និយមន័យ
១- អ្វីជាខាន់លឿងលើទារក?
ជំងឺខាន់លឿងលើទារក សំដៅនៅពេលស្បែក និងភ្នែកទារកទើបសម្រាល មានសភាពលឿង។
២- ជំងឺខាន់លឿងលើទារកកើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
ជំងឺខាន់លឿងលើទារក គឺឧស្សាហ៍ជួបប្រទះញឹកញាប់ ជាពិសេសចំពោះទារក កើតមុន ៣៨សប្ដាហ៍ និងទារកបៅទឹកដោះម៉ាក់ៗ។
រោគសញ្ញា
៣- ជំងឺខាន់លឿងលើទារកមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
ជំងឺខាន់លឿងលើទារក បង្កឲ្យមានឡើងលឿងលើស្បែក និងភ្នែក ដែលជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា ទារកមានជំងឺខាន់លឿងនេះ ហើយជាទូទៅកើតឡើងនៅអំឡុងថ្ងៃទី ២-៤ ក្រោយសម្រាល។
ដើម្បីចង់ដឹងថាទារកមានខាន់លឿង ឬអត់ ត្រូវសង្កត់ថ្នមៗទៅលើថ្ងាស ឬច្រមុះ។ បើកន្លែងសង្កត់ មានឡើងលឿង មានន័យថា ទារកមានជំងឺខាន់លឿងនេះកម្រិតស្រាល។ បើសង្កត់ទៅមិនមានការប្ដូរពណ៌ទេ ឬគ្រាន់តែស្លេក មានន័យថា ទារកគ្មានជំងឺខាន់លឿងទេ។
ពិនិត្យមើលទារកនៅក្រោមពន្លឺស្រាលៗ ឬកក្រោមកម្ដៅថ្ងៃ បើមានសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមរួសរាន់ទៅជួបគ្រូពេទ្យ។
៤- ត្រូវទៅជួបពេទ្យនៅពេលណា?
ករណីភាគច្រើន មិនបង្កជាបញ្ហានោះទេ តែក្នុងករណីខ្លះវាអាចជាជំងឺ។ អាការៈឡើងលឿងធ្ងន់ធ្ងរ បង្កើនហានិភ័យឲ្យជាតិប៊ីលីរូប៊ីន ជ្រៀតចូលទៅក្នុងខួរក្បាល នាំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ។ សូមទាក់ទងទៅគ្រូពេទ្យពេល បើទារកមានសញ្ញាដូចជា៖
– ស្បែកទារកឡើងលឿងកាន់តែខ្លាំង
– ស្បែកទារកឡើងលឿងនៅតំបន់ពោះ ដើមដៃ និងជើង
– ភ្នែកឡើងលឿង
– ទារក រកកល់ចង់គ្រុន ឬគេងមិនងាយភ្ញាក់
– ទារកមិនឡើងទម្ងន់ ឬមិនបៅដោះ
– យំខ្លាំង
– ទារកចាប់ផ្ដើមមានសញ្ញាប្លែកៗគួរឲ្យបារម្ភ
– ការឡើងលឿងនេះអាចមានរយះពេលលើសពី ៣ សប្តាហ៍។
មូលហេតុបង្ក
៥- អ្វីជាមូលហេតុនាំឲ្យមានជំងឺខាន់លឿងលើទារក?
មូលហេតុចម្បង គឺមកពីចាល់ជាតិប៊ីលីរូប៊ីនច្រើនក្នុងឈាម នាំឲ្យស្បែកឡើងលឿង។ ប៊ីលីរូប៊ីន គឺជាសារធាតុពណ៌ដែលជាសំណល់ពីបំបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម ហើយជាទូទៅថ្លើមជាច្រោះសារធាតុនេះពីឈាម និងបញ្ចេញទៅក្នុងពោះវៀន។ ថ្លើមទារកទើបកើត មិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងមុខងារនេះទេ ជាហេតុបង្កឲ្យមានការចាល់ជាតិប៊ីលីរូប៊ីននេះឯង។ ជំងឺខាន់លឿង បង្កឡើងដោយករណីនេះ គេហៅថា ខាន់លឿងធម្មជាតិ ដែលចេញលឿងនៅថ្ងៃទី៣ ក្រោយសម្រាល។
មូលហេតុផ្សេងទៀត
នៅមានមូលហេតុច្រើនផ្សេងទៀត អាចបង្កឲ្យទារកមានជំងឺខាន់លឿង នៅពេលវាលេចឡើងលឿនពេក ឬក្រឡើងលឿងពេក ផ្ទុយពីខាន់លឿងបែបធម្មជាតិ ខណៈបញ្ហាសុខភាព បង្កឲ្យមានជំងឺខាន់លឿងលើទារកមានដូចជា៖
– ហូរឈាមក្នុងពោះ
– មានការករោគក្នុងឈាម
– មានការករោគដោយបាក់តេរី ឬវីរុស
– ឈាមម៉ាក់ៗ និងឈាមទារកប្រឆាំងគ្នា
– ថ្លើមមិនប្រក្រតី
– កង្វះអង់ស៊ីម
– មានវិបត្តិគ្រាប់ឈាមក្រហមលើទារក ធ្វើឲ្យបែកគ្រាប់ឈាម។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមនាំឲ្យកើតជំងឺខាន់លឿងលើទារកមានអ្វីខ្លះ?
មានកត្តាប្រឈមជាច្រើន នាំឲ្យទារកងាយនឹងកើតជំងឺខាន់លឿង ដូចជា៖
– ទារកកើតមិនគ្រប់ខែ ឬកើតមុនសប្ដាហ៍ទី ៣៧
– មានការប៉ះទង្គិចពេលកើត ពិសេសទារកកើតមកមានស្នាមជាំ នោះជាតិប៊ីលីរូប៊ីននឹងកើនឡើងច្រើន បណ្តាលមកពីការបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម។
– ទារកមិនបានបៅទឹកដោះ ឬទឹកដោះគោគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារតែពួកគាត់មិនព្រមបៅ ឬទឹកដោះម៉ាក់ៗមិនចេញ និងមានឈាមមិនដូចម៉ាក់ៗ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ជាទូទៅទាំងម៉ាក់ៗ និងទារក អាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបានក្រោយសម្រាលរយៈពេល ៧២ ម៉ោង។ អ្វីដែលចាំបាច់ ប៉ាម៉ាក់ ត្រូវនាំទារកមកពិនិត្យជាថ្មី នៅប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ ព្រោះជាតិប៊ីលីរូប៊ីន នឹងឡើងខ្ពស់នៅចន្លោះថ្ងៃទី ៣-៧។
អាការៈឡើងលឿងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ បញ្ជាក់ថា ទារកមានខាន់លឿងហើយ តែមានតេស្តជាច្រើនដើម្បីកំណត់ភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺ។
ទារកឡើងលឿងអំឡុងពេល ២៤ ម៉ោងដំបូង ត្រូវវាស់ជាតិប៊ីលីរូប៊ីនឲ្យបានលឿន ដើម្បីកំណត់ពីស្ថានភាពជំងឺ។
តេស្តបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀត នឹងត្រូវធ្វើឡើង ដើម្បីរកមើលមូលហេតុអាការៈឡើងលឿងនេះ ដូចជា តេស្តរាប់គ្រាប់ឈាមក្រហម រកមើលប្រភេទក្រុមឈាម តេស្តរ៉េស៊ីស នឹង Combs តេស្ត ដែលអាចវិជ្ជមាន នៅពេលមានករណីបែកគ្រាប់ឈាមច្រើន។
៨- គួរព្យាបាលដោយវិធីណា?
ជំងឺខាន់លឿងលើទារក ក្នុងកម្រិតស្រាល អាចបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯង នៅពេលថ្លើមទារកបំពេញមុខងារបានត្រឹមត្រូវ។ ការបំបៅដោះគ្រប់គ្រាន់ ពី ៨-១២ ដង/ថ្ងៃ អាចជួយឲ្យទារកបញ្ចេញជាតិប៊ីលីរូប៊ីនចេញពីរាងកាយបាន។
ករណីធ្ងន់ធ្ងរវិញ អាចត្រូវការការព្យាបាល ដូចជា ព្យាបាលដោយពន្លឺ ត្រូវពេទ្យឧស្សាហ៍អនុវត្តជាងគេ ព្រោះមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដោយប្រើកាំរស្មីពន្លឺ ដើម្បីបំបែកជាតិប៊ីលីរូប៊ីនឲ្យអស់ពីរាងកាយទារក។ វិធីព្យាបាលដោយពន្លឺនេះ ទារកត្រូវដាក់ឲ្យដេកក្រោមកម្រាលពិសេស មានពណ៌ខៀវ ព្រមទាំងឲ្យពាក់លើទារកតែកន្ទប និងវ៉ែនតាការពារតែប៉ុណ្ណោះ ខណៈភួយហ្វាយប័រអុបទិកត្រូវបានដាក់ពីក្រោមទារក។
ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ ការបញ្ចូលឈាម នឹងត្រូវបានធ្វើឡើងជាចាំបាច់ ដើម្បីប្ដូរឈាមខូចខាតចេញ ជំនួសដោយឈាមល្អវិញ ក៏ដូចជាជំនួយដល់ការកើនគ្រាប់ឈាមក្រហមសម្រាប់ទារក និងបន្ថយជាតិប៊ីលីរូប៊ីនផងដែរ។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ថែទាំទារកមានជំងឺខាន់លឿងដោយវិធីណា?
ខាងក្រោមនេះជាវិធីខ្លះៗ ម៉ាក់ប៉ា អាចយកទៅអនុវត្ត ដើម្បីបង្ការ ឬថែទាំ នៅពេលទារកកើតមានជំងឺខាន់លឿង៖
– ពេលមានផ្ទៃពោះ គួរតែធ្វើតេស្តរកប្រភេទក្រុមឈាម។ បន្ទាប់ពីសម្រាលរួច ឈាមទារកត្រូវយកទៅពិនិត្យដើម្បីរកមើលការប្រឆាំងគ្នារវាងម៉ាក់ៗ និងទារក ដែលអាចបង្កជាខាន់លឿងបាន។ បើទារកមានជំងឺខាន់លឿងហើយនោះ យើងនៅមានវិធានការជាច្រើនដើម្បីកាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺបាន។
– ត្រូវបំបៅដោះកូនឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ពី ៨-១២ ដង/ថ្ងៃ ដើម្បីធានាថាទារក មិនទទួលរងការខ្វះជាតិទឹក ដែលអាចជួយឲ្យជាតិប៊ីលីរូប៊ីនងាយបញ្ចេញចោលពីរាងកាយបានលឿន។
– បើទឹកដោះមិនចេញ ម៉ាក់ៗអាចប្រើម្សៅទឹកដោះគោបាន ដោយប្រើ ៣០-៦០ មិល្លីលីត្រ រៀងរាល់ ២-៣ ម៉ោងម្ដងអំឡុងសប្តាហ៍ទី ១ ក្រោយសម្រាល។ ចំពោះទារកកើតមិនគ្រប់ខែ និងមិនគ្រប់គីឡូ អាចប្រើក្នុងកម្រិតតិចតួចដោយហេតុថា ទារកអាចនៅបៅដោះម៉ាក់ៗបាន។
– ជួបជាមួយគ្រូពេទ្យ បើទារកមិនបៅ ឬមិនព្រមភ្ញាក់មកបៅ ឲ្យបានយ៉ាងហោចណាស់ ៨ ដង/ថ្ងៃ។
– តាមដានឲ្យបានម៉ត់ចត់អំឡុង ៥ ថ្ងៃដំបូង លើទារកទើបកើត ពីរោគសញ្ញាការឡើងលឿងលើស្បែក និងគ្រាប់ភ្នែក។បើឃើញថា ទារកមានសញ្ញាឡើងលឿង គួរប្រញាប់មកជួបគ្រូពេទ្យ។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-vaccination-tool]
