ថ្លើមជាសរីរាង្គមួយបង្កើតនូវសារធាតុចិញ្ចឹម ការពារប្រឆាំងការឆ្លងមេរោគ និងសម្រាប់ការច្រោះឈាមនៅក្នុងរាងកាយ បើថ្លើមមានបញ្ហា នឹងធ្វើឲ្យខូចមុខងារ បង្កជាស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងទៀត។ យើងទាំងអស់គ្នាធ្លាប់ឮជំងឺរលាកថ្លើម ប៉ុន្តែដឹងថា អ្វីជាមូលហេតុបង្កឲ្យរលាកថ្លើមអត់? រលាកថ្លើមអាចបង្កដោយសារផឹកស្រា ជាតិពុល និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំមួយចំនួន ប៉ុន្តែ “Hello គ្រូពេទ្យ’ នឹងលើកឡើងពីជំងឺរលាកថ្លើមឧស្សាហ៍កើតមានបំផុត គឺរលាកថ្លើមដោយសារមេរោគ។
១- ជំងឺរលាកថ្លើមដោយមេរោគ
យោងទៅតាមអ្នកជំនាញ មុខងារថ្លើមនៅក្នុងរាងកាយមានដូចជា៖
– ផ្លាស់ប្តូរសារធាតុគីមីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់យើង នៅពេលបានស្រូបចូលទៅក្នុងខ្លួន។
– ផលិតសារធាតុសំខាន់ជាច្រើន សម្រាប់សុខភាព ដូចជាប្រូតេអ៊ីនជាដើម។
– ស្ទុកទុកសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗនៅក្នុងខ្លួន ដូចជា ស្ករ ខ្លាញ់ និងវីតាមីន។
នៅពេលមេរោគវាយប្រហារក្នុងរាងកាយ នឹងមានមេរោគមួយចំនួនធ្វើការវាយប្រហារទៅលើថ្លើម ដែលនេះគេហៅថា ជាមេរោគរលាកថ្លើម ហើយនៅពេលមេរោគទាំងនោះធ្វើឲ្យថ្លើមមានការរលាក នាំឲ្យថ្លើមមិនអាចបំពេញមុខងារបានដូចមុនឡើយ។
មេរោគជំងឺរលាកថ្លើម ជាមូលហេតុចម្បងធ្វើឲ្យថ្លើមរលាក ខណៈមូលហេតុនេះ អាចកើតមានប្រមាណដល់ទៅ ៥០% នៃអ្នកជំងឺថ្លើមទាំងអស់ ហើយប្រភេទមេរោគរលាកថ្លើមមាន A, B, C, D, E, និង G ប៉ុន្តែមេរោគជាទូទៅ កើតមានច្រើនបំផុតគឺប្រភេទ A, B និង C ។
គ្រប់មេរោគរលាកថ្លើមទាំងអស់ អាចបង្កឲ្យមានជំងឺរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវ ខណៈជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B និង C អាចបង្កឲ្យមានជំងឺរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- ជំងឺរលាកថ្លើមដោយសារជាតិពុល
- មហារីកថ្លើម
២- ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ A, B និង C
ស្របពេលមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទ A ត្រូវចាត់ទុកជាជំងឺរលាកថ្លើមស្រួចស្រាវក៏ពិតមែន ខណៈ B និង C វិញ ត្រូវចាត់ទុកជាជំងឺរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ។
– ជំងឺរលាកថ្លើម A៖ ត្រូវគេហៅថា ជំងឺរលាកថ្លើមដោយការបង្ករោគ (Infectious Hepatitis) អាចពេលវាឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតយ៉ាងងាយស្រួល តាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់លើរបស់ប្រើប្រាស់ អាហារ ឬភេសជ្ជៈ មានជាប់លាមក ឬសារធាតុរាវចេញពីក្នុងខ្លួនមនុស្សមានផ្ទុកមេរោគនេះ។ ជាធម្មតា ឆ្លងមេរោគរលាកថ្លើមប្រភេទ A រោគសញ្ញាអាចមានរយៈពេលពី ២-៣ សប្តាហ៍ទៅច្រើនខែ ហើយអាចព្យាបាលជាសះស្បើយ ដោយគ្មានការខូចខាតថ្លើមនោះទេ។
– ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B៖ គឺជាវីរុសលាកថ្លើមអាចបណ្តាលឲ្យកើត មហារីកថ្លើម នៅពេលដែលយើងបានប៉ះវត្ថុរាវពីអ្នកមានជំងឺ ដូចជា ឈាម ឬទឹកកាម)។ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B ក៏អាចឆ្លងពីម្ដាយទៅគភ៌ក្នុងផ្ទៃ ឆ្លងតាមការរួមភេទ ការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍មានប្រឡាក់ឈាមផ្ទុកមេរោគ ការប្រើប្រាស់វត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនរួមគ្នា ឬគ្រប់គ្រងលើការឆ្លងមេរោគមិនបានល្អ។ ស្ថានភាពរ៉ាំរ៉ៃរបស់ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B អាចនាំឲ្យមានជំងឺថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជាជំងឺក្រិនថ្លើម ជំងឺខ្សោយថ្លើម និងមហារីកថ្លើម។ ការព្យាបាលជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B មានពីរវិធី ហើយបើឈានដល់ស្ថានភាពស្រួចស្រាលរបស់ជំងឺនេះ គឺគ្មានថ្នាំព្យាបាលទេ មានតែការថែទាំបន្ថែមតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងករណីយើងមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ គ្រូពេទ្យ នឹងស្នើសុំលើការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ ឬកាប្រើថ្នាំ។
– ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ C៖ ស្រដៀងទៅនឹងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B ដែរ ប៉ុន្តែជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ C គឺអាចឆ្លងពីឈាម និងសារធាតុរាវចេញពីខ្លួនអ្នកជំងឺប៉ុណ្ណោះ។ ជំងឺនេះ ក៏អាចឆ្លងតាមការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍រួមគ្នា ឬការគ្រប់គ្រងការឆ្លងមេរោគមិនបានល្អផងដែរ ហើយរោគសញ្ញា អាចកើតមានអំឡុងរយៈពេលពី ២-៣ សប្តាហ៍ ឬរហូតដល់ជំងឺមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ទើបដឹងក៏មាន ដែលជាមូលហេតុបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺមហារីកថ្លើម និងទាមទារការប្តូរថ្លើម។ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ C ខុសពីជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ A និង B ត្រង់ថា គ្មានវ៉ាក់សាំង ដើម្បីការពារទេ ហើយគេព្យាបាលដោយថ្នាំប្រឆាំងមេរោគ ឬធ្វើការតាមដានជាប្រចាំ។
គ្នាយើងមានជំងឺរលាកថ្លើមស្ទើរតែទាំងអស់ មិនមានរោគសញ្ញា ឬមិនដឹងថាពួកគេបានឆ្លងមេរោគនោះទេ។ រោគសញ្ញាឆ្លងមេរោគស្រួចស្រាល អាចកើតមានចន្លោះពី ២សប្តាហ៍ ទៅ ៦ខែ ឯណោះ ខណៈរោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ វិញអាចមានរយៈពេលយូរក្នុងការវិវត្ត។
យ៉ាងណា បើយើងសម្គាល់ឃើញមានរោគសញ្ញាគួរឲ្យសង្ស័យណាមួយ សូមទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់ ដោយរោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺរលាកថ្លើម មានដូចជា គ្រុនផ្តាសាយ អស់កម្លាំង ទឹកនោមមានពណ៌លឿងចាស់ គ្រុនក្តៅ លាមកស្លេក និងស្បែកឡើងលឿង។
[embed-health-tool-bmi]
