មកដឹងពីតេស្ដរកអង់ទីករការពារកូវីដ-១៩ ក្រោយចាក់វ៉ាក់សាំងរួច

អង់ទីករ​ការពារ​ជា​ភ្នាក់ងារ​មួយ​ក្នុង​រាងកាយ​ចាំ​ប្រឆាំង​រាល់​មេរោគ និង​វីរុស​បណ្ដាល​ឲ្យ​យើង​ឈឺ​បាន។ បច្ចុប្បន្ន​នេះ គ្នា​យើង​មួយ​ចំនួន​ធំ​ច្បាស់​ជា​​ចាក់​វ៉ាក់សាំង​ការពារ​ជំងឺ​កូវីដ-១៩​ បាន​គ្រប់​ដូស និង​ប្រហែល​ជា​ឆ្ងល់​ថា ខ្លួន​យើង​ដុះ​អង់ទីករ​ការពារ​ជំងឺ​កូវីដ-១៩​ ហើយ​ឬ​នៅ។ ខាង​ក្រោម​នេះ ជា​ការ​បក​ស្រាយ​របស់​គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​អំពី​តេស្ដ​អង់ទីករ​ការពារ​កូវីដ-១៩ និង​ប្រភេទ​វ៉ាក់សាំង។

១. អ្វី​ទៅ​ជា​អង់ទីករ?

តាម​ការ​ពន្យល់​របស់​លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត ច័ន្ទ រស្មី ពេល​យើង​ឆ្លង​មេរោគ ឬ​ពេល​ចាក់​វ៉ាក់សាំង ខ្លួន​យើង​នឹង​ផលិត​អង់ទីករ និង​កោសិកា​ជើង​ចាស់ (Lymphocytes B និងT)។ ពេល​មេរោគ​ឆ្លង​លើក​ទី​២ ឬ​ចាក់​វ៉ាក់សាំង​លើក​ទី​២ នោះ​អង់ទីករ​នឹង​ដុះ​ច្រើន ហើយ​ក៏​មាន​ដុះ​កោសិកា​ជើង​យ៉ាង​ច្រើន​ដែល​លាក់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​កូន​កណ្ដុរ និង​ខួរ​ឆ្អឹង​ត្រៀម​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ការ​ឆ្លង​មេរោគ​សារ​ជា​ថ្មី។ លោក​បន្ត​ថា មែន​ទែន​ទៅ វីរុស​កូវីដ-១៩​ អាច​ឲ្យ​ដុះ​អង់ទីករ​ច្រើន​ប្រភេទ។

ដើម្បី​ឲ្យ​គ្នា​យើង​ងាយ​ស្រួល​យល់ វេជ្ជបណ្ឌិត​រូប​នេះ​បាន​លើក​ឧទាហរណ៍​ថា យើង​ប្រដូច​មេរោគ​ទៅ​នឹង​ផ្លែ​សាវម៉ាវ វា​មាន​ព្រុយ សំបក សាច់ និង​គ្រាប់។ ពេល​ឆ្លង​មេរោគ​ចូល ឬ​ពេល​ចាក់​វ៉ាក់សាំង ​Sinopharm ឬ Sinovac (ផលិត​ឡើង​ពី​មេរោគ​ងាប់) នឹង​មាន​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​ព្រុយ សំបក និង​សាច់ តែ​មិន​មាន​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​គ្រាប់ទេ ព្រោះ​គ្រាប់​ផ្ទុក​គ្រឿង​សម្គាល់​ខ្លួន (RNA) មិន​អាច​ឲ្យ​មាន​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​គ្រាប់​ទេ គឺ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ​ដែល​មាន​នាទី​រារាំង​កុំ​ឲ្យ​តោង​ជាប់ និង​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កោសិកា​ផ្លូវ​ដង្ហើម​ហើយ​នាំ​ឲ្យ​យើង​ឈឺ។

ដូច​នេះ​ហើយ​ទើប ប្រទេស​ជឿនលឿន​គេ​ផលិត​វ៉ាក់សាំង​ឲ្យ​បង្កើត​តែ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ ដោយ​មិន​ខ្វល់​នឹង​អង់ទីករ​ផ្សេង​ទៀត​ទេ។ វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩​ ទាំង​នោះ​មាន Pfizer (អាមេរិក/អាល្លីម៉ង់) Moderna (អាមេរិក) AstraZeneca (អង់គ្លេស) ជាដើម។ វ៉ាក់សាំង​ទាំង​នេះ​នឹងបង្កើត​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ និងបង្កើត​កោសិកា B និង T បាន​ខ្លាំង​ល្អ (Very immunogenic)។ ចំណែក​ឯ វ៉ាក់សាំង​​ Sinopharm ឬ Sinovac ដោយ​ហេតុ​ជា​មេរោគ​ទាំង​មូល (វាងាប់ទេ) ដូច្នេះ​ឲ្យ​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ​ផង និង​សំបក​ផង និង​សាច់​ផង។ ដូច្នេះ ដើម្បី​ដឹង​ថា​ឆ្លង​មេរោគ​ហើយ​មាន​ដុះ​អង់ទីករ​ការពារ ឬអត់ គេ​ត្រូវ​វាស់​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ (neutralizing antibodies) តែ​មក​ដល់​ពេល​នេះ​គេ​មិន​ទាន់​អាច​ចែក​ឲ្យ​ដាច់​ថា កម្រិត​ណា​ការពារ​បាន ១០០ ឬ ១០០០ ឬ ១លាននោះទេ។

២. តើ​តេស្ដ​រក​អង់ទីករ​ចង់​ដឹង​ពី​អ្វី?

វេជ្ជបណ្ឌិត​បន្ត​ថា បើ​តេស្ដ​រក​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​សំបក (Envelope ដែល​មាន​ប្រូតេអ៊ីន E និង M) ឬ​ប្រឆាំង​នឹង​សាច់ (Nucleocapsid) គឺ​មិន​អាច​រក​ឃើញ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ​ទេ (Spike Protein ឬ​ហៅ​ថា neutralizing antibodies) ដូច្នេះ​គ្រាន់​តែ​អាច​ប្រាប់​ថា ធ្លាប់​មាន​ឆ្លង​មេរោគ។ អ្នក​ចាក់​វ៉ាក់សាំង AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Sputnik V ដុះ​តែ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ បើ​យក​តេស្ដ​ខាង​លើ​មក​ប្រើ​នឹង​ឃើញ​អវិជ្ជមាន ទាល់​តែ​យក​តេស្ដ​រក​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ​បាន​អាច​វិជ្ជមាន តែ​ដូច​បាន​រៀបរាប់​ខាងលើ តែ​អត់​ដឹង​ការពារ​បាន ឬ​អត់​ផង? ចំណែក​អ្នក​ដែល​បាន​យក​តេស្ដ អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​នឹង​ព្រុយ (Spike Protein ឬ​ហៅ​ថា neutralizing antibodies) មក​ធ្វើ​តេស្ដ ដើម្បី​រក​អង់ទីករ​ក្រោយ​ចាក់​វ៉ាក់សាំង ​Sinopharm ឬ Sinovac មិន​ខុស​ពី​យក​ឧបករណ៍​ស្វែង​រក​មីន ទៅ​រក​រ៉ែ​ពេជ្រ​នោះ​ទេ។ និយាយ​ឲ្យ​ស្រួល​យល់ គឺ​ថា​ជួន​កាល​យើង​អាច​មិន​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​ព្រុយ ឬ​អង់ទីករ​ដុះ​តិច ប៉ុន្តែ​យើង​អាច​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំងនឹងសំបក ឬ​ដុះ​អង់ទីករ​ប្រឆាំង​នឹង​សាច់​មេរោគ។

លោក​វេជ្ជបណ្ឌិត ច័ន្ទ រស្មី បាន​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ឆ្លង​មេរោគ​ក៏​ដោយ ចាក់​វ៉ាក់សាំង​ក៏​ដោយ អាទិត្យ​ទី១ ដុះ​អង់ទីករ​ប្រភេទ lgM អាទិត្យ​ទី២ ដុះ​អង់ទីករ​ប្រភេទ lgG និង​អាទិត្យ​ទី​៦ បាត់​អង់ទីករ ​lgM សល់​តែ lgG ដែល​នៅ​បាន​រាប់ខែ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើតេស្ត​រហ័ស​រក​អង់ទីករ​ក្រោយ​ចាក់​វ៉ាក់សាំង​កូវីដ ១៩​ នេះ លោក​ស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត Li Ailan តំណាង​អង្គការ​សុខភាព​ពិភព​លោក ​(WHO) ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា បញ្ជាក់ថា គ្មាន​ការ​ចាំបាច់​ទេ​​ចំពោះ​​ការ​ធ្វើ​​តេស្ត​រហ័ស​រក​អង់ទីករ​លើ​បុគ្គល​ដែល​បាន​ចាក់​​វ៉ាក់សាំង​កូវីដ ១៩ រួច​នោះ ដោយ​ហេតុផល​ថា វ៉ាក់សាំង​ដែល​ពលរដ្ឋ​ចាក់​នោះ​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ដោយ​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក​ ដាក់​ក្នុង​បញ្ជី​ប្រើប្រាស់​បន្ទាន់​ក្នុង​គ្រា​អាសន្ន​រួច​ហើយ។ លោកស្រី​បន្ត​ថា វ៉ាក់សាំង​ទាំង​អស់​នោះ សុទ្ធ​តែ​បាន​ធ្វើ​តេស្ត​តាម​លក្ខណៈ​វិទ្យាសាស្ត្រ ឆ្លង​កាត់​ការ​សិក្សា​ជា​ច្រើន​ទាក់​ទង​ទៅ​នឹង​សុវត្ថិភាព និង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​វ៉ាក់សាំង។