ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
១- អ្វីជាតេស្តរកមើលមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា?
ការធ្វើតេស្តស្វែងរកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា គឺដើម្បីកំណត់មូលហេតុច្បាស់លាស់នាំឲ្យមានជំងឺប្រមេះទឹកថ្លា ដែលបង្កឡើងដោយមេរោគប្រមេះម្យ៉ាង គេស្គាល់ថា Chlamydia។
នៅក្នុងខ្លួនមនុស្សយើងមេរោគប្រមេះមានច្រើនប្រភេទ ហើយសម្រាប់មេរោគប្រមេះឈ្មោះ Chlamydia Psittaci គឺវាបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើម អាចឆ្លងតាមរយៈការប៉ះពាល់សត្វបក្សីមានជំងឺ។
មេរោគប្រមេះមួយប្រភេទទៀត ហៅថា Chlamydia Trachomatis ជាមេរោគភាគច្រើនឆ្លងតាមការរួមភេទ ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ហើយមេរោគនេះបង្ករោគនៅលើប្រដាប់ភេទ ព្រមទាំងប្រស្រីភ្នែក បំពង់អាហារ បង្ហួរនោម និងរន្ធគូទ។
ប្រភេទទី ២ នៃមេរោគ Chlamydia Trachomatis បង្កដោយមេរោគ Trachoma ច្រើនបណ្ដាលឲ្យអាចបង្ការពិការភ្នែក។ មេរោគប្រភេទនេះ ឆ្លងពីម្តាយទៅគភ៌ តាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ទៅលើទារកទើបចាប់កំណើតតាមទ្វារមាស ដោយម្តាយបានឆ្លងមេរោគនេះអំឡុងពេលរួមភេទ
មេរោគប្រមេះ អាចជាមូលហេតុជំងឺរលាកអាងត្រគាក ជាពិសេសក្នុងស្រទាប់យុវវ័យ ខណៈស្រីៗភាគច្រើនដែលមានមេរោគ Chlamydia មិនលេចចេញនូវរោគសញ្ញានោះទេ។
មានវិធី ២យ៉ាង ក្នុងការធ្វើតេស្តរកមេរោគប្រមេះនេះ ដូចជា៖
– វិធីទី ១៖ ធ្វើការបណ្ដុះជាលិកាចាប់ពីកស្បូន និងទ្វារមាស ដើម្បីកំណត់ថា តើមានមេរោគប្រមេះ ឬអត់?
– វិធីទី ២៖ ស្វែងរកអង់ទីករប្រឆាំងនឹងមេរោគ Chlamydia មានក្នុងរាងកាយ។ ការធ្វើតេស្តនេះ អាចធ្វើបានដោយជូតនឹងសំឡីចេញពីមាត់បង្ហួរនោម កស្បូន ឬទឹកនោម។
២- ហេតុអ្វីចាំបាច់ធ្វើតេស្តរកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា?
ការធ្វើតេស្តនេះ គឺនៅពេលយើងសង្ស័យមានឆ្លងមេរោគនេះ ខណៈគ្រូពេទ្យ ក៏នឹងតម្រូវឲ្យយើងធ្វើតេស្តរកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លាក្នុងករណី៖
– យើង ឬដៃគូមានរោគសញ្ញាបង្កដោយមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា
– រួមភេទដោយមិនបានការពារជាមួយដៃគូថ្មី
– ស្រោមអនាម័យរហែក
– យើង ឬដៃគូ រួមភេទជាមួយមនុស្សមិនគួរទុកចិត្ត
– គិតថាបានឆ្លងមេរោគតាមការរួមភេទ
– ដៃគូគិតថាបានឆ្លងមេរោគតាមការរួមភេទ
– មានគភ៌ ឬត្រៀមចង់មានកូនរ
– អាងត្រគាកមានការរលាក ឬមានជំងឺទាក់ទងនឹងទ្វារមាស។
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុននឹងធ្វើតេស្តរកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា?
បើធ្វើតេស្តដោយប្រើគំរូទឹកនោម យើងនឹងមានសុវត្ថិភាពពេញលេញ គ្មានផលវិបាកក្រោយការធ្វើតេស្តអ្វីទាំងអស់។ តែប្រសិនបើធ្វើតេស្តនៅលើកស្បូន មាត់បង្ហួរនោម រន្ធគូទ ភ្នែក ឬបំពង់ក អាចនឹងមានផលវិបាកមួយចំនួនមិនអាចចៀសបាន។
សម្រាប់ករណីកម្រវិញ អាចសន្លប់ដោយសារតែភ័យខ្លាចពេក ឬរងសម្ពាធខ្លាំងពេក នៅពេលគ្រូពេទ្យចាប់ផ្ដើមយកដាក់សំឡីជូតយកគំរូសម្រាប់ធ្វើតេស្តនៅក្នុងមាត់បង្ហួរនោម។
កត្តាអាចប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលតេស្តរួមមាន៖
– មករដូវ
– មានជំងឺត្រូវព្យាបាលជាមួយថ្នាំផ្សះ
ការធ្វើតេស្តនេះ សំខាន់បំផុត យើងត្រូវយល់អំពីហានិភ័យ និងផលវិបាកជាមុន ហើយបើមានសំណួរ សូមជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ឬគ្រូពេទ្យវះកាត់សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៤- តើគួរត្រៀមអ្វីខ្លះមុនធ្វើតេស្តមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា?
ការធ្វើតេស្តនេះ គ្រូពេទ្យនឹងប្រើគំរូទឹកនោម ឬសារធាតុរាវពីកន្លែងផ្សេងៗនៃរាងកាយ ដើម្បីយកទៅពិនិត្យ។ ជាទូទៅការយកគំរូសម្រាប់ការធ្វើតេស្ត អាស្រ័យទៅលើកន្លែងបង្ករោគ។ បើយើងប្រើគំរូទឹកនោមសម្រាប់ធ្វើតេស្ត គឺមិនត្រូវនោម ២ម៉ោង មុននឹងធ្វើតេស្តនោះទេ។ បើយកគំរូចេញពីកស្បូន មិនគួរប្រើថ្នាំ ឬជែលលាបលើកស្បូនក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោង មុនធ្វើតេស្តនោះដែរ។
៥- មានអ្វីកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
គ្រូពេទ្យ នឹងធ្វើការបូមឈាម សម្រាប់ជាគំរូក្នុងការធ្វើតេស្ត ដោយដាក់ចូលទៅក្នុងបំពង់គម្របពណ៌ក្រហម។ បើត្រូវការធ្វើតេស្ត Serological ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យពីការឆ្លងមេរោគស្រួចស្រាល គ្រូពេទ្យត្រូវការគំរូបន្ថែមក្រោយ ២-៣ សប្ដាហ៍។
សម្រាប់ការយកគំរូក្នុងប្រស្រីភ្នែក គ្រូពេទ្យនឹងប្រើសំឡីជូតនៅលើកន្លែងរបួសភ្នែក ឬប្រើសំឡីសម្លាប់មេរោគ រួចជូតទៅលើស្នាមប្រឡាក់លើបន្ទះមីក្រូទស្សន៍។
គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើការបណ្ដុះជាលិកាបាក់តេរីចេញពីកំហាក ក្នុងករណីមានការឆ្លងមេរោគ Chlamydia Psittaci នៅក្នុងបំពង់ដង្ហើម។
បើត្រូវការបណ្ដុះជាលិកាបាក់តេរីនៅក្នុងកស្បូន គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើតាមជំហានខាងក្រោមដូចជា៖
– យើងមិនត្រូវបាញ់លាងក្នុងប្រដាប់ភេទ និងងូតទឹក មុនគ្រូពេទ្យធ្វើការបណ្ដុះជាលិកាបាក់តេរីក្នុងកស្បូននោះទេ
– គ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវគេងដើម្បីឲ្យធូរស្រាល
– គ្រូពេទ្យនឹងប្រើប្រដាប់ពង្រីកទ្វារមាស ដើម្បីមើលឲ្យឃើញកស្បូន
– គ្រូពេទ្យនឹងលាងសម្អាតសារធាតុរាវក្នុងកស្បូន
– គ្រូពេទ្យនឹងប្រើសំឡីសម្លាប់មេរោគរួច ជូតយកគំរូធ្វើតេស្តក្នុងរយៈពេល ៣០ វិនាទី។
បើត្រូវការបណ្ដុះជាលិកាបាក់តេរីចេញពីមាត់បង្ហួរនោម គ្រូពេទ្យនឹងធ្វើតាមជំហានខាងក្រោមដូចជា៖
– គ្រូពេទ្យនឹងយកគំរូធ្វើតេស្តមុនយើងនោម
– គ្រូពេទ្យនឹងយកគំរូ ដោយប្រើសំឡីសម្លាប់មេរោគ រួចជូតក្នុងមាត់បង្ហួរនោម ក្នុងប្រវែង ៣-៤ សង់ទីម៉ែត្រ។
គ្រូពេទ្យត្រូវការរយៈពេលប៉ុន្មាននាទី ក្នុងការយកគំរូដើម្បីធ្វើតេស្ត។ ហេតុនេះ ត្រូវអត់ធ្មត់ និងសហការជាមួយពេទ្យឲ្យបានល្អ ព្រោះអំឡុងពេលយកគំរូធ្វើតេស្ត យើងអាចមានការពិបាកក្នុងខ្លួនបន្តិចបន្តួច។
៦- មានអ្វីកើតឡើងក្រោយធ្វើតេស្ត?
បើគ្រូពេទ្យសង្ស័យថា យើងមានមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា យើងមិនត្រូវរួមភេទរហូតដល់ពេលធ្វើតេស្តរួចរាល់ និងទទួលបានលទ្ធផលតេស្តសិន។
បើលទ្ធផលបញ្ជាក់ថា យើងមានឆ្លងមេរោគ គ្រូពេទ្យនឹងព្យាបាលជាមួយថ្នាំផ្សះ ហើយមិនត្រូវរួមភេទរយៈពេល ៧ថ្ងៃអំឡុងពេលរព្យាបាល ខណៈដៃគូយើង ត្រូវធ្វើការព្យាបាលដែរ ព្រោះអាចមានការឆ្លងរោគ។
បើយើងមានផ្ទុកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា អាចប្រឈមការឆ្លងជំងឺតាមការរួមភេទជាបន្តបន្ទាប់។ ហេតុនេះគ្រូពេទ្យនឹងតម្រូវឲ្យធ្វើតេស្ត Screening សម្រាប់ជំងឺឆ្លងតាមការរួមភេទ រួមមាន ជំងឺស្វាយ ប្រមេះទឹកបាយ និងជំងឺអេដស៍ ជាដើម។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
៧- លទ្ធផលតេស្ត
លទ្ធផលធម្មតា
– សម្រាប់ការធ្វើតេស្តបណ្ដុះមេរោគដាច់ដោយឡែក៖ មិនអាចរកឃើញ។
– សម្រាប់ការធ្វើតេស្តអង់ទីករ៖
IgG <១:៦៤
IgM <១:១០
IgG <១:៦៤
IgM <១:១០
IgG <១:៦៤
IgM <១:១០
លទ្ធផលមិនប្រក្រតី (មានឆ្លងមេរោគ)
ដោយអាស្រ័យទៅតាមមន្ទីរពិសោធន៍ និងមន្ទីរពេទ្យ កម្រិតធម្មតាសម្រាប់ការធ្វើតេស្តរកមេរោគប្រមេះទឹកថ្លា អាចមានការប្រែប្រួល ដូចនេះគួរតែពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ សម្រាប់ចម្ងល់លើលទ្ធផលក្រោយការធ្វើតេស្ត។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ត្រួតពិនិត្យដោយ
វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត
ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ