និយមន័យ
១- អ្វីជាជំងឺសួតឡើងរឹង?
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
១- អ្វីជាជំងឺសួតឡើងរឹង?
ជំងឺសួតឡើងរឹង កើតឡើងនៅពេលដែលខ្យល់បំពេញសួត ត្រូវជំនួសដោយសារធាតុផ្សេង។ អាស្រ័យលើមូលហេតុជំងឺ ខ្យល់ចូលសួតអាចជំនួសដោយ៖
– សារធាតុរាវ៖ អាចជាខ្ទុះ ឈាម និងទឹក។
– វត្ថុរឹង៖ អាចជាសំណល់អាហារពីក្រពះ ឬកោសិកាជាដើម។
រូបភាពឃើញលើកាំរស្មីអ៊ិច បូករួមទាំងរោគសញ្ញា អាចស្រដៀងទៅនឹងវត្ថុទាំងនេះ ដូចនេះអ្នកជំងឺ ត្រូវការធ្វើតេស្តជាច្រើនទៀត ដើម្បីឲ្យដឹងថាសួតឡើងរឹងមែន ឬក៏អត់? ហើយបើព្យាបាលបានត្រឹមត្រូវ សួតអាចវិលមករកភាពធម្មតាវិញ ខ្យល់នឹងត្រឡប់មកចូលសួតដូចដើម។
២- ជំងឺសួតឡើងរឹងកើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៣- រោគសញ្ញាជំងឺសួតឡើងរឹងមានអ្វីខ្លះ?
សញ្ញាឧស្សាហ៍ជួបប្រទះក្នុងជំងឺនេះ មានដូចជា៖
– ពិបាកដកដង្ហើមកាន់តែខ្លាំងឡើង អាស្រ័យលើភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់ជំងឺ
– កណ្ដាស់ និងចង់ផុតដង្ហើមម្ដងៗ
– ធ្ងន់ទ្រូង ហើយមានការឈឺចាប់
– ដង្ហើមញាប់ (កើតឡើងពេលចង្វាក់ដង្ហើមកើនឡើង បែកញើសច្រើន និងពិបាកក្នុងការនិយាយ)
– ឮសំឡេងពេលដកដង្ហើម
– មុខស្លេកស្លាំង ឬស្វាយមុខ
– ក្អកខ្លាំង និងចេញស្លេស្មច្រើន
– ក្ដៅខ្លួន
– បែកញើសពេលយប់
– អស់កម្លាំងល្ហិតល្ហៃ
វាអាចនៅមានសញ្ញាផ្សេងទៀតមិនបានរៀបរាប់ខាងលើ។ បើមានចម្ងល់ពាក់ព័ន្ធរោគសញ្ញាណាមួយ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាត្រូវទៅពេទ្យ?
ក្នុងករណីមានចម្ងល់ មានរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតី ឬសង្ស័យថាមានជំងឺ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ព្រោះថាការឆ្លើយតបទៅនឹងជំងឺរបស់មនុស្សគ្រប់រូប មានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នា។
៥- មូលហេតុអ្វីខ្លះបង្កឲ្យមានជំងឺសួតឡើងរឹង?
មូលហេតុបង្កឲ្យមានជំងឺសួតឡើងរឹង មានដូចជា៖
– ជំងឺរលាកសួត៖ ជាជំងឺដែលច្រើនបង្កទៅជាសួតឡើងរឹងនេះជាងគេ។ នៅពេលដែលមានការបង្ករោគក្នុងសូតរាងកាយរបស់យើងនឹងបញ្ជូនកោសិកាឈាមសទៅសម្លាប់ពួកមេរោគ។ កោសិកាដែលស្លាប់ទាំងនោះនឹងបង្កើតបានជាខ្ទុះដែលអាចកកស្ទះក្នុងសួត។ជំងឺរលាកសួតអាចបង្កឡើងពីវីរុសនិងបាក់តេរីហើយក៏អាចបង្កមកពីផ្សិតនិងមីក្រូសរីរាង្គផ្សេងទៀតដែរ។
– ជំងឺហើមសួត៖ ជំងឺខ្សោយបេះដូង (Congestive heart failure) គឺជាមូលហេតុបង្កឲ្យមានអាការៈហើមសួតច្រើនជាងគេ។ នៅពេលបេះដូងមិនអាចច្របាច់ឈាមចេញអស់ទេ ឈាមនឹងចាល់ត្រឡប់ទៅសរសៃឈាមក្នុងសួត ជាហេតុនាំឲ្យមានសម្ពាធកាន់តែធំទៅៗទៅកាន់បំពង់ខ្យល់។ ពេលយើងឈ្លក់ទឹក តែងតែអាចមានការហើមសួត ដោយសារតែទឹកចូលក្នុងសួត។
– ហូរឈាមក្នុងសួត៖ កើតមានពេលសួតមានការហូរឈាម ដែលភាសាបច្ចេកទេសហៅថា Pulmonary Hemorrhage ហើយយោងតាមឯកសារស្ដីពីជំងឺរបេង និងជំងឺផ្លូវដង្ហើម ការហូរឈាមនេះ ភាគច្រើនបង្កឡើងពីការរលាកសរសៃឈាម អាចធ្វើឲ្យសរសៃឈាមអ្នកជំងឺងាយជ្រាប អាចឲ្យឈាមឆ្លងកាត់ចូលទៅបាន។
– ឈ្លក់សួត៖ កើតឡើងពេលយើងដកដង្ហើមចូលកម្ទេចកំទីអាហារទៅក្នុងសួត។ ពេលច្រាលចូលទៅ អាចបង្កជាជំងឺរលាកសួត ប៉ុន្តែរលាកសួតដោយសារការបង្ករោគ នៅតែពិបាកព្យាបាលជាងជំងឺឈ្លក់សួត។ បើមិនអាចលេបអាហារបានធម្មតាទេ យើងអាចនឹងមានការច្រាលបែបនេះចូលទៅក្នុងសួត បើមិនព្យាបាល យើងនឹងច្រាលបែបនេះមិនជាឡើយ។
ជាតិអាស៊ីដក្នុងក្រពះ ជាសារធាតុគីមីអាចធ្វើឲ្យរលាកភ្នាស និងរបួសទៅលើសួត ហៅថារលាកសាច់សួត។ យើងអាចប្រឈមបញ្ហានេះ បើសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យដោយសារបាត់ស្មារតី។ ប៉ុន្តែនៅពេលដឹងខ្លួនឡើងវិញ យើងក៏លែងប្រឈមបញ្ហាច្រាលនេះទៀតដែរ។
– មហារីកសួត៖ ជំងឺកាចសាហាវនេះ ឧស្សាហ៍ជួបប្រទះណាស់ ហើយបើតាមសមាគមមហារីកអាមេរិក ជំងឺមហារីកសួត ឆក់យកជីវិតមនុស្សច្រើនជាង ជំងឺមហារីកក្រពេញប្រូស្តាត មហារីកពោះវៀនធំ និងមហារីកសុដន់ បូកចូលគ្នាទៅទៀត។ យើងអាចប្រឈមមហារីកសួត បើយើងជាអ្នកជក់បារី។
៦- មានកត្តាប្រឈមអ្វីខ្លះបណ្តាលឲ្យមានជំងឺសួតឡើងរឹង?
កត្តាប្រឈមឲ្យកើតមានជំងឺសួតឡើងរឹង អាចមានច្រើន សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
ព័ត៌មានទាំងនេះ មិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺនេះបាន យើងត្រូវជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ប្រាប់ពេទ្យពីប្រវត្តិជំងឺទូទៅ។ បន្ទាប់មកត្រូវពិនិត្យកាយសម្បទា ពេទ្យអាចត្រូវការស្ដាប់សំឡេងសួត និងថតសួតមើល មានការរាលដាលនោះដល់កម្រិតណា។នៅពេលកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យបានហើយ ការព្យាបាលត្រូវធ្វើឡើងក្នុងពេលបន្ទាប់។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
ការព្យាបាល គឺធ្វើឡើងអាស្រ័យទៅតាមមូលហេតុបង្កឲ្យសួតឡើងរឹង ដូចជា៖
– ជំងឺរលាកសួត៖ ពេទ្យព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំប្រឆាំងនឹងមូលហេតុបង្ក ដូចជាប្រើថ្នាំផ្សះ ថ្នាំប្រឆាំងវីរុស និងថ្នាំផ្សិតជាដើម។ យើងអាចទទួលការព្យាបាលដោយថ្នាំក្អក ថ្នាំចុកទ្រូង និងក្ដៅខ្លួនដូចគ្នា។
– ជំងឺហើមសួត៖ ការព្យាបាល អាស្រ័យលើមូលហេតុ អាចមាន បូមទឹកចេញពីសួត បន្ថយសម្ពាធក្នុងសរសៃឈាមឬបន្ថែមកម្លាំងឲ្យបេះដូងច្របាច់ឈាមបានល្អ។
– ហូរឈាមក្នុងសួត៖ បើមានជំងឺរលាកសរសៃឈាម ត្រូវព្យាបាលដោយថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីត និងថ្នាំបន្ថយភាពស៊ាំ ហើយត្រូវប្រើជាប្រចាំ និងទៀងទាត់ ដើម្បីការពារអាការៈហូរឈាម។
– ច្រាលអាហារពីក្រពះចូលសួត៖ បើមានជំងឺនេះ យើងត្រូវព្យាបាលដោយថ្នាំផ្សះខ្លាំង ត្រូវធ្វើការវាស់ស្ទង់ពីសមត្ថភាពលេបអាហារ ដើម្បីការពារការច្រាលទៅថ្ងៃក្រោយ។
– រលាកសួតមិនបង្កដោយមេរោគ៖ មិនត្រូវការប្រើថ្នាំផ្សះទេ ប៉ុន្តែក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ យើងអាចត្រូវប្រើថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីត ដើម្បីកាត់បន្ថយការរលាក ហើយត្រូវទទួលការព្យាបាលបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀត ដើម្បីឲ្យរាងកាយជួសជុល និងឆាប់ជាសះលឿន។
– មហារីកសួត៖ ជំងឺនេះ ពិបាកព្យាបាលណាស់ ហើយការកាត់ដុំមហារីកចោលតាមរយៈវះកាត់ ជាវិធីដ៏ល្អ ធានាថាជា១០០% ប៉ុន្តែមិនមែនដុំមហារីទាំងអស់ សុទ្ធតែអាចយកចេញបាននោះទេ។ នៅពេលមហារីកចាប់ផ្ដើមរាលដាល គឺយឺតពេលទៅហើយ មិនអាចព្យាបាលបានទេ ជម្រើសចុងក្រោយ មានតែព្យាបាលអាការៈ និងផលវិបាករបស់ជំងឺប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុនេះ ទើបពេទ្យតែងលើកឡើងថារកឲ្យឃើញនូវជំងឺឲ្យបានទាន់ពេល គឺអាចព្យាបាល និងចៀសផុតរឿងអកុសលផ្សេងៗ។
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ត្រួតពិនិត្យដោយ
វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត
ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ