាបាន។ ហើយបើមានចម្ងល់ជុំវិញការធ្វើតេស្តអាស៊ីដអាមីណូ អាចពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបានកាន់តែច្បាស់។
លទ្ធផល
៧- លទ្ធផលតេស្ត
លទ្ធផលធម្មតា
មនុស្សម្នាក់ៗ មានកម្រិតធម្មតានៃអាស៊ីដអាមីណូខុសគ្នា តែបើលទ្ធផលកើនឡើងខ្ពស់ខ្លាំង អាចជាតម្រុយជួយក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺតំណពូជបាន ពិសេសពេលមិនមានរោគសញ្ញាបង្ហាញឲ្យយើងឃើញ។
ភាគច្រើនគេឃើញអាស៊ីដអាមីណេកើនឡើងលើបេប៊ី និងក្មេងតូចៗ ច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យ។
លទ្ធផលមិនប្រក្រតី
កម្រិតអាស៊ីដអាមីណូនៅក្នុងឈាម គឺបណ្តាលមកពីជំងឺពាក់ព័ន្ធអាស៊ីដប្រភេទនេះដូចជា៖
– ជំងឺ Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup
– ជំងឺគ្លុយតារិកអាស៊ីតក្នុងទឹកនោម
កម្រិតអាស៊ីដអាមីណូ កើនឡើងនៅក្នុងទឹកនោមអាចបណ្តាលមកពី៖
– ជំងឺ Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary។
កំហាប់អាស៊ីដអាមីណូ អាចធ្លាក់ចុះបណ្តាលមកពី៖
– ជំងឺ Hart up
– ជំងឺរលាកតម្រងនោម
– ទឹកនោមប្រៃ (Nephrotic syndrome)
ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ គ្រូពេទ្យគួរតែធ្វើតេស្តមួយនេះជាមួយតេស្តដទៃផ្សេងទៀត។
គួរតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យមុនតេស្ត និងក្រោយចេញលទ្ធផល ដើម្បីឲ្យគ្រូពេទ្យអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានត្រឹមត្រូវ។
កម្រិតធម្មតារបស់អាស៊ីដអាមីណូ អាចខុសគ្នាទៅតាមមន្ទីរពិសោធន៍ ឬមន្ទីរពេទ្យនីមួយៗ។ ហេតុនេះអាចសាកសួរគ្រូពេទ្យបន្ថែម បើមានមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញលទ្ធផលរធ្វើតេស្ត។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Ferri, Fred. Ferri’s Netter Patient Advisor. Philadelphia, PA: Saunders / Elsevier, 2012. Print edition. Page 3.
Porter, Robert. Kaplan Justin. Homeier Barbara. The Merck manual home health handbook. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc, 2009. Print edition. Page 406.
Share