មានតែគ្នាយើងធ្លាប់ឆ្លងកាត់ ឬកំពុងតែឈឺក្បាលប្រកាំងទេ ទើបដឹងថាការឈឺក្បាលមួយនេះឈឺខ្លាំងកម្រិតណា។ ដោយសារតែអ្នកជំងឺមិនសូវចាប់អារម្មណ៍អំពីរោគសញ្ញា លក្ខណៈនៃការឈឺ ក៏ដូចជាផលវិបាកបណ្ដាលមកពីការឈឺក្បាលប្រកាំង ដូចនេះហើយទើបបានជាមានអ្នកជំងឺជាច្រើន មិនអាចចែកគ្នាដាច់រវាងការឈឺក្បាលធម្មតា ជាមួយការឈឺក្បាលប្រកាំងបាន។
១-បែកចែកការឈឺក្បាលធម្មតាជាមួយឈឺក្បាលប្រកាំង
– ឈឺក្បាលធម្មតា
ឈឺក្បាលគឺជាពាក្យមួយម៉ាត់ដែលប្រើ ដើម្បីរៀបរាប់អំពីអាការៈឈឺចាប់ក្នុងក្បាល លើមុខ និងនៅក។ ឈឺក្បាលធម្មតាគឺខុសគ្នាពីឈឺក្បាលប្រកាំង ដែលឈឺក្បាលភាគច្រើនបណ្ដាលមកពីកត្តាបរិយាកាសជុំវិញ និងកត្តាអ្វីមួយផ្សេង ដែលអាចមានដូចជា៖
- មានអារម្មណ៍ឧស្សាហ៍តឹងៗតាមថ្គាម
- មានអារម្មណ៍ឃ្លានក្នុងរយៈពេលយូរ
- បាក់ទឹកចិត្ដ ឬអារម្មណ៍មិនស្ងប់
- គេងមិនគ្រប់
- អង្គុយ ឬឈរមិនត្រូវជាមួយដងខ្លួន
- ការឆ្លងមេរោគ
- ស្ត្រេស
- ដោយសារលេបថ្នាំមួយចំនួន
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- អាហារប៉ុន្មានមុខនេះ ជួយប្រឆាំងបញ្ហាឈឺក្បាលប្រកាំង ហើយមិនពិបាករកទេ
- អាហារព្រឹកល្អបំផុតចំពោះសុខភាព ប៉ុន្តែមនុស្សតិចណាស់ដឹង
- ការសិក្សាអាមេរិក រកឃើញថា ផឹកកាហ្វេ លើស ៣កែវ បណ្ដាលឲ្យឈឺក្បាលប្រកាំង
- តិចនិកមួយចំនួនជួយឲ្យមានអាយុវែង និងមានសុខភាពល្អ
- ឆ្លៀតគេងថ្ងៃតិចៗ បានប្រយោជន៍ដល់បេះដូង ខួរក្បាល និងបន្ថយស្រ្តេស
ប្រភេទឈឺក្បាលដែលឧស្សាហ៍កើតឡើងមានដូចជា៖
– ឈឺក្បាលប្រភេទតឹងណែន (Tension-type headaches)៖ នេះជាប្រភេទឈឺក្បាលដែលឧស្សាហ៍កើតឡើងច្រើនជាងគេ។ អារម្មណ៍ឈឺមានលក្ខណៈជាសម្ពាធយ៉ាងតឹងនៅក្នុងក្បាលរបស់យើង ហើយការឈឺចាប់ប្រភេទមួយនេះ ភាគច្រើនឈឺនៅជុំវិញក្បាល ឈឺតាមកន្លែងមួកដែលយើងពាក់ ឬឈឺនៅកន្លែងដែលយើងចងសក់។
– ឈឺក្បាលតែមួយចំហៀងក្បាល (Cluster-type headaches) ៖ ការឈឺក្បាលប្រភេទនេះ គឺឈឺនៅតែផ្នែកម្ខាងណាមួយរបស់ក្បាល ហើយតាមកន្លែងដែលឈឺនោះយើងអាចមានសញ្ញាផ្សេងដូចជា ហូរទឹកភ្នែក ឬក្រហមភ្នែកជាដើម។ ភាគច្រើនឈឺក្បាលបែបនេះចាប់ផ្ដើមឈឺចេញពីជុំវិញភ្នែក ហើយរាលដាលទៅកន្លែងផ្សេងទៀតនៃក និងក្បាល។ គេហៅអាការៈនេះថាជាការឈឺក្បាលបែបចង្កោម ដោយសារតែពេលវាធ្វើទុក្ខជាលក្ខណៈចង្កោម ហើយអាចឈឺពី ១ ទៅ៨ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។
– ឈឺក្បាលផ្នែកខាងមុងលើខ្ទង់ច្រមុះ (Sinus headaches)៖ ការឈឺក្បាលមួយប្រភេទនេះ ភាគច្រើនបណ្ដាលមពីការបង្ករោគនៅតាមប្រហោងរន្ធច្រមុះ (Sinus) របស់យើង។ អ្នកជំងឺឈឺក្បាលប្រភេទនេះ ភាគច្រើនមានរោគសញ្ញានៃការរលាកដោយសារមេរោគផ្សេងមកជាមួយ ឬមានការរលាកនៅក្នុងប្រហោងរន្ធច្រមុះ (Sinus) ដែលមានដូចជាក្ដៅខ្លួន តឹងរន្ធច្រមុះ ក្អក ឬមានអារម្មណ៍តឹងលើមុខ។
– ឈឺក្បាលប្រកាំង
អាការៈឈឺក្បាលប្រកាំងមានភាពខុសគ្នាពីជំងឺឈឺក្បាលធម្មតាបន្តិច ដែលរោគសញ្ញារបស់ជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំង គឺចាប់ផ្ដើមពីការឈឺបែបមានអ្វីមកចាក់ក្បាលរបស់យើង។ កម្រិតនៃការឈឺអាចមានចាប់ពីកម្រិតមធ្យម រហូតទៅដល់ឈឺខ្លាំង ហើយពេលយើងធ្វើសកម្មភាពអ្វីមួយ ឬពេលកម្រើកខ្លួន នោះការឈឺចាប់នឹងកើនឡើងកាន់តែខ្លាំង។ រោគសញ្ញាដំបូងផ្សេងទៀតក្រៅពីការឈឺមានដូចជា អារម្មណ៍ចង្អោរ និងក្អួតពេលយើងប៉ះជាមួយពន្លឺ និងឮសំឡេងខ្លាំងណាមួយ ហើយអ្នកជំងឺក៏មានអារម្មណ៍តឹងរួយតាមស្មា និងកដូចគ្នា។ ប្រភេទនៃការឈឺក្បាលប្រកាំងគឺមានពីរ គឺឈឺក្បាលមានលាយ ឬមិនមានលាយគ្នាជាមួយអារម្មណ៍រំខានដល់ផ្លូវអារម្មណ៍ (Aura)។ ការឈឺក្បាលប្រកាំងដោយមិនដឹងមុនគឺកើតមានញឹញាប់ជាងប្រភេទផ្សេងទៀត។
ឈឺក្បាលប្រកាំងមិនមានការបែកខ្ញែកអារម្មណ៍ចូលជាមួយ អាចកើតឡើងញឹកញាប់ជាងប្រភេទមួយទៀត។ គេនិយាយថាអាការៈនេះកើតឡើងប្រហែល ៧៥ភាគរយក្នុងប្រភេទឈឺក្បាលប្រកាំងទាំងអស់។ ចំណែកឯការឈឺក្បាលប្រកាំងអាចមានកម្រិតឈឺខុសគ្នាពីការឈឺរាល់ដង ហើយមានមនុស្សមួយចំនួនអាចធ្លាប់មានជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំងទាំងពីរប្រភេទកើតឡើងក្នុងជីវិតរបស់គាត់។
Aura គឺចង់និយាយអំពីការបែកខ្ញែកអារម្មណ៍ដែលភាគច្រើនកើតឡើងក្នុងរយៈយ៉ាងខ្លី មុនពេលអ្នកចាប់ផ្ដើមឈឺក្បាលប្រកាំង។ ជាទូទៅបញ្ហានេះទៅរំខានដល់របបគំហើញរបស់អ្នកជំងឺ មានដូចជា៖
- មានលេចឡើងតំបន់ដែលអ្នកជំងឺមិនអាចមើលឃើញក្នុងរបបគំហើញ
- មានលេចឡើងចំណុចពណ៌ក្នុងរបបគំហើញ
- មានពន្លឺចាំងក្នុងភ្នែក
- គំហើញមានលក្ខណៈរូងទៅមុខ
- មានបន្ទាត់ឆ្នូតក្នុងគំហើញ
- ស្រវាំងភ្នែក និងអាចមិនអាចមើលអ្វីឃើញក្នុងមួយរយៈពេល
រោគសញ្ញារបស់ Aura មួយចំនួនផ្សេងទៀត ដែលមិនពាក់ព័ន្ធជាមួយគំហើញមានដូចជា៖
- ឈឺ និងស្ពឹក
- និយាយមិនត្រូវពាក្យ
- មានអារម្មណ៍ចាក់ៗតាមដៃ និងជើង
- មានអារម្មណ៍ខ្សោយផ្នែកខាងណាមួយនៃដងខ្លួន
- វិលមុខ
- អស់កម្លាំង
២-ឥទ្ធិពលនិងផលរំខានរបស់ជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំង
មនុស្សជាច្រើនមិនបានដឹងអំពី ផលវិបាកបណ្ដាលមកពីបញ្ហាឈឺក្បាលប្រកាំងអាចបង្កបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរដល់ខ្លួនរបស់យើងកម្រិតណានោះទេ ដែលផលវិបាករបស់វា អាចមានកម្រិតពីតិចតួច រហូតដល់ធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង។ ខាងក្រោមនេះគឺជាផលវិបាកនៃជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំងមួយចំនួន អាចកើតឡើង៖
ពិការមួយចំហៀងខ្លួនដោយសារឈឺក្បាលយប្រកាំង (Hemiplegic Migraine)
អ្នកមានបញ្ហាឈឺក្បាលប្រកាំងមួយចំនួន អាចនឹងវិវត្ដទៅរកការពិការផ្នែកម្ខាងណាមួយនៃដងខ្លួនមួយរយៈ។ គេចាត់ទុកប្រភេទឈឺក្បាលប្រកាំងមួយនេះជា ការឈឺក្បាលប្រកាំងមួយផ្សេង ដែលរោគសញ្ញានៃការពិការនេះ ភាគច្រើនមានដូចជាការពិការក្នុងការនិយាយស្ដី និងវង្វេងវង្វាន់។ វាគួរឲ្យខ្លាច ដោយសាររោគសញ្ញារបស់វាមានសភាពដូចគ្នាជាមួយជំងឺដាច់សរសៃឈាខួរក្បាលដែរ។ ហើយការពិការនេះ អាចមានរយៈពេលចន្លោះពីប៉ុន្មានម៉ោង រហូតដល់ប៉ុន្មានថ្ងៃ ដែលរោគសញ្ញាមានរយៈពេលខ្លីជាងគេ ភាគច្រើនវានឹងបាត់ទៅវិញក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោង។
ឈឺក្បាលប្រកាំងមិនបាត់ទៅវិញ (Status Migrainosus)
ការឈឺកបាលប្រកាំងប្រភេទនេះ ជាផលវិបាកមួយកម្រកើតឡើង តែវាមានការឈឺចាប់ខ្លាំងពេលដែលវាកើតមាន។ ការឈឺក្បាលប្រកាំងមាន aura មកជាមួយអាចមានរយៈពេលរហូតដល់ ៧២ម៉ោង ហើយមានពេលខ្លះអ្នកជំងឺត្រូវចូលសម្រាកគេងពេទ្យ ដោយសារតែការឈឺចាប់ពិបាកទ្រាំពេក។
ហូរឈាមក្នុងខួរក្បាលទាក់ទងជាមួយឈឺក្បាលប្រកាំង (Migrainous Infarction)
ផលវិបាកមួយនេះ គឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលពាក់ព័ន្ធជាមួយការឈឺក្បាលប្រកាំង។ ក្នុងករណីភាគច្រើន គឺកើតលើការឈឺក្បាលប្រកាំងមាន aura មកជាមួយ និងមានរយៈពេលចាប់ពីមួយម៉ោងឡើងទៅ។ ហើយអារម្មណ៍ aura អាចនៅបន្តមានទោះបីជាការឈឺក្បាលបាត់ទៅវិញហើយក្ដី។ ម្យ៉ាងបើអារម្មណ៍មួយនេះកើតឡើងក្នុងរយៈពេលយូរ នោះអ្នកជំងឺអាចប្រឈមជាមួយការហូរឈាមផ្នែកខាងក្នុងរបស់ខួរក្បាលហើយ។
ឈឺក្បាលប្រកាំងមានរយៈពេលយូរមិនមានទាក់ទងជាមួយការហូរឈាមក្នុងខួរក្បាល (Lasting Migraine Without Infarction)
វាមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នានឹងការហូរឈាមក្នុងខួរក្បាលបណ្ដាលមកពីឈឺក្បាលប្រកាំងដែរ តែខុសគ្នាត្រង់វាមិនមានការហូរឈាមក្នុងខួរក្បាលចូលរួមទេ តែអារម្មណ៍រំខានអាចមានរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍រហូតដល់ការឈឺក្បាលប្រកាំងបាត់ទៅវិញ។
Migralepsy
ការឈឺក្បាលប្រកាំងប្រភេទមួយនេះ គឺបណ្ដាលឲ្យមានការប្រកាច់ ដែលវាភ្ញោចឲ្យកើតឡើងបន្ទាប់ពីឈឺក្បាលប្រកាំង ដែលវាជាអ្នកភ្ញោចឲ្យមានការឈឺក្បាលកើតឡើង។ ភាគច្រើនវាកើតឡើងក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោងបន្ទាប់ពីមានការឈឺក្បាលប្រកាំង។ ប៉ុន្តែផលវិបាកមួយនេះ គឺជាករណីកម្រមួយ។
Migrainous Stroke
ដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាលជាទូទៅកើតឡើងនៅពេល ឈាមរត់ទៅក្នុងខួរក្បាលត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ ឬមានអ្វីមករាំងស្ទះ។ វាអាចបណ្ដាលមកពីស្ទះសរសៃឈាម មានដុំកក ដូចជាដុំខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាម។ ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងរវាងការឈឺក្បាលប្រកាំង ជាមួយការដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល គឺគេមិនទាន់មានការសិក្សាឲ្យបានច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ ហើយភាគច្រើនមានពាក់ព័ន្ធជាមួយការឈឺក្បាលប្រកាំងដែលមាន aura មកជាមួយ។ ប៉ុន្តែរឿងដែលល្អនោះគឺផលវិបាកមួយនេះ គឺជាករណីដែលកម្រកើតខ្លាំងណាស់។
និយាយឲ្យខ្លីមក ការឈឺក្បាលប្រកាំងគឺមិនមែនត្រឹមតែជាការឈឺចាក់ក្នុងក្បាលតែមួយមុខនោះទេ វាក៏អាចបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សមត្ថិភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗបានថែមទៀតផង។ លើសពីនេះទៀតនោះ ឈឺក្បាលប្រកាំងក៏អាចបណ្ដាលឲ្យមានការឈឺចាប់ក្នុងទម្រង់ជាច្រើន និងអាចបណ្ដាលឲ្យមានផលវិបាកគម្រាមកំហែងដល់អាយុជីវិតបានទៀតផង។ ដូចនេះហើយការស្វែងយល់អំពីគ្រោះថ្នាក់ទាំងអស់នេះ អាចជួយដល់អ្នកកើតជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំងបានយ៉ាងច្រើន។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យត្រឹមត្រូវ បូកជាមួយការការពារបានគ្រប់គ្រាន់ អាចជួយកាត់បន្ថយផលវិបាករបស់ជំងឺឈឺក្បាលប្រកាំងបាន។ ប៉ុន្តែយើងគួរតែទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យពេលដែលការឈឺក្បាលប្រកាំង ឬអារម្មណ៍ aura កើតឡើងយូរលើសពីរាល់ដង។
[embed-health-tool-bmi]
