ស្វែងយល់ពីការប្រើប្រាស់
១– ថ្នាំ Benalapril® ព្យាបាលជំងឺអីខ្លះ?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
១– ថ្នាំ Benalapril® ព្យាបាលជំងឺអីខ្លះ?
Benalapril® ជាទូទៅប្រើសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺលើប្រព័ន្ធសរសៃឈាមបេះដូង ដូចជា ជំងឺលើសឈាមលើមនុស្សពេញវ័យ និងក្មេងអាយុច្រើនជាង ១ខែ ជំងឺខូចបេះដូងពីកំណើតលើមនុស្សពេញវ័យ និងជំងឺថតបេះដូងខាងក្រោម។
២- គេប្រើថ្នាំនេះយ៉ាងម៉េច?
ថ្នាំនេះអាចលេបជាមួយអាហារ ឬដោយពោះទទេ តាមវេជ្ជបញ្ជា តែមិនត្រូវបំបែក ឬទំពាគ្រាប់ថ្នាំឡើយ។
៣- រក្សាទុកដោយវិធីណា?
ថ្នាំ Benalapril® អាចរក្សាទុកបានល្អក្នុងបន្ទប់សីតុណ្ហភាពល្មម ចៀសឆ្ងាយពីពន្លឺថ្ងៃ និងសំណើម។ រក្សាថ្នាំកុំឲ្យខូច មិនត្រូវទុកនៅក្នុងបន្ទប់ទឹក ឬទូរទឹកកកទេ។ លើទីផ្សារប្រហែលជាមានម៉ាក ថ្នាំ Benalapril® ផ្សេងៗគ្នា ហើយការរក្សាទុកក៏ខុសគ្នា។ ហេតុនេះសំខាន់ណាស់ ត្រូវពិនិត្យមើលក្រដាសណែនាំផលិតផលពីការរក្សាទុក ឬសួរឱសថការី។ ដើម្បីសុវត្ថិភាព គួរថែរក្សាទុកថ្នាំគ្រប់ប្រភេទឲ្យឆ្ងាយពីដៃក្មេង និងសត្វចិញ្ចឹម។
ពុំគួរចោលថ្នាំតាមបង្គន់ ឬតាមលូបង្ហូរទឹកទេ លើកលែងតែមានការណែនាំពីគ្រូពេទ្យ។ សំខាន់ណាស់ត្រូវកម្ទេចថ្នាំប្រភេទនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ពេលហួតកាលកំណត់ ឬលែងប្រើ។ ពិភាក្សាជាមួយឱសថការី សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតពីរបៀបកម្ទេចថ្នាំ។
៤- ត្រូវដឹងអ្វីខ្លះមុនប្រើ?
មុនពេលប្រើ Benalapril® ត្រូវពិគ្រោះ និងត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យប្រសិនបើបញ្ហាប្រតិកម្មជាមួយថ្នាំដូចជា៖
– មានប្រវត្តិធ្លាប់កើត Angioedema (ហើមមុខ បបូរមាត់ បំពង់ក)
– ធ្លាប់មានប្រតិកម្មជាមួយពពួកថ្នាំ ACE inhibitors ដទៃទៀត ដូចជា Benazepril Captopril, Fosinopril, Lisinopril, Moexipril, Perindopril, Quinapril, Ramipril Trandolapril។
ព័ត៌មានសំខាន់ៗគួរដឹង និងធ្វើ៖
– សម្ពាធឈាម មុខងារតម្រងនោម និងថ្លើម គួរតែពិនិត្យឲ្យបានញឹកញាប់
– សម្ពាធឈាមអាចនឹងធ្លាក់ចុះជ្រុលពេលលេបថ្នាំនេះ។ ត្រូវប្រាប់ទៅគ្រូពេទ្យ បើឈឺ ក្អួត រាក ឬបែកញើសខ្លាំងខុសធម្មតា។
– ព្យាបាលជំងឺលើសឈាម ត្រូវតែលេបថ្នាំឲ្យទៀងទាត់ ទោះបីជាបានធូស្រាលក៏ដោយ។
– ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមមិនងាយចេញរោគសញ្ញាឡើយ ហេតុនេះយើងត្រូវប្រើថ្នាំបញ្ចុះសម្ពាធឈាមអស់មួយជីវិត។
– បើវះកាត់ ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យវះកាត់ជាមុន ថាយើងកំពុងប្រើថ្នាំ Enalapril ។ យើងអាចនឹងឈប់ប្រើថ្នាំនេះរយៈពេលខ្លី។
– Enalapril អាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាតម្រងនោម សូមប្រាប់ទៅគ្រូពេទ្យភ្លាម បើ ហើម ឡើងទម្ងន់ នោមតិច ឬមិននោមទាល់តែសោះ ដកដង្ហើមខ្លីៗ។
– មិនត្រូវប្រើថ្នាំនេះជាមួយនិង Aliskiren (Amturnide, Tekturna, Tekamlo, Valturna)។
– ថ្នាំ Enalapril អាចប៉ះពាល់ដល់បេះដូង ឬកម្រិតសារធាតុរ៉ែក្នុងខ្លួន។ ចូរប្រាប់គ្រូពេទ្យភ្លាម ពេលឈឺទ្រូង បេះដូងលោតខ្លាំង ឬតឹងក្នុងទ្រូង ជីពចរខ្សោយ សាច់ដុំចុះខ្សោយ ឬសាច់ដុំកន្រ្តាក់ខ្លាំង។
៥- មានសុវត្ថិភាពចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងបំបៅដោះកូនទេ?
ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះមិនអាចប្រើថ្នាំ Enalapril នេះបានឡើយ។ សូមប្រាប់គ្រូពេទ្យ និងបញ្ឈប់ប្រើភ្លាម ព្រោះថ្នាំនេះអាចធ្វើឲ្យក្នុងផ្ទៃស្លាប់បាន។
៦- ផលរំខានមានអ្វីខ្លះ?
ផលរំខានកើតឡើងញឹកញាប់មាន៖
– វិលមុខខ្លាំង
– ហត់
– ក្អក
– ស្រាលក្បាល
ហៅទៅគ្រូពេទ្យភ្លាមប្រសិនបើ៖
– សន្លប់
– បេះដូងលោតខ្លាំង ឬតឹងក្នុងទ្រូង
– កើនកម្រិតប៉ូតាស្យូម ដូចជាចង្វាក់បេះដូងទាប ជីពចរខ្សោយ សាច់ដុំចុះខ្សោយ
– ចំនួនគ្រាប់ឈាមសធ្លាក់ចុះ រួមមានចុះខ្សោយកម្លាំង គ្រុនក្ដៅ ឈឺក្នុងមាត់ ឈឺពេលលេបអាហារ ឈឺលើស្បែក ក្អក ពិបាកដកដង្ហើម។
– សញ្ញានៃបញ្ហាតម្រងនោម ដូចជា នោមតិចឬមិននោមទាល់តែសោះ ឈឺចាប់នៅពេលនោម ហើមជើ និងកំភួនជើង ដកដង្ហើមបានខ្លីៗ។
រកជំនួយសង្រ្គោះបន្ទាន់ភ្លាម ប្រសិនបើមានសញ្ញាប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ី ដូចជាឡើងកន្ទួលរមាស់ ឈឺពោះខ្លាំង ពិបាកដកដង្ហើម ហើមមុខ បបូរមាត់ អណ្ដាត បំពង់ក។
មនុស្សគ្រប់គ្នា មិនប្រាកដថាមានផលរំខានទាំងអស់គ្នានោះទេ។ មានផលរំខានជាច្រើនទៀត ដែលមិនបានរៀបរាប់នៅខាងលើ។ ដូចនេះ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ បើនៅមានកង្វល់ជុំវិញផលរំខានថ្នាំនេះ។
៧– អន្តរកម្មថ្នាំ
ថ្នាំយើងកំពុងប្រើមួយចំនួន អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ប្រសិទ្ធភាព Benalapril® ឬបង្កើនផលប៉ះពាល់នៃថ្នាំកាន់តែច្រើន។ ដើម្បីចៀសវាងអន្តរកម្មពីថ្នាំនេះ គួររក្សាទុកបញ្ជីឈ្មោះថ្នាំទាំងអស់យើងកំពុងប្រើ ទាំងមាន ឬគ្មានវេជ្ជបញ្ជា និងផលិតផលពីរុក្ខជាតិ យកបញ្ជីនោះទៅឲ្យវេជ្ជបណ្ឌិត ឬឱសថការីពិនិត្យមើល។ ដើម្បីសុវត្ថិភាព កុំចាប់ផ្ដើមប្រើ ឬឈប់ប្រើ ផ្លាស់ប្ដូរកម្រិតថ្នាំដោយគ្មានការណែនាំ និងយល់ព្រមពីវេជ្ជបណ្ឌិតឲ្យសោះ។
ថ្នាំទាំងនោះរួមមាន៖
– ថ្នាំ Lithium
– ថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម (Diuretic or “water pill”)
– ការព្យាបាលសរសៃដោយចាក់សារធាតុមាស (Gold injections to treat arthritis)
– ថ្នាំសម្រាប់ការពារពេលប្ដូរអវៈយវៈ ដូចជាឱសថ Everolimus, Sirolimus, Temsirolimus
– ពពួកថ្នាំ NSAIDs (nonsteroidal anti-inflammatory drugs) ដូចជា Aspirin, Ibuprofen (Advil, Motrin), Naproxen (Aleve), Celecoxib, Diclofenac, Indomethacin, Meloxicam ជាដើម។
៨- អន្តរកម្មជាមួយអាហារ ឬគ្រឿងស្រវឹង
អាហារ និងគ្រឿងស្រវឹងអាចធ្វើឲ្យដំណើរការរបស់ថ្នាំ មានការប្រែប្រួល អាចធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ឬផលប៉ះពាល់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ត្រូវពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការីដើម្បីដឹងពីប្រភេទអាហារ និងគ្រឿងស្រវឹងទាំងនោះ មុនប្រើថ្នាំ។
៩- អន្តរកម្មជាមួយសុខភាព
Benalapril® អាចមានអន្តរកម្មជាមួយបញ្ហាសុខភាពមួយចំនួនធ្វើឲ្យស្ថានភាពសុខភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ឬប្រសិទ្ធភាពថ្នាំធ្លាក់ចុះ។ សំខាន់បំផុត ត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យគ្រាប់បញ្ហាសុខភាពយើងកំពុងមានបច្ចុប្បន្នដូចជា៖
– ជំងឺលើតម្រងនោម
– ជំងឺលើថ្លើម
– ធ្លាប់មានប្រវត្តិឈាមកក ឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល
– អតុល្យភាពអេឡិចត្រូលីត (ដូចជាកើនឡើងកម្រិតប៉ូតាស្យូមនៅក្នុងឈាម)
– ជំងឺបេះដូង (លើកលែងយើងកំពុងប្រើថ្នាំ Enalapril ដើម្បីព្យាបាល)។
ព័ត៌មានទាំងនេះ មិនបានរាប់ជាការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យនោះទេ។ ត្រូវតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការី មុនប្រើថ្នាំប្រភេទនេះ។
១០- មនុស្សពេញវ័យត្រូវប្រើថ្នាំកម្រិតណា?
ជំងឺលើសឈាម (Hypertension)
– កម្រិតដំបូង៖ ថ្នាំគ្រាប់ ឬទឹក ៥មិល្លីក្រាម លេបមួយថ្ងៃម្តង។
– កម្រិតបន្ថែម៖ ថ្នាំគ្រាប់ ឬទឹក ១០-៤០ មិល្លីក្រាម លេបតែម្ដងគត់ ឬចែកជា ២ដង។
– កម្រិតអតិបរមា៖ ៤០មិល្លីក្រាម លេបតែម្ដងក្នុងមួយថ្ងៃ ឬ ចែកជា២ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។
ប្រើរួមជាមួយពពួកថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម
-កម្រិតដំបូង៖ ២,៥មិល្លីក្រាម លេបម្ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប្រសិនជាអាច គួរផ្អាកថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមពី ២-៣ថ្ងៃសិន មុននឹងចាប់ផ្ដើមព្យាបាលជាមួយ Enalapril។ បើសិនជាតម្រូវការ ការព្យាបាលដោយថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោមគួរតែបន្តបន្តិចម្ដងៗ។
-ប្រភេទថ្នាំចាក់៖ ១,២៥ -៥ មិល្លីក្រាម ចាក់តាមសរសៃ (IV) រយៈពេលលើសពី ៥នាទី រៀងរាល់៦ម៉ោង។
ជំងឺខ្សោយបេះដូង (Congestive heart failure)
– កម្រិតដំបូង៖ ២,៥មិល្លីក្រាម លេបមួយថ្ងៃម្តង
– កម្រិតបន្ថែម៖ ២,៥-២០មិល្លីក្រាម ចែកជា ២ ដង/ថ្ងៃ
– កម្រិតអតិបរមា៖ ៤០មិល្លីក្រាម ចែកជា ២ ដង/ថ្ងៃ។
ខូចមុខងារថតបេះដូងខាងក្រោមផ្នែកខាងឆ្វេង (Left ventricular dysfunction)
– កម្រិតប្រើដំបូង៖ ២,៥មិល្លីក្រាម ២ដង/ថ្ងៃ
– កម្រិតបន្ថែម៖ ២០ មិល្លីក្រាម/ថ្ងៃ ចែកជា ២ដង/ថ្ងៃ។
១១- ក្មេងត្រូវប្រើកម្រិតណា?
ជំងឺលើសឈាម
ថ្នាំគ្រាប់ ឬទឹក សម្រាប់ក្មេងពីអាយុ ១ខែ ដល់ ១៧ឆ្នាំ៖
-កម្រិតដំបូង៖ ០,០៨ មិល្លីក្រាម/គីឡួក្រាម/ថ្ងៃ (កើនដល់ ៥ មិល្លីក្រាម) ចែកជា ១-២ ដង។ ការកែតម្រូវកម្រិតថ្នាំអាស្រ័យលើលទ្ធផលក្រោយការព្យាបាល។
-កម្រិតអតិបរមា៖ កម្រិតដែលធំជាង ០,៥៨ មិល្លីក្រាម/គីឡូក្រាម (៤០ មិល្លីក្រាម ) មិនធ្លាប់បានសាកប្រើទៅលើ អ្នកជំងឺជាកុមារនៅឡើយទេ។
១២- មានទម្រង់បែបណាខ្លះ?
Benalapril® មានទម្រង់ដូចខាងក្រោម៖
– ថ្នាំគ្រាប់សម្រាប់លេប
– ថ្នាំទឹក។
១៣- ករណីបន្ទាន់ ឬប្រើថ្នាំលើសកម្រិត
សូមទូរសព្ទទៅផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់ ១១៩ ឬប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យនៅជិតបំផុត។
១៤- ករណីភ្លេចប្រើថ្នាំ
បើភ្លេចប្រើថ្នាំ សូមប្រើភ្លាម ប៉ុន្តែបើកៀកពេលត្រូវប្រើថ្នាំបន្ទាប់ ត្រូវរំលងថ្នាំភ្លេចនោះ ប្រើថ្នាំតាមពេលត្រូវប្រើបន្តបានហើយ កុំប្រើថ្នាំពីរកម្រិតក្នុងពេលតែមួយ។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នកជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រើរង្វាស់សុខភាពBMI ដើម្បីគណនារាងកាយ ទម្ងន់ និងកម្ពស់សមសួន និងសុខភាពល្អ
ប្រុស
ស្រី
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
Benalapril® (enalapril). https://www.drugs.com/international/Benalapril-5.html. Accessed November 24, 2016
Enalapril. https://www.drugs.com/enalapril.html. Accessed November 24, 2016
Enalapril Maleate. http://www.webmd.com/drugs/2/drug-6301-3281/enalapril-maleate-oral/enalapril—oral/details. Accessed November 24, 2016.