ស្វែងយល់ពីការប្រើប្រាស់
១- ព្យាបាលជំងឺអី្វខ្លះ?
Methazolamide ត្រូវបានប្រើដើម្បីព្យាបាលជំងឺមានសម្ពាធខ្ពស់នៅក្នុងភ្នែក ដោយសារមានជំងឺទឹកដក់បាតភ្នែក។ ការបន្ថយសម្ពាធខ្ពស់ក្នុងភ្នែក អាចជួយការពារកុំឲ្យខ្វាក់ភ្នែក មើលស្រវាំង និងខូចខាតសរសៃប្រសាទភ្នែក។ ថ្នាំ Methazolamide ជាប្រភេទថ្នាំក្នុងក្រុម Carbonic Anhydraseinhibitors មាននាទីបន្ថយការផលិតសារធាតុរាវនៅក្នុងភ្នែក។
២- គេប្រើថ្នាំនេះយ៉ាងម៉េច?
ត្រូវលេបថ្នាំនេះតាមមាត់តាមការណែនាំរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត ជាធម្មតាលេប ២-៣ ដង/ថ្ងៃ។ ត្រូវលេបជាមួយអាហារ ប្រសិនបើមានបញ្ហាឈឺក្រពះ។ ដើម្បីបន្ថយហានិភ័យ ផលប៉ះពាល់មួយចំនួនរបស់ថ្នាំ (ក្រួសក្នុងតម្រងនោម) ត្រូវផឹកទឹកឲ្យបានច្រើន លុះត្រាអ្នកមានការណែនាំពីគ្រូពេទ្យមិនឲ្យផឹក។ ហើយកម្រិតថ្នាំត្រូវផ្អែកលើស្ថានភាពសុខភាព និងការឆ្លើយតបរបស់ថ្នាំ។
ប្រើថ្នាំនេះឲ្យបានទៀងទាត់ ដើម្បីឲ្យថ្នាំមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ដើម្បីជាជំនួយក្នុងការចងចាំលេបរួច ឬមិនទាន់លេបថ្នាំ យើងត្រូវលេបវាក្នុងពេលតែមួយជារៀងរាល់ថ្ងៃ ត្រូវបន្តលេបទោះជាបានធូរស្រាលក៏ដោយ។ មនុស្សភាគច្រើនមានជំងឺទឹកដក់ក្នុងបាតភ្នែក ឬមានសម្ពាធខ្ពស់ក្នុងភ្នែក មិនមានរងផលរំខានក្រោយប្រើថ្នាំនេះទេ។
៣- រក្សាទុកដោយវិធីណា?
អាចរក្សាទុកបានល្អក្នុងបន្ទប់សីតុណ្ហភាពល្មម ចៀសឆ្ងាយពីពន្លឺថ្ងៃ និងសំណើម។ រក្សាថ្នាំកុំឲ្យខូច មិនត្រូវទុកនៅក្នុងបន្ទប់ទឹក ឬទូទឹកកកទេ។ លើទីផ្សារប្រហែលជាមានថ្នាំម៉ាក Methazolamide ផ្សេងគ្នា ហើយការរក្សាទុកក៏ខុសគ្នា។ ហេតុនេះសំខាន់ណាស់ ត្រូវពិនិត្យមើលក្រដាសណែនាំផលិតផលពីការរក្សាទុក ឬសួរឱសថការី។ ដើម្បីសុវត្ថិភាពគួរថែរក្សាទុកថ្នាំគ្រប់ប្រភេទឲ្យឆ្ងាយពីដៃក្មេង និងសត្វចិញ្ចឹម។
ពុំគួរចោលថ្នាំតាមបង្គន់ ឬតាមលូបង្ហូរទឹកទេ លើកលែងតែមានការណែនាំពីគ្រូពេទ្យ។ សំខាន់ណាស់ត្រូវកម្ទេចថ្នាំប្រភេទនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ពេលហួតកាលកំណត់ ឬលែងប្រើ។ ពិភាក្សាជាមួយឱសថការី សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតពីរបៀបកម្ទេចថ្នាំ។
កត្តាគួរប្រុងប្រយ័ត្ន
៤- ត្រូវដឹងអ្វីខ្លះមុនប្រើ?
មុនលេបថ្នាំ Methazolamide ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យ ឬឱសថការី ក្នុងករណីយើងមានប្រតិកម្ម ឬអាលែកហ្ស៊ីនឹងថ្នាំផ្សេងទៀត។ ថ្នាំនេះអាចមានគ្រឿងផ្សំអសកម្ម បង្កឲ្យមានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ី ឬបញ្ហាផ្សេងៗ។ សូមពិភាក្សាជាមួយឱសថការីសម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត។
មុនពេលលេបថ្នាំនេះ ត្រូវប្រាប់វេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីអំពីប្រវត្តិជំងឺរបស់យើង ជាពិសេស មានបញ្ហាក្រពេញលើតម្រង់នោម (ជំងឺ Addison‘s disease) ជំងឺថ្លើម (ក្រិនថ្លើម) បញ្ហាក្នុងការដកដង្ហើម (ស្ទះសួតរ៉ាំរ៉ៃ COPD, Emphysema ការបង្ករោគលើសួត) ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺរលាកសន្លាក់ បញ្ហាតម្រងនោម (ក្រួសក្នុងតម្រងនោម) អតុល្យភាពនៃសារធាតុរ៉ែមិនបានព្យាបាល (ចុះទាបនៃជាតិសូដ្យូម ប៉ូតាស្យូម អាស៊ីដ Hyperchloremic acidosis) ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតដំណើរខ្លាំងពេក (ជំងឺពកក) ជាដើម។
ថ្នាំនេះអាចធ្វើឲ្យអ្នកវិលមុខ ឬងងុយដេក។ សូមកុំបើកបរ ប្រើម៉ាស៊ីន ឬធ្វើសកម្មភាពដែលតម្រូវឲ្យរប្រុងប្រយ័ត្ន រហូតដល់ប្រាកដថា អាចមានសុវត្ថិភាព។ ត្រូវកាត់បន្ថយផឹកគ្រឿងស្រវឹងដូចគ្នា។
ថ្នាំនេះអាចធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មជាមួយពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ដូច្នេះត្រូវកំណត់ពីពេលវេលាត្រូវពន្លឺព្រះអាទិត្យឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ចៀសវាងហាលថ្ងៃ និងការត្រូវអំពូលព្រះអាទិត្យ។ ត្រូវប្រើក្រែម និងពាក់សំលៀកបំពាក់ការពារកម្ដៅថ្ងៃពេលចេញទៅក្រៅ។ ប្រាប់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកភ្លាមៗប្រសិនបើមានការរលាកស្បែកដោយសារពន្លឺព្រះអាទិត្យ មានពងបែកលើស្បែក ឬឡើងក្រហម។
មុនពេលធ្វើការវះកាត់ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យ ឬពេទ្យធ្មេញពីប្រភេទថ្នាំទាំងអស់ដែលអ្នកបានប្រើ (ដូចជាឱសថតាមវេជ្ជបញ្ជា ឱសថគ្មានវេជ្ជបញ្ជា និងថ្នាំរុក្ខជាតិ) ។
ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ អាចប្រើថ្នាំនេះបានតែពេលចាំបាច់ប៉ុណ្ណោះ។ ត្រូវពិភាក្សាពីហានិភ័យ និងអត្ថប្រយោជន៍របស់ថ្នាំនេះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត។
ថ្នាំនេះមិនត្រូវបានដឹងទេថាឆ្លងចូលទៅក្នុងទឹកដោះឬអត់ ដូច្នេះត្រូវពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកមុនពេលធ្វើការបំបៅដោះកូន។
៥- មានសុវត្ថិភាពចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងបំបៅដោះកូនទេ?
មិនមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ពីសុវត្ថិភាពការប្រើថ្នាំ Metformine ទាំងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ និងបំបៅដោះកូន។ ហេតុនេះពិភាក្សាជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ពីគុណប្រយោជន៍ និងហានិភ័យមុនពេលប្រើ ជារឿងចាំបាច់។ យោងតាមរដ្ឋបាលចំណីអាហារ និងឱសថ នៅអាមេរិក (FDA) ថ្នាំនេះត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ក្នុងបញ្ជីថ្នាំគ្រោះថ្នាក់កម្រិត C សម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។
ចំណាត់ថ្នាក់កម្រិតគ្រោះថ្នាក់នៃថ្នាំទៅលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះរបស់ FDA មាន៖
– A = គ្មានគ្រោះថ្នាក់
– B = គ្មានគ្រោះថ្នាក់ ក្នុងការសិក្សាមួយចំនួន
– C = អាចមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លះៗ
– D = មានភស្តុតាងជាវិជ្ជមានថាមានគ្រោះថ្នាក់
– X = ហាមប្រើ
– N = មិនមានព័ត៌មាន។
ស្វែងយល់ពីផលរំខាន
៦- ផលរំខានមានអ្វីខ្លះ?
ផលរំខាន ដូចជា ក្អួតចង្អោរ ការបាត់បង់ចំណង់អាហារ ការផ្លាស់ប្ដូររសជាតិ រាក នោមញឹក វិលមុខ ងងុយដេក ឬអស់កម្លាំង អាចកើតឡើងនៅពេលរាងកាយយើងឆ្លើយតបទៅនឹងថ្នាំ។ ប្រសិនបើផលប៉ះពាល់ទាំងនេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីឲ្យបានឆាប់។
ត្រូវដឹងថាគ្រូពេទ្យចេញវេជ្ជបញ្ជានេះដោយសារ ថ្នាំនេះមានផលប្រយោជន៍ ច្រើនជាងហានិភ័យ ហើយមនុស្សជាច្រើនប្រើថ្នាំនេះ មិនមានផលប៉ះពាល់អ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។
សូមប្រាប់គ្រូពេទ្យភ្លាមៗ បើមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដូចជា៖ មានរោគសញ្ញាក្រួសក្នុងតម្រងនោម (ឈឺពេលនោម ក្ដៅខ្លួន ញាក់ ទឹកនោមពណ៌ផ្កាឈូក មានឈាម) សញ្ញាឆ្លងរោគ (ឈឺបំពង់កមិនបាត់ ក្តៅខ្លួន ញាក់) ងាយហូរឈាម ជាំ ស្ពឹក ឬឈឺចាក់ៗនៅបាតដៃ ជើង និងហ៊ឹងត្រចៀក។
ត្រូវទៅរកជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រភ្លាមៗ បើមានផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា ក្អួតចង្អោរ មិនបាត់ ការអស់កម្លាំង ឈឺក្រពះ ឈឺពោះ ភ្នែក ស្បែកឡើងលឿង ទឹកនោមពណ៌ក្រមៅ វង្វេង ចង្វាក់បេះដូងលោតលឿន ញាក់ប្រកាច់។
កម្រមានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីធ្ងន់ធ្ងរដោយសារថ្នាំនេះណាស់។ ទោះជាយ៉ាងណា ត្រូវជួបគ្រូពេទ្យភ្លាមៗប្រសិនបើឃើញមានរោគសញ្ញាប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា កន្ទួល រមាស់ហើម (ជាពិសេសលើមុខ អណ្ដាត ឬបំពង់ក) វិលមុខធ្ងន់ធ្ងរ ពិបាកដកដង្ហើម។
មនុស្សគ្រប់គ្នា មិនប្រាកដថាមានរោគសញ្ញាដូចគ្នាទាំងអស់ទេ នៅអាចមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀត ហេតុនេះបើមានចម្ងល់ អាចពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីបន្ថែម។
ស្វែងយល់ពីអន្តរកម្មថ្នាំ
៧- អន្តរកម្មថ្នាំ
ថ្នាំដែលអាចមានអន្តរអំពើជាមួយថ្នាំនេះមាន Memantine និង Methenamine។ ពិនិត្យពីស្លាកសញ្ញានៅលើថ្នាំទាំងអស់មុនលេប ព្រោះវាអាចមានផ្ទុកថ្នាំអាស្ពីរីន ឬថ្នាំមានអំពើដូចថ្នាំអាស្ពីរីន (salicylates) អាចបណ្ដាលឲ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ បើសិនជាយើងប្រើក្នុងកម្រិតច្រើន។ បើគ្រូពេទ្យណែនាំឱ្យប្រើថ្នាំអាស្ពីរីន ក្នុងកម្រិតទាបសម្រាប់ជំងឺគាំងបេះដូង ឬការពារជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ជាធម្មតាត្រូវលេបក្នុងកម្រិត ៨១-៣២៥ មិល្លីក្រាម/ថ្ងៃ។ ត្រូវលេបវារហូតទាល់តែគ្រូពេទ្យប្រាប់ឲ្យឈប់។ សូមសួរគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីសម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត។
ថ្នាំនេះអាចមានរំខានដល់ការធ្វើតេស្តនៅមន្ទីរពិសោធន៍មួយចំនួន អាចធ្វើឱ្យលទ្ធផលតេស្តចេញមកមិនត្រឹមត្រូវ។ ត្រូវប្រាកដថាបុគ្គលិកនៅមន្ទីរពិសោធន៍ និងគ្រូពេទ្យទាំងអស់បានដឹងថាអ្នកកំពុងប្រើថ្នាំនេះ។
ថ្នាំយើងកំពុងប្រើមួយចំនួន អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ប្រសិទ្ធភាពថ្នាំប្រភេទនេះ ឬបង្កើនផលប៉ះពាល់នៃថ្នាំកាន់តែច្រើន។ ដើម្បីចៀសវាងអន្តរកម្មពីថ្នាំនេះ គួររក្សាទុកបញ្ជីឈ្មោះថ្នាំទាំងអស់យើងកំពុងប្រើ ទាំងមាន ឬគ្មានវេជ្ជបញ្ជា និងផលិតផលពីរុក្ខជាតិ យកបញ្ជីនោះទៅឲ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីពិនិត្យមើល។ ដើម្បីសុវត្ថិភាព កុំចាប់ផ្ដើមប្រើ ឬឈប់ប្រើ ផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតថ្នាំដោយគ្មានការណែនាំ និងយល់ព្រមពីវេជ្ជបណ្ឌិតឲ្យសោះ។
៨- អន្តរកម្មជាមួយអាហារ ឬគ្រឿងស្រវឹង
Methazolamide អាចមានការប្រែប្រួលដោយមានអន្តរអំពើជាមួយអាហារ ឬជាតិអាល់កុល ឬបង្កើនហានិភ័យនៃផលរំខានធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើន។ គួរតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីពីបញ្ហានេះ។
៩- អន្តរកម្មជាមួយសុខភាព
ថ្នាំនេះអាចមានអន្តរកម្មជាមួយបញ្ហាសុខភាពមួយចំនួនធ្វើឲ្យស្ថានភាពសុខភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ឬប្រសិទ្ធភាពថ្នាំធ្លាក់ចុះ។ សំខាន់បំផុត ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យគ្រាប់បញ្ហាសុខភាពយើងកំពុងមានបច្ចុប្បន្ន។
កម្រិតថ្នាំ
ព័ត៌មានទាំងនេះ មិនបានរាប់ជាការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យនោះទេ។ ត្រូវតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការី មុនពេលចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទនេះ។
១០- មនុស្សពេញវ័យត្រូវប្រើថ្នាំកម្រិតណា?
– កម្រិតលើអ្នកជំងឺទឹកដក់ក្នុងបាតភ្នែក៖ ៥០-១០០ មិល្លីក្រាម លេ ២-៣ ដង/ថ្ងៃ។
– មតិយោបល់៖ អាចប្រើជាមួយ Miotic និង Osmotic agents
– ការប្រើប្រាស់៖ ព្យាបាលស្ថានភាពភ្នែក បន្ថយសម្ពាធឈាមក្នុងគ្រាប់ភ្នែក គឺមានប្រយោជន៍ក្នុងការព្យាបាលលើជំងឺដូចជា ជំងឺទឹកដក់បាតភ្នែករ៉ាំរ៉ៃ ជំងឺទឹកដក់បាតភ្នែកបណ្ដាលមកពីជំងឺផ្សេង និងការប្រើមុនវះកាត់លើជំងឺទឹកដក់បាតភ្នែក។
– កម្រិតលើបញ្ហាតម្រង់នោម៖ ហាមប្រើលើអ្នកខ្សោយតម្រង់នោម
– កម្រិតលើបញ្ហាថ្លើម៖ ហាមប្រើលើអ្នកខូចថ្លើម
យោបល់ផ្សេងៗទៀត
ត្រួតពិនិត្យ៖
– ត្រូវត្រួតពិនិត្យលើប្រតិកម្មរបស់ឈាម ដូចគ្នា ទៅនឹងពពួកថ្នាំ Sulfonamides ទាំងអស់ រួមមាន រាប់ចំនួនគ្រាប់ឈាម (CBC) និងរាប់ចំនួនប្លាកែត មុនពេលចាប់ផ្ដើមព្យាបាល និងត្រូវធ្វើយតេស្តទាំងនេះឲ្យទៀងទាត់។
– ត្រួតពិនិត្យលើអេឡិចត្រូលីតជាប្រចាំ។
ដំបូន្មានទៅលើអ្នកជំងឺ៖
– ត្រូវស្វែងរកការព្យាបាលភ្លាមៗ បើមានប្រតិកម្ម Sulfonamide ដូចជា ប្រតិកម្មដោយសារការចាក់ថ្នាំ គ្រុនក្តៅ រមាស់ (ជំងឺ Erythema Multiforme, Stevens -Johnson syndrome, Toxic epidermal necrolysis) ទឹកនោមមានកំណកគ្រីស្ទាល់ (Crystalluria) បញ្ហាតម្រងនោមមានគ្រួស(Renal calculus) ខូចខួរឆ្អឹងខ្នង (Bone marrow depression) ជំងឺប្រព័ន្ធការពាររាងកាយបំផ្លាញកោសិកាប្លាកែត (Thrombocytopenic purpura) ជំងឺស្លេកស្លាំង ខ្វះគ្រាប់ឈាមស ជំងឺខ្វះឈាម និងជំងឺធ្លាក់ចុះកោសិកាឈាមស ពិសេសពពួក ណឺត្រូហ្វីល (Agranulocytosis)។
– ប្រាប់អ្នកជំងឺពីកត្តាប្រឈម និងគ្រោះថ្នាក់ទាក់ទងការប្រើថ្នាំនេះ ជាមួយថ្នាំអាស្ពីរីនមានកម្រិតខ្ពស់ (លែងឃ្លានអាហារ ដកដង្ហើមញាប់ ខ្សោយ សន្លប់ និងស្លាប់) ។
១១- ក្មេងត្រូវប្រើកម្រិតណា?
គ្មានកម្រិតថ្នាំច្បាស់លាស់សម្រាប់ក្មេងទេ ថ្នាំនេះអាចគ្មានសុវត្ថិភាពចំពោះក្មេង។ សំខាន់បំផុត ត្រូវដឹងរបស់របៀបប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ សូមពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
១២- មានទម្រង់បែបណាខ្លះ?
Methazolamide អាចមានទម្រង់ជាថ្នាំគ្រាប់។
១៣- ករណីបន្ទាន់ ឬប្រើថ្នាំលើសកម្រិត
សូមទូរសព្ទទៅផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់ ១១៩ ឬប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យនៅជិតបំផុត។
១៤- ករណីភ្លេចប្រើថ្នាំ
បើភ្លេចលេបថ្នាំ សូមលេបវាភ្លាម ប៉ុន្តែបើកៀកពេលត្រូវលេបថ្នាំបន្ទាប់ ត្រូវរំលងថ្នាំភ្លេចនោះ លេបថ្នាំតាមពេលត្រូវលេបបន្តបានហើយ កុំលេបថ្នាំពីរកម្រិតក្នុងពេលតែមួយ។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នកជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-bmi]
