និយមន័យ
១- អ្វីទៅជាជំងឺរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង?
រលាកសន្លាក់ឆ្អឹង ជាផ្នែកមួយនៃជំងឺរលាកសន្លាក់ បង្កដោយសារការសឹករេចរឹលក្បាលឆ្អឹងនៅសន្លាក់ណាមួយ នាំឲ្យបាក់សង្កត់គ្នាធ្វើឲ្យឈឺចាប់ រឹង និងហើម អាចប៉ះពាល់លើគ្រប់សន្លាក់ទាំងអស់ ហើយភាគច្រើនគេសង្កេតឃើញកើតមាននៅម្ដុំដៃ ជង្គង់ ត្រគាក និងឆ្អឹងខ្នង។
២- កើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
យោងតាមវិទ្យាស្ថានជាតិជំងឺសន្លាក់ និងឆ្អឹង នៅអាមេរិក ជំងឺនេះអាចកើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យដូចជា៖
– មុនអាយុ ៤៥ឆ្នាំ បុរសកើតច្រើនជាងស្ត្រី
– ក្រោយអាយុ ៤៥ឆ្នាំ ស្ត្រីកើតច្រើនជាងបុរស
– អាចកើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ តែភាគច្រើនលើមនុស្សចាស់អាយុលើសពី ៦៥ ឆ្នាំ។
រោគសញ្ញា
៣- រោគសញ្ញាមានអ្វីខ្លះ?
រោគសញ្ញាឧស្សាហ៍ជួបប្រទះជាងគេមានដូចជា៖
– ឈឺចាប់ គាំងសន្លាក់ ភាគច្រើននៅពេលព្រឹក និងក្រោយពេលសម្រាកមិនធ្វើចលនា
– មានអារម្មណ៍ថា សន្លាក់តឹងជាងមុន
– បាត់ភាពរស់រវើករបស់សន្លាក់
– ធ្វើចលនា ឭសំឡេងក្នុងសន្លាក់
– ហើមជុំវិញសន្លាក់ ។
មិនមែនគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចមានរោគសញ្ញាខាងលើទេ ហេតុនេះបើមានករណីមិនប្រក្រតីណាមួយកើតឡើង សូមប្រញាប់មកជួបគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាគួរទៅជួបពេទ្យ?
បើមានសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ព្រោះមនុស្សគ្រប់រូបមិនមានរោគសញ្ញាដូចគ្នាទេ វិធីល្អបំផុត ទៅពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។
មូលហេតុបង្ក
៥- មូលហេតុបង្កមានអ្វីខ្លះ?
បង្កឡើងដោយសារភាពសឹករេចរឹលលើឆ្អឹងខ្ចី នៅក្បាលឆ្អឹងសន្លាក់ ដែលមាននាទីការពារកុំឲ្យវាទង្គិចគ្នា ហើយបណ្ដាលឲ្យមានការរលាកសន្លាក់នេះឡើង។ ករណីគ្មានឆ្អឹងខ្ចីសោះ គឺជាបញ្ហាពិបាកព្យាបាលបំផុត។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
កត្តាប្រឈមជំងឺរលាកឆ្អឹងសន្លាក់ភាគច្រើនដោយសារ៖
– វ័យកាន់តែចាស់
– មានជំងឺតំណពូជមួយចំនួន ដូចជា ជំងឺខ្វះជាតិខូឡេជេន
– លើកវត្ថុ ឬរែក លីឥវ៉ាន់ធ្ងន់ជាប្រចាំ នាំឲ្យប៉ះពាល់លើសន្លាក់ឆ្អឹងត្រគាក និងជង្គង់
– មានរបួស ដូចជាគ្រោះថ្នាក់នៅពេលលេងកីឡា ពិសេសកីឡាករអាជីព ឧស្សាហ៍ឈររយៈពេលយូរ លើកទម្ងន់ធ្ងន់ៗ និងចលនាដទៃទៀត ងាយនឹងវិវត្តទៅរកជំងឺរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ក្រោយសាកសួរព័ត៌មាន និងពិនិត្យរាងកាយរួចរាល់ គ្រូពេទ្យអាចស្នើធ្វើតេស្តមួយចំនួនដូចជា៖
– ថតឆ្អឹង រកមើលការប្រែប្រួល ដើម្បីងាយកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ។
– ថតអឹមរ៉ាយ (MRI) មានអត្ថប្រយោជន៍ខ្លាំង ក្នុងករណីរលាកសន្លាក់ឆ្អឹងធ្ងន់ធ្ងរ។
– ធ្វើតេស្តឈាម សំខាន់ណាស់ អាចជួយរកឃើញមូលហេតុបង្កដោយជំងឺផ្សេងទៀត ធ្វើឲ្យរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង។
– បូមទឹកសន្លាក់ទៅពិនិត្យ ក្រែងមានការរលាក ឬឆ្លងមេរោគណាមួយ។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
មិនមានថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលឲ្យជាសះស្បើយនោះទេ គ្រាន់តែអាចសម្រួលអាការៈបានដូចជា៖
ផ្លាស់ប្ដូររបៀបរស់នៅ
ហាត់ប្រាណស្រាលៗឲ្យបានទៀងទាត់ ដើម្បីសម្រួលចលនាសន្លាក់ និងបង្កើនថាមពលសាច់ដុំ ទោះជាមានការឈឺចាប់បន្តិចបន្តួចក្ដី ប៉ុន្តែសូមប្រយ័ត្នកាយវិការ ឬវិធីធ្ងន់លើសកម្រិត អាចបង្កជាផលប៉ះពាល់លើសន្លាក់ទៅវិញ។ ត្រូវរក្សាទម្ងន់ឲ្យមានលំនឹង ព្រោះថា ឆ្អឹងមាននាទីទ្រទម្ងន់ បើធ្ងន់ពេកមិនល្អដែរ។
– វិធីដោយចលនាក៏មានប្រសិទ្ធភាពដែរ
– ហាត់យូហ្គា និងថាយជិ អាចជួយសម្រួលអាការៈបានដូចគ្នា។
ព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំ
– វះកាត់អាចធ្វើទៅបានក្នុងករណីឈឺរ៉ាំរ៉ៃ ព្រោះដើម្បីជួយជីវិតរស់នៅប្រសើរជាងមុន
– ពពួកថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដូចជា ថ្នាំប៉ារ៉ា និងត្រាម៉ាដុល អាស្ពេរីន Ibuprofen Naproxen និង Celecoxib ជាដើម អាចសម្រួលការឈឺចាប់ និងបំបាត់ហើម។ ថ្នាំខ្លះអាចមានជាប្រភេទលាបផ្ទាល់ទៅលើសន្លាក់តែម្ដង។
– ពពួកថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីត អាចចាក់បាន តែមិនត្រូវឲ្យលើស ៣ ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ឬចាក់រាល់ចន្លោះ ៣ ខែម្ដង បើចាក់ច្រើនពេក អាចបង្កឲ្យខូចខាតសន្លាក់។
– ចាក់ជាតិអាស៊ីដអ៊ីយ៉ាលូរ៉ូនិក (HyaluronicAcid) ជួយសម្រួលភាពរលាស់ និងរម្អិលក្នុងសន្លាក់។
– ការសិក្សាខ្លះបង្ហាញថា ចាក់ម្ជុលវិទ្យាសាស្ត្រអាចជួយសម្រួលអាការៈបានខ្លះ រួមទាំងញ៉ាំថ្នាំបំប៉ន ដូចជាថ្នាំគ្លុយកូសាមីន និងកុងដ្រូអ៊ីត។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ហាត់ប្រាណឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងតាមការណែនាំរបស់ពេទ្យ
– បើធាត់ពេក ត្រូវសម្រកទម្ងន់ តាមរយៈស្វែងរកដំបូន្មានពីអ្នកឯកទេស
– ប្រើឧបករណ៍ជំនួយ ដូចជា ខ្សែក្រវាត់ចង្កេះ ឈើច្រត់ និងស្បែកជើងទម្រជាដើម
– ប្រើកម្ដៅ ឬទឹកកកស្អំ ពេលមានការឈឺចាប់ និងអាចសម្រួលករណីកន្ត្រាក់ រឹងជាប់សន្លាក់ ទៀតផង។
[embed-health-tool-bmi]
