រឿងជំងឺហឺត “Hello គ្រូពេទ្យ” ធ្លាប់ចេញអត្ថបទច្រើនហើយ លម្អិតទាំងនិយមន័យ ពន្យល់ទាំងដើមហេតុ ផលប៉ះពាល់ និងរបៀបដោះស្រាយជាដើម។ ប៉ុន្តែថ្ងៃនេះ មានហឺតប្រភេទថ្មីទៀតហើយ ចង់លើកយកមកពន្យល់។ គ្នាយើងធ្លាប់ឮជំងឺ “ហឺតពេលយប់” ទេ? ស្តាប់ទៅប្លែក មែនអត់? បើប្លែក ហើយចង់ដឹង អានលេងៗសិនទៅ។
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
ជំងឺហឺតពេលយប់មាន ៤ចំណុច សំខាន់បំផុតត្រូវដឹង
១- អ្វីជាជំងឺហឺតពេលយប់?
ជំងឺហឺតពេលយប់ មកពីពាក្យបច្ចេកទេស Nocturnal Asthma។ វាទាក់ទងនឹងរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ ការស្ទះផ្លូវដង្ហើម បញ្ហាសួតធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវការប្រើថ្នាំចាំបាច់។ គ្នាយើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហាដែលអាចកើតឡើងដោយមិនដឹងខ្លួន។
២- រោគសញ្ញា
ក្អក សំឡេងសួតងឺតៗ (ដកដង្ហើមមានសំឡេងដូចហួច) ហត់ ដកដង្ហើមខ្លីៗ និងតឹងទ្រូង ជារោគសញ្ញាទូទៅ ប៉ុន្តែវានឹងធ្ងន់ពេលយប់ដែលអាចធ្វើឲ្យយើងភ្ញាក់ និងគេងមិនគ្រប់ ធ្វើឲ្យអស់កម្លាំង ឆាប់ខឹង។
៣- ម៉េចបានមានជំងឺហឺតពេលយប់?
មូលហេតុច្បាស់លាស់នៅមិនទាន់ដឹងនៅឡើយ ប៉ុន្តែមានមូលហេតុមួយចំនួនអាចបង្កជាជំងឺនេះ៖
– រលាកស៊ីនូសក្នុងច្រមុះ (Sinusitis)៖ អំឡុងពេលគេង ផ្លូវដង្ហើមរួមតូច ធ្វើឲ្យខ្យល់ចូលមិនបាន ធ្វើឲ្យក្អក។ ក្អកធ្វើឲ្យផ្លូវដង្ហើមកាន់តែត្បៀត។ បើផ្លូវដង្ហើមប៉ះពាល់ ទឹកហូរមកពីរលាកស៊ីនូសក្នុងច្រមុះ កាន់តែច្រើន បង្កឲ្យមានសញ្ញាជំងឺហឺតនេះតែម្តង។
– ទម្លាប់គេង៖ ធម្មតា យើងតែងគេងផ្ងារ ធ្វើឲ្យជំងឺហឺតធ្ងន់ពេលយប់ ដោយសារធាតុរាវចេញពីការរលាកស៊ីនូសក្នុងច្រមុះ នាំឲ្យការរីកមាឌរបស់សួតថយចុះ ហើយចំណុះឈាមក្នុងសួតកើនឡើង ទប់ខ្យល់មិនឲ្យចូលក្នុងសួត។
– ម៉ាស៊ីនត្រជាក់៖ គេងក្នុងសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ ធ្វើឲ្យស្ងួតផ្លូវដង្ហើម បាត់បង់កម្ដៅ និងសំណើម អាចធ្វើឲ្យជំងឺហឺតកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដូច្នេះបើអាច គួរបិទម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ឬកុំប្រើវាតែម្តង។
– ជំងឺក្រពះ និងបំពង់អាហារ (Gastro-esophageal reflux disease)៖ មានអាការៈក្រហាយក្រពះ ព្រោះអាស៊ីដក្រពះអាចកើនឡើងដល់បំពង់អាហារ និងបំពង់ខ្យល់។ វាអាចធ្វើឲ្យជាប់ទងសួត ហើយកាន់តែធ្ងន់ពេលគេង ឬផឹកថ្នាំជំងឺហឺត (ថ្នាំនេះធ្វើឲ្យប្រឹសចន្លោះក្រពះ និងបំពង់អាហារទន់)។ ពេលខ្លះ អាស៊ីដក្រពះទៅរំញោចបំពង់អាហារ ដែលធ្វើឲ្យរួមផ្លូវដង្ហើម បើអាស៊ីដឡើងទៅបំពង់ក ធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មខ្លាំង និងផ្លូវដង្ហើមអាចត្បៀត។
– អ័រម៉ូន៖ អាត្រេណាលីន (Adrenaline) ជាអ័រម៉ូនដែលរត់ក្នុងសរសៃឈាម។ អ័រមូននេះ អាចជួយសម្រួលបំពង់ទង់សួត ធ្វើឲ្យសាច់ដុំទងសួតតូចៗអាចសម្រាក ក៏ដូចជាជួយឲ្យផ្លូវដង្ហើមរក្សាទំហំវាបានល្អ។ អាដ្រេណាលីន អាចគ្រប់គ្រងសារធាតុហ៊ីសស្តាមីន (Histamine) ដែលជាភ្នាក់ងារបបង្កប្រតិកម្ម អាចធ្វើឲ្យកើនសារធាតុរំអិល និងទងសួតស្អិតជាប់ (Bronchospasm)។ យ៉ាងណា អ័រម៉ូននេះគឺថយចុះពេលយប់ នាំឲ្យមានរោគសញ្ញាជំងឺហឹតពេលយប់។
– ដំណាក់កាលចុងក្រោយ៖ ពេលជួបកត្តាប្រឈម ឬសារធាតុអាលែកហ្សី អាចធ្វើឲ្យជំងឺហឺតធ្វើទុក្ខ និងអាចធ្វើទុក្ខជាលើកទី ២ រយៈពេល ៣-៨ ម៉ោងបន្ទាប់ពីដំណាក់កាលទី ១។ នេះហៅថាដំណាក់ឆ្លើយតបយឺត។ អ្នកជំនាញនិយាយថា គ្នាយើងមានជំងឺនេះ អាចកើតដំណាក់កាលឆ្លើយតបយឺត បើប៉ះពាល់សារធាតុអាលែកហ្ស៊ីកាលពីល្ងាច។
៤- ព្យាបាលជំងឺហឺតពេលយប់
ជំងឺហឺតពេលយប់ មិនអាចព្យាបាលបាន ប៉ុន្តែការប្រើថ្នាំអាចកាត់បន្ថយអាការៈរលាក និងទប់ស្កាត់ការចេញរោគសញ្ញា។ ភាគច្រើន ជំងឺនេះធ្វើទុក្ខពេលគេង ដូច្នេះការព្យាបាលគួរផ្ដោតនៅពេលគេងដូចគ្នា។ ស្រូបថ្នាំហឺតដែលមានសារធាតុពង្រីកទងសួត អាចការពារករណីស្អិតទងសួត។ ថ្នាំហឺតផ្ទុកសារធាតុ Corticosteroids ជួយធ្វើឲ្យអាការៈធូរស្បើយបានយូរ។ បើគ្នាមានជំងឺក្រពះ និងបំពង់អាហារ (GERD) ត្រូវប្រើថ្នាំដូចរៀបរាប់ខាងលើ ដើម្បីព្យាបាល។
រោគសញ្ញាអាចធ្វើឲ្យអស់កម្លាំងពីខ្លួន អ៊ីចឹងត្រូវនៅឲ្យឆ្ងាយពីធូលី ផ្សិត និងសត្វចិញ្ចឹម។ យើងអាចប្រើឧបករណ៍ ពិនិត្យមុខងារសួត ឬគួរប្រាប់ពេទ្យ បើមានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតី។
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Asthma at night. http://www.webmd.boots.com/asthma/guide/asthma-at-night. Accessed June 27, 2017.
Nocturnal Asthma (Nighttime Asthma). http://www.webmd.com/asthma/guide/nocturnal-asthma-nighttime-asthma#1. Accessed June 27, 2017.
Skloot GS. Nocturnal asthma: mechanisms and management. Mt Sinai J Med. 2002 May;69(3):140-7.
An Update on Nocturnal Asthma and the Association With Sleep Disordered Breathing. http://www.medscape.com/viewarticle/507802. Accessed June 27, 2017.