និយមន័យ
១- អ្វីជាតេស្តមេរោគក្រពះ?
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
១- អ្វីជាតេស្តមេរោគក្រពះ?
តេស្ត នេះធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងរកមើល ករណីបង្កដោយមេរោគ អេលីកូបាក់ទែពីឡូរី (H. pylori) បង្កឲ្យមានដំបៅរលាកលើភ្នាសក្រពះ និងផ្នែកខាងដើមពោះវៀនតូច ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យរកឃើញថា គ្នាយើងខ្លះមានមេរោគនេះដូចគ្នា តែមិនវិវត្តទៅជាដំបៅខូងក្នុងក្រពះ ពោះវៀននោះទេ។
គ្រូពេទ្យអាចប្រើតេស្ត ៤ប្រភេទ ដើម្បីរកមើលមេរោគដូចជា៖
– តេស្តឈាម៖ រកមើលអង់ទីករប្រឆាំងរោគក្នុងឈាមដើម្បីដឹងថា តើយើងកំពុងមានរងការបង្ករោគស្រួចស្រាវ ឬធ្លាប់មានប្រវត្តិឆ្លងមេរោគនេះក្នុងឈាមឬអត់?
– តេស្តដង្ហើម៖ ដើម្បីរកមើលវត្តមានមេរោគក្នុងក្រពះតែម្ដង គ្រូពេទ្យអាចប្រើតេស្តនេះតាមដានប្រសិទ្ធភាពការព្យាបាលផងដែរ។
– តេស្តលាមក៖ រកមើលសារធាតុភ្ញោចឲ្យកកើតអង់ទីករនៅក្នុងលាមក អាចកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ និងមើលពីប្រសិទ្ធភាពថ្នាំព្យាបាល។
– ច្រឹបសាច់ក្រពះ៖ ធ្វើនៅពេលសុងក្រពះដើម្បីយកសាច់ពិនិត្យមើលដើម្បីកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ។
២-ហេតុអ្វីចាំបាច់ត្រូវធ្វើតេស្តនេះ?
តេស្តនេះធ្វើឡើងនៅពេលដែលអ្នកជំងឺមានសញ្ញាដូចជា៖
– ឈឺបាត់ៗនៅម្ដុំពោះ
– ស្រកទម្ងន់
– ពិបាករំលាយអាហារ
– ឆាប់ឆ្អែត ឬហើមពោះ
– ចង្អោរ
– ភើ
លើសពីនេះ អាចមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាឈឺចុកខ្លាំងភ្លាមៗទ្រាំមិនបាន មានហូរឈាមតាមលាមក ក្អួតឈាមស្រស់ៗ ឬមានពណ៌ដូចកាកកាហ្វេ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ អាចប្រើតេស្តទាំងនេះដើម្បីវាយតម្លៃលទ្ធផលព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំផ្សះ ថាតើអាចកម្ចាត់មេរោគ១០០ភាគរយ ឬអត់។
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលធ្វើតេស្ត?
មិនមែនឈឺពោះទាំងអស់សុទ្ធតែមកពីមេរោគក្រពះនោះទេ។ សម្រាប់ក្មេង មិនតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្តដង្ហើម ដោយគ្រាន់តែប្រើតេស្តលាមក។ ថ្នាំមួយចំនួនអាចប៉ះពាល់ប្រសិទ្ធភាពតេស្ត ដូចជាថ្នាំផ្សះ ថ្នាំប្រឆាំងជាតិអាស៊ីដក្រពះ ហេតុនេះមានតែតេស្តឈាមប៉ុណ្ណោះសក្តិសមបំផុតសម្រាប់ពិនិត្យមើលមេរោគក្រពះប្រភេទនេះ។
៤- គួរត្រៀមខ្លួនបែបណា?
ត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ធ្វើតេស្ត គឺអាស្រ័យលើប្រភេទតេស្តទាំង ៤ ក្នុងនោះតេស្តឈាមគឺមិនចាំបាច់តមអ្វីទេ។
សម្រាប់តេស្តលាមក ដោយសារថ្នាំមួយចំនួនអាចប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលតេស្ត ដូច្នេះត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យពីថ្នាំយើងកំពុងប្រើប្រាស់។ សូមផ្អាកប្រើថ្នាំក្រពះប្រភេទ PPIs ដូចជា Nexium ឬ Prilosec ២សសប្តាហ៍ និងថ្នាំផ្សះ ឬថ្នាំដទៃទៀតដែលមានផ្ទុកសារធាតុ Bismuth ១ខែ មុនធ្វើតេស្ត។
តេស្តច្រឹបសាច់ និងតេស្តដង្ហើម តម្រូវឲ្យតមអាហារយ៉ាងតិច ៦ម៉ោង មុនចាប់ផ្តើមធ្វើតេស្ត មិនត្រូវប្រើថ្នាំផ្សះ ឬថ្នាំដទៃទៀតដែលមានជាតិ Bismuth ១ខែ មុនពេលធ្វើតេស្ត ផ្អាកប្រើថ្នាំក្រពះប្រភេទ PPIs ដូចជា Nexium និង Prilosec ២ សប្តាហ៍ ហើយមុនធ្វើតេស្ត ២៤ម៉ោង មិនត្រូវញ៉ាំថ្នាំក្រពះប្រភេទ H2 blockers ដូចជាថ្នាំ Pepcid ថ្នាំ Zantac ថ្នាំ Axid និងថ្នាំ Tagamet នោះឡើយ។
៥- មានអី្វកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
គ្រូពេទ្យ និងប្រើវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដើម្បីធ្វើតេស្តរកមេរោគក្រពះដូចជា៖
តេស្តឈាម
– ចងរឹតដើមដៃដើម្បីឲ្យចាល់ឈាមក្នុងសរសៃវ៉ែនងាយស្រួលបូម
– ជូតសម្អាតកន្លែងចាក់ម្ជុលដោយអាល់កុល
– ចាក់ម្ជុលចូលទៅ និងបូមឈាមចូលសឺរ៉ាំង
– ស្រាយខ្សែចងដើមដៃចេញ
– បាញ់ឈាមបូមបានចូលក្នុងបំពង់ដាក់ឈាម
– ដាក់សំឡីទប់ក្រែងមានឈាមហូរចេញពីកន្លែងចាក់ម្ជុល និងបិទបង់ជាការស្រេច
– ឈាមយកបាននឹងត្រូវបញ្ជូនទៅមន្ទីរពិសោធន៍
– ២៤ ម៉ោងក្រោយ ទើបទទួលបានលទ្ធផល
តេស្តលាមក
– បៀកយកលាមកដាក់ក្នុងកំប៉ុង មិនត្រូវឲ្យទឹកនោមលាយក្នុងលាមកទេ
– បិទគម្របឲ្យជិត និងកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់
– ត្រូវប្រញាប់យកទៅមន្ទីរពិសោធន៍ ឬមន្ទីរពេទ្យភ្លាម
– ករណីខ្លះពេទ្យអាចប្រើសំឡីត្បាល់យកលាមកពីរន្ធគូទតែម្តង
– អាចដឹងពីលទ្ធផលបាននៅប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់
ច្រឹបសាច់ក្រពះ
– នៅពេលសុងក្រពះ ពេទ្យនឹងច្រឹបសាច់ដល់ទៅ ១០ កន្លែងផ្សេងពីគ្នាដើម្បីយកទៅពិនិត្យ។ ករណីខ្លះ កំប៉ុងដាក់សាច់វិភាគ អាចមានថ្នាលបណ្ដុះមេរោគតែម្ដង ងាយស្រួលជ្រើសរើសថ្នាំផ្សះត្រូវនឹងមេរោគ ហើយលទ្ធផលត្រូវរង់ចាំ ២ថ្ងៃ។
តេស្តដង្ហើម
– យើងត្រូវផ្លុំខ្យល់ចូលទៅក្នុងប៉េងប៉ោង ឬក្នុងដបមុនធ្វើតេស្ត
– លេបថ្នាំមានសារធាតុវិទ្យុសកម្ម
– យកខ្យល់ដង្ហើមម្តងទៀត ដើម្បីកំណត់ពេល តើមេរោគមានប្រតិកម្មជាមួយថ្នាំឬអត់
– ធម្មតាត្រូវការពេល ៣០នាទី
– លទ្ធផលចេញនៅប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយ
៦- មានអី្វកើតឡើងបន្ទាប់ពីធ្វើតេស្តរួច?
គ្រូពេទ្យ នឹងពិភាក្សាជាមួយយើងពាក់ព័ន្ធលទ្ធផលទទួលបាន និងស្នើសុំធ្វើការព្យាបាលតែម្តង។ ប៉ុន្តែករណីខ្លះ ពេទ្យអាចសុំធ្វើតេស្តដទៃទៀតដើម្បីកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានច្បាស់។
៧- លទ្ធផលតេស្ត
– បើលទ្ធផលចេញមកវិជ្ជមាន លើតេស្តលាមក តេស្តដង្ហើម និងការច្រឹបសាច់ក្រពះ បញ្ជាក់ករណីឈឺចាប់ប្រាកដណាស់បណ្ដាលមកពីមេរោគក្រពះ ដូចនេះវិធីព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំផ្សះ រួមជាមួយថ្នាំដទៃទៀត ត្រូវអនុវត្តដើម្បីបញ្ឈប់ឈឺចាប់ និងដំបៅខូងក្នុងក្រពះ។
– បើតេស្តឈាមវិជ្ជមាន គ្រាន់តែបញ្ជាក់ថាធ្លាប់មានការបង្ករោគប៉ុណ្ណោះ ទាមទារធ្វើតេស្តដង្ហើមមួយទៀត។
– បើតេស្តទាំងអស់អវិជ្ជមាន បញ្ជាក់ថាអាការៈមិនមែនបង្កមកពីមេរោគក្រពះទេ តែបើអាការៈឈឺចាប់នៅតែបន្ត គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើតេស្តដទៃទៀតដើម្បីឲ្យកាន់តែច្បាស់។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ត្រួតពិនិត្យដោយ
វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត
ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ