និយមន័យ
តើមហារីកពងស្វាសជាអ្វី?
មហារីកពងស្វាសគឺជាជំងឺមហារីកដែលកើតឡើងលើបុរសនៅត្រង់តំបន់អវយវៈភេទនៅក្រោមលិង្គ។ ជាធម្មតាសរីរាង្គមួយគូនេះមាននាទីបញ្ចេញអ័រម៉ូនភេទ និងផលិតទឹកកាម។ មហារីកនេះបែងចែកជា ២ប្រភេទគឺ សេមីណូម៉ា ដែលមានការវិវត្តយូរហើយងាយព្យាបាល និងប្រភេទ អសេមីណូម៉ា ដែលវិវត្តលឿនព្រមទាំងមានការរាលដាលឆាប់រហ័ស។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គេឃើញថាមានការឆ្លើយតបល្អទៅនឹងការព្យាបាលហើយក៏អាស្រ័យលើប្រភេទ និងដំណាក់កាលរបស់មហារីកដែរ។ មហារីកពងស្វាស គឺមានដោយកម្រតែបើកើតច្រើនតែលើវ័យចន្លោះ ១៥ ទៅ ៣៥ឆ្នាំ។
រោគសញ្ញា
សញ្ញាដែលអ្នកជំងឺឧស្សាហ៍ជួបប្រទះជាងគេគឺ៖
- ឡើងដុំរីកធំលើពងស្វាស
- ធ្ងន់ពងស្វាសមួយចំហៀង
- ឈឺអួលក្នុងពោះ និងម្ដុំក្រលៀន
- មានដក់ទឹកក្នុងពងស្វាស
- ឈឺចាប់ពិបាកទ្រាំត្រង់ពងស្វាស
- ឡើងដុំនៅដោះ
- ឈឺឬរួយខ្នង
- គួរតែប្រញាប់ទៅជួបគ្រូពេទ្យពេលមានការឈឺចាប់ ឬឡើងដុំនៅពងស្វាស
មិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចមានសញ្ញាទាំងអស់ខាងលើទេ ដូចនេះប្រសិនបើមានករណីមិនធម្មតាណាមួយកើតឡើងសូមប្រញាប់មកជួបគ្រូពេទ្យ។
មូលហេតុ
មិនទាន់មានការសិក្សាច្បាស់ពីមូលហេតុរបស់មហារីកនេះនៅឡើយតែគេអាចដឹងបាននៅពេលដែលកោសិការបស់លំពែងចាប់ផ្ដើមវិវត្តជាដុំមហារីក។ ជាទូទៅកោសិកាគឺស្វ័យដំឡើងទ្វេតាមធម្មតាតែនៅពេលមានកោសិកាមហារីកកើតឡើងការស្វ័យដំឡើងទ្វេនេះនឹងចាប់កើនឥតឧបមា និងបង្កទៅជាដុំតែម្ដង។
កត្តាប្រឈម
- បុរសដែលមិនទាន់ធ្លាក់ពងស្វាសពីកំណើតពីក្នុងពោះ
- អ្នកមានការវិវត្តពងស្វាសមិនធម្មតាដូចជាជំងឺ Kllinefelter ដែលងាយនឹងកើតមហារីកពងស្វាសជាងគេ
- អ្នកដែលមានសមាជិកគ្រួសារធ្លាប់មានមហារីកពងស្វាសពីមុនមកគឺមានហានិភ័យខ្ពស់ជាងគេ
- វាអាចកើតលើបុរសគ្រប់វ័យតែភាគច្រើនគឺចន្លោះអាយុ ១៥ ទៅ ៣៥ឆ្នាំ
- កើតភាគច្រើនលើជនជាតិស្បែកខ្មៅ
រោកវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល
រោគវិនិច្ឆ័យ
ការកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យត្រូវធ្វើឡើងតាមវិធីដូចតទៅ៖
- ការធ្វើអេកូសាស្ត្រដើម្បីរកមើលដុំមហារីកឬការដក់ទឹកក្នុងពងស្វាស
- ការធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីរកមើលធាតុបង្កជីវសាស្ត្ររបស់មហារីកក្នុងឈាម
- ការកំណត់ដំណាក់កាលរបស់មហារីកតាមការថតស៊ីធី និងតេស្តឈាម
- ការកំណត់ប្រភេទរបស់មហារីកតាមការកាត់យកពងស្វាសទៅពិនិត្យ
ការព្យាបាល
- ការវះកាត់៖ កាត់យកពងស្វាសដែលមានមហារីកនោះចេញ និងកូនកណ្ដុរដែលរាលដាលជិតខាងចេញទាំងអស់។ ក្នុងករណីខ្លះអ្នកជំងឺត្រូវទទួលការព្យាបាលតាមគីមី ឬវិទ្យុសកម្មដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីកដែលនៅសេសសល់។
- ការព្យាបាលដោយវិទ្យុសកម្ម៖ គឺជាការប្រើកាំរស្មីវិទ្យុសកម្មទៅសម្លាប់កោសិកាមហារីកតែម្ដងដែលជាទូទៅគេតែងតែអនុវត្តជាមួយការព្យាបាលដទៃទៀត
- ការព្យាបាលដោយគីមី៖ ជាការតម្រង់ទៅកម្ទេចDNA និងប្រូតេអ៊ីនរបស់កោសិកាមហារីកចោលកុំឲ្យមានការលូតលាស់និងវិវត្តទៅមុខទៀតបាន
- ការតាមដាន៖ បន្តតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ជាការចាំបាច់ដោយមិនត្រូវការព្យាបាលដទៃទៀតទេលើកលែងមានការប្រែប្រួលក្នុងការអង្កេតវិភាគណាមួយ
- ការព្យាបាលគីមីលាយជាមួយកោសិកាដើមខ្ចី (stem cell)៖ គឺជាវិធីដែលគេប្រើក្នុងកម្រិតខ្ពស់ដើម្បីសម្លាប់កោសិកាមហារីកឲ្យអស់។
ការថែទាំ
ដើម្បីឲ្យជីវិតប្រសើរឡើងយើងគួរឧស្សាហ៍អនុវត្តដូចជា៖
- ស្ទាបពងស្វាសក្រោយពេលងូតទឹកក្ដៅឧណ្ហៗដើម្បីរកមើលភាពមិនប្រក្រតីព្រោះចំហាយក្ដៅអាចឲ្យយើងងាយស្ទាបពនិត្យ។
- បើសិនជាអាចឈរមុខកញ្ចក់ដើម្បីមើលពីទំហំក្រែងមានហើម
- ពិនិត្យពងស្វាសដោយដៃទាំងពីរដោយយកមេដៃចុចថើៗទ្រដោយម្រាមចង្អុលដៃនិងម្រាមកណ្ដាលហើយច្របាច់ចុះឡើងថ្នមៗ
- ជាធម្មតាពងស្វាសមានសភាពរលោងមានរាងពងក្រពើមិនទន់ពេក មិនជ្រាយពេក ដោយមិនត្រូវច្រឡំដុំមួយជិតគល់ពងស្វាសដែលជាបំពង់អេពីឌីឌីមថាជាដុំមហារីកឡើយ។
[embed-health-tool-bmi]
