និយមន័យ
១- អ្វីទៅជាតេស្តអាស៊ីដអាមីណូ?
តេស្តអាស៊ីដអាមីណូ ធ្វើឡើងសម្រាប់ពិនិត្យអាស៊ីដអាមីណូ ក្នុងគោលដៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដំណើរការមិនប្រក្រតីរបស់អាស៊ីដនេះ។ អាស៊ីដអាមីណូ មាននាទីបង្កើតប្រូតេអ៊ីន អ័រម៉ូន អាស៊ីដនុយក្លេអ៊ិចក្នុងរាងកាយ។ មួយវិញទៀត អាចដើរតួបញ្ជូនប្រព័ន្ធប្រសាទ និងជាអង់ស៊ីមផងដែរ។ រាងកាយស្រូបយកអាស៊ីដប្រភេទនេះពីអាហារប្រចាំថ្ងៃ ពេលចូលដល់ក្នុងខ្លួន អាស៊ីដនឹងបំប្លែងទៅជាអាស៊ីដអាមីណូប្រភេទផ្សេង។ ទោះយ៉ាងណា នៅមានអាស៊ីដអាមីណូចំនួន ៨ ប្រភេទផ្សេងទៀត ដែលអាស៊ីដនេះមិនអាចសំយោគបាន។ អាមីណូអាស៊ីដទាំង ៨ គឺតម្រូវឲ្យមាននៅក្នុងអាហារយើងញ៉ាំប្រចាំថ្ងៃ។
ពេលមានបញ្ហាមិនប្រក្រតីនៃដំណើរការដឹកនាំអាស៊ីដអាមីណូ អាស៊ីដទាំងនោះនឹងចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម ទឹកនោម ឬមាននៅទាំងពីរកន្លែងតែម្តង។ បញ្ហាមិនប្រក្រតីនៃដំណើរការទាំងនោះ ភាគច្រើនបង្កមកពីបញ្ហាតំណពូជ។ ផលវិបាករបស់ជំងឺមានទាក់ទងជាមួយអាស៊ីដអាមីណូ អាចធ្វើឲ្យយើងមានអាការៈតិចតួច ឬធ្ងន់ធ្ងរ បញ្ហាខ្សោយប្រាជ្ញាស្មារតី ការលូតលាស់នៃកោសិកាមានសភាពយឺតយ៉ាវ និងប្រកាច់។
ជំងឺធ្វើឲ្យដំណើរការអាស៊ីដអាមីណូមិនប្រក្រតី មានដូចជា Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary និងជំងឺ Cystic fibrosis។
២- ហេតុអ្វីចាំបាច់ត្រូវធ្វើតេស្តនេះ?
គ្រូពេទ្យនឹងសុំធ្វើតេស្តប្រភេទនេះដើម្បី៖
– តាមដានការព្យាបាលមានប្រសិទ្ធភាព ឬអត់
– ពិនិត្យរកមើលរាងកាយ យើងទទួលសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ដែរទេ
– រកមើលជំងឺ Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary និងជំងឺ Cystic fibrosis។
ស្វែងយល់មុនធ្វើតេស្ត
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលធ្វើតេស្ត?
ចំណុចខាងក្រោមជាអ្វីយើងគួរដឹងមុនពេលសម្រេចចិត្តធ្វើតេស្តនេះ៖
– កំហាប់អាស៊ីដអាមីណូអាចប្រែប្រួលរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ជាទូទៅកម្រិតអាស៊ីដចុះទាបនៅពេលព្រឹក ឡើងខ្ពស់នៅពេលរសៀល។
– ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះមានកំហាប់អាស៊ីដអាមីណូ ទាបជាងមនុស្សធម្មតា។
– ថ្នាំមួយចំនួនអាចធ្វើឲ្យអាស៊ីដកើនឡើង ដូចជា Bismuth ថ្នាំ Heparin ថ្នាំ Steroids និង Sulfonamides ជាដើម។
– ថ្នាំមួយចំនួនអាចធ្វើឲ្យអាស៊ីដធ្លាក់ចុះ ដូចជាថ្នាំ Estrogen និងថ្នាំគ្រាប់ពន្យាកំណើត។
ចាំបាច់ត្រូវយល់ដឹង និងប្រុងប្រយ័ត្ន ក៏ដូចជាបម្រាមមុនពេលទទួលការវះកាត់។ ហើយក្នុងករណីមានសំណួរអាចពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យអំពីពត៌មានបន្ថែម និងការណែនាំផ្សេងៗ។
ដំណើរការធ្វើតេស្ត
៤- គួរត្រៀមអ្វីខ្លះមុនធ្វើតេស្ត?
មុនពេលធ្វើតេស្ត គ្រូពេទ្យនឹងសួរនាំយើងពាក់ព័ន្ធបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា៖
– រោគសញ្ញា
– សមាជិកគ្រួសារ ធ្លាប់មានបញ្ហាអាស៊ីដអាមីណូមិនប្រក្រតីដែរអត់
– ជាធម្មតា យើង់ចាំបាច់ត្រូវតមអាហារឲ្យ ១២ម៉ោង មុនពេលបូមឈាមធ្វើតេស្ត។
៥- មានអី្វកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
ដើម្បីបូមឈាមគ្រូពេទ្យ នឹងប្រើវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដូចជា៖
– យកខ្សែយឺតរុំជុំវិញដើមដៃ ឃាត់ឈាមកុំឲ្យហូរ
– យកអាល់កុលជូតសម្អាតកន្លែងត្រូវចាក់ម្ជុល
– ចាក់ម្ជុលចូលក្នុងសរសៃឈាម ពេលខ្លះអាចចាក់លើសពីមួយដង
– តបំពង់ជាមួយសឺរ៉ាំងដើម្បីបូមឈាម
– យកខ្សែយឺតលើដៃចេញពេលបូមឈាមបានគ្រប់ហើយ
– យកសំឡីស្អាត បិទលើកន្លែងចាក់ថ្នាំ
– យកបង់របួសមកបិតលើមុខរបួស
– បើគ្រូពេទ្យធ្វើតេស្តនេះដោយពិនិត្យតាមទឹកនោម គ្រូពេទ្យនឹងប្រាប់យើងពីវិធីត្រងទឹកនោមដំបូងនៅពេលព្រឹក។
៦- មានអី្វកើតឡើងក្រោយធ្វើតេស្តរួច?
ឈឺចាប់ ឬមិនឈឺចាប់ អាស្រ័យលើបទពិសោធន៍ចាក់ម្ជុលរបស់គ្រូពេទ្យ ឬអាស្រ័យលើស្ថានភាពសរសៃឈាមយើងផ្ទាល់។
បន្ទាប់ពីបូមឈាមរួច ត្រូវយកសំឡីស្អាតមកទប់លើកន្លែងចាក់ថ្នាំថ្នមៗ ដើម្បីឃាត់ឈាម ហើយអាចត្រឡប់ទៅផ្ទះ ធ្វើការងារធម្មតាបាន។ ហើយបើមានចម្ងល់ជុំវិញការធ្វើតេស្តអាស៊ីដអាមីណូ អាចពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបានកាន់តែច្បាស់។
លទ្ធផល
៧- លទ្ធផលតេស្ត
លទ្ធផលធម្មតា
មនុស្សម្នាក់ៗ មានកម្រិតធម្មតានៃអាស៊ីដអាមីណូខុសគ្នា តែបើលទ្ធផលកើនឡើងខ្ពស់ខ្លាំង អាចជាតម្រុយជួយក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺតំណពូជបាន ពិសេសពេលមិនមានរោគសញ្ញាបង្ហាញឲ្យយើងឃើញ។
ភាគច្រើនគេឃើញអាស៊ីដអាមីណេកើនឡើងលើបេប៊ី និងក្មេងតូចៗ ច្រើនជាងមនុស្សពេញវ័យ។
លទ្ធផលមិនប្រក្រតី
កម្រិតអាស៊ីដអាមីណូនៅក្នុងឈាម គឺបណ្តាលមកពីជំងឺពាក់ព័ន្ធអាស៊ីដប្រភេទនេះដូចជា៖
– ជំងឺ Phenylketo Urethra (PKU) ជំងឺ Syrup
– ជំងឺគ្លុយតារិកអាស៊ីតក្នុងទឹកនោម
កម្រិតអាស៊ីដអាមីណូ កើនឡើងនៅក្នុងទឹកនោមអាចបណ្តាលមកពី៖
– ជំងឺ Urine Disease (MSUD) ជំងឺ Homocystin Urinary។
កំហាប់អាស៊ីដអាមីណូ អាចធ្លាក់ចុះបណ្តាលមកពី៖
– ជំងឺ Hart up
– ជំងឺរលាកតម្រងនោម
– ទឹកនោមប្រៃ (Nephrotic syndrome)
ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ គ្រូពេទ្យគួរតែធ្វើតេស្តមួយនេះជាមួយតេស្តដទៃផ្សេងទៀត។
គួរតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យមុនតេស្ត និងក្រោយចេញលទ្ធផល ដើម្បីឲ្យគ្រូពេទ្យអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបានត្រឹមត្រូវ។
កម្រិតធម្មតារបស់អាស៊ីដអាមីណូ អាចខុសគ្នាទៅតាមមន្ទីរពិសោធន៍ ឬមន្ទីរពេទ្យនីមួយៗ។ ហេតុនេះអាចសាកសួរគ្រូពេទ្យបន្ថែម បើមានមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញលទ្ធផលរធ្វើតេស្ត។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-bmi]
