មានក្មេងជាច្រើន ពេលឈានដល់វ័យអភិវឌ្ឍផ្នែកភាសា និងការនិយាយ បែរជាជួបបញ្ហាបញ្ចេញសម្លេងមិនច្បាស់ ឬពិបាកនិយាយ ស្តាប់គ្នាមិនបាន ដូចកូនគេ ច្បាស់ជាធ្វើឲ្យម៉ាក់ៗ ខកចិត្ត បារម្ភខ្លាំងមិនខាន។ បញ្ហានេះ ត្រូវចាត់ទុកជាវិបត្តិផ្នែកភាសា និងការនិយាយរបស់ក្មេង ភាសាបច្ចេកទេសហៅថា ASHA ខណៈមូលហេតុអាចមានរៀបរាប់ក្នុងអត្ថបទខាងក្រោម។
១- អ្វីជាវិបត្តិការនិយាយ?
ពេលក្មេងមិនបានបញ្ចេញសំឡេង ពាក្យសម្តីធម្មតា ឬមានបញ្ហាជាមួយសំឡេង ក្មេងអាចទំនងនឹងមានវិបត្តិមិនប្រក្រតីផ្នែកភាសា និងការនិយាយ មានដូចជា៖
– លំបាកបំប្លែងសារពីខួរក្បាលទៅជាសំដីពេលនៅក្មេង
– សម្តីយឺតៗ ឡុលៗ
– វិបត្តិខុសប្រក្រតី មុខងារសាច់ដុំមាត់ និងមុខ
– វិបត្តិមិនប្រក្រតីរបស់សំឡេងពាក្យសំដី (ដំណើរការបញ្ចេញសំឡេងច្បាស់ និងសូរ)
– និយាយត្រដឹក (និយាយជាប់ៗ មិនច្បាស់)
– សំឡេងមិនប្រក្រតី
ហេតុផលនៃមូលហេតុវិបត្តិមិនប្រក្រតីខាងលើគឺដោយសារ៖
– ផលលំបាកបំប្លែងសារពីខួរក្បាលទៅជាសំដីពេលនៅក្មេង៖ ជាមួយនឹងការលំបាកបំប្លែងសារពីខួរក្បាលទៅជាសំដីពេលនៅក្មេង កូនយើងប្រហែលមិនអាចបង្កើតសំឡេង ព្យាង្គ និងពាក្យ បានត្រឹមត្រូវ និងស្ទាត់នោះឡើយ។ ហេតុផលនៅពីក្រោយបញ្ហានេះ គឺថាខួរក្បាលកូនយើង មិនបានបង្កើតនូវការសម្របសម្រួលផ្នែករាងកាយ ដែលត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ការនិយាយនោះឡើយ។ ក្មេងដឹងអ្វីពួកគេចង់និយាយ តែមិនអាចប្រើប្រាស់សាច់ដុំត្រឹមត្រូវ ដើម្បីនាំយកបង្កើតពាក្យសំដីនេះបាន។
– សំដីយឺតៗ ឡុលៗ៖
សម្តីយឺតមិនច្បាស់ គឺជាបញ្ហាក្នុងការនិយាយទាក់ទងផ្នែកចលករ។ ជាមួយនឹងសម្តីយឺតៗ ឡុលៗ មានការថមថយចុះខ្សោយនៅក្នុងចលនាបបូរមាត់ អណ្តាត និងផ្នត់ខ្សែសំឡេង រួមទាំងសន្ទះទ្រូង ដែលសុទ្ធតែចូលរួមចំណែកដល់កាបង្កើតសំដី។ ប្រភេទ និងកម្រិតភាពធ្ងន់ធ្ងររបស់វិបត្តិមិនប្រក្រតីនេះ អាស្រ័យលើតំបន់ប្រព័ន្ធប្រសាទរងផលប៉ះពាល់។
– វិបត្តិខុសប្រក្រតី មុខងារសាច់ដុំមាត់ និងមុខ៖ ជាមួយបញ្ហា OMD ក្នុងអំឡុងពេលសម្រាក អណ្តាត អាចស្ថិតនៅមកខាងមុខពេក ហើយក្នុងអំឡុងពេលនិយាយ ឬលេប អាចនឹងលៀនចេញមក នៅចន្លោះធ្មេញក្រាស់ខាងលើ និងខាងក្រោម។
– វិបត្តិមិនប្រក្រតីរបស់សំឡេងពាក្យសម្តី (ដំណើរការបញ្ចេញសំឡេងច្បាស់ និងសូរ)៖ ក្មេងដែលមានវិបត្តិនេះ គឺមានបញ្ហាជាមួយដំណើរការពីរ នៃការបញ្ចេញសំឡេងច្បាស់ (បង្កើតសំឡេង) និងបញ្ហាសូរ (លំនាំនៃសំឡេង)។
– និយាយត្រដឹក (និយាយជាប់ៗ មិនច្បាស់)៖ វិបត្តិនេះ សំដៅលើស្ថានភាពមួយលើសំឡេង ដែលក្នុងនោះសំឡេងមានសភាពស្អក ឬមិនមានសំឡេង បង្កើតឡើង មិនដឹងជាអ្វីឲ្យប្រាកដ។ វិបត្តិសំឡេង រួមមាន៖
- កំពកខ្សែសំឡេង និងដុំសាច់
- ការខ្វិនងាប់ខ្សែសំឡេង
- ចលនាខ្សែសំឡេងមិនធម្មតា ធ្វើឲ្យស្ទះដង្ហើមពេលនិយាយ
- ពិបាកនិយាយ ដោយសារសាច់ដុំ ធ្វើឲ្យសំដីកន្ត្រាក់រឹង។
២- អ្វីជាវិបត្តិមិនប្រក្រតីផ្នែកភាសា?
វិបត្តិមិនប្រក្រីដីផ្នែកភាសា មានទៅដោយស្ថានភាពដូចជា៖
– វិបត្តិភាសាវ័យមុនចូលសាលារៀន៖ ជាមួយវិបត្តិមិនប្រក្រតីនេះ ក្មេងអាយុពី ៣-៥ ឆ្នាំ មានការលំបាកក្នុងការយល់ និងនិយាយ។
ក្មេងមានបញ្ហាក្នុងការយល់ គឺមិនអាច៖
- យល់កាយវិការ
- ធ្វើតាមការបង្គាប់ណែនាំ
- ឆ្លើយសំណួរ
- ស្គាល់អត្តសញ្ញាណវត្ថុអ្វីមួយ
- ប្តូរលឿនពេលនិយាយអ្វីមួយ។
ក្មេងមានបញ្ហាក្នុងការនិយាយ គឺមិនអាច៖
- សួរសំណួរ
- ហៅឈ្មោះវត្ថុអ្វីមួយ
- ប្រើប្រាស់កាយវិការ
- បង្កើតប្រយោគដោយប្រើប្រាស់ពាក្យ
- រៀនមេសូត្រ ចំរៀង និងពាក្យចួន
- ប្រើប្រាស់សព្វនាមត្រឹមត្រូវ
- ដឹកនាំការសន្ទនា។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- មូលហេតុចម្បងៗ ធ្វើឲ្យកូនក្មេងងាយកើតអំបៅអំបែក
- ជំងឺរលាកសួតលើកុមារ គ្រោះថ្នាក់ណាស់! ចុះធ្វើម៉េចអាចដឹងកូនកំពុងរលាក?
ក្មេងមានបញ្ហាទាំងការយល់ និងការនិយាយ គឺមិនអាច៖
- កាន់សៀវភៅនៅក្នុងទិសដៅត្រឹមត្រូវ ឬបើកត្រលប់ទំព័រ
- ស្គាល់អត្តសញ្ញាណរូបភាព
- ប្រាប់រឿងហេតុទាំងមូល
- ហៅឈ្មោះអក្សរ និងលេខ ឬរៀនព្យញ្ជនៈ
- មានសមត្ថភាពរៀន មានមូលដ្ឋានលើភាសា។
ទាំងនេះ គឺបញ្ជាក់ពីបញ្ហាអសមត្ថភាពក្នុងការអាន ប្រកប ឬសរសេរ។ វិបត្តិមិនប្រក្រតីនេះ មិនត្រូវបានរាប់ ជាវិបត្តិសតិបញ្ហាឡើង ព្រោះក្មេងជាច្រើន ដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនេះ នៅតែមានបញ្ញាកម្រិតខ្ពស់។
– វិបត្តិ គ (មិននិយាយ ឬនិយាយមិនបាន)៖ វិបត្តិមិនប្រក្រតីនេះ តាមធម្មតាកើតមាននៅអំឡុងវ័យកុមារភាព។ វិបត្តិនេះ ប្រែជាអាចកត់សម្គាល់ដឹងបាន ពេលក្មេងចាប់ផ្តើមចូលទៅសាលារៀន។ ក្មេង អាចនឹងជ្រើសរើសការមិននិយាយនៅសាលារៀន និយាយតែនៅផ្ទះ ឬទៅកាន់នរណាម្នាក់។
[embed-health-tool-vaccination-tool]
