ដូចដឹងស្រាប់ បើធាត់លើសទម្ងន់ មិនល្អចំពោះសុខភាពទេ វាមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងជំងឺកាចសាហាវជាច្រើន អាចនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវិតទៀតផង ដូចជា ជំងឺបេះដូង ទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ ២ ជំងឺលើសឈាម និងលើសជាតិខ្លាញ់ក្នុងឈាមជាដើម។ មូលហេតុនាំឲ្យគ្នាយើងភាគច្រើនលើសទម្ងន់ គឺដោយសារទម្លាប់រស់នៅគ្មានសុខភាពល្អ ហេតុនេះគួរប្រយ័ត្នប្រយែងបន្តិច។ “Hello គ្រូពេទ្យ” ពេលនេះ នឹងលើកឡើងពីទំនាក់ទំនងរវាងការធាត់លើសទម្ងន់ និងជំងឺបេះដូងឲ្យគ្នាយើងបានដឹង។
ស្វែងយល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងការធាត់លើសទម្ងន់ និងជំងឺបេះដូង
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
១- ការធាត់លើសទម្ងន់
ធាត់លើសទម្ងន់ អាចកំណត់បានតាមរយៈការវាស់សន្ទស្សន៍ម៉ាសរបស់រាងកាយ BMI (Body Mass Index)។ BMI អាចរកឃើញដោយការយកទម្ងន់ (គិតជាគីឡូក្រាម) ចែកជាមួយនឹងកម្ពស់ (គិតជាម៉ែត្រការ៉េ Kg/m2)។ BMI នៅចន្លោះពី ៣០-៤០ មានន័យថា គ្នាយើងមានបញ្ហាធាត់លើសទម្ងន់ ហើយប្រសិនលើសពី ៤០ មានន័យថា យើងមានជំងឺធាត់ខ្លាំង (Morbid obesity)។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកស្រាវជ្រាវ ប៉ាន់ប្រមាណថា កម្រិត BMI ខ្ពស់ អាចបង្កើនគ្រោះថ្នាក់ជំងឺបេះដូងជាច្រើន ដូចជា គាំងបេះដូង និង ជំងឺខ្សោយបេះដូង។
២- ទំនាក់ទំនងរវាងការធាត់ខ្លាំង និងបេះដូង
មានការសង្ស័យថា ជាលិកាខ្លាញ់ច្រើន ជាពិសេសនៅជុំវិញចង្កេះ អាចប៉ះពាល់ផ្ទាល់ទៅលើបេះដូង និងមុខងារបេះដូង បីទោះជាមិនមានកត្តាហានិភ័យផ្សេងទៀតក៏ដោយ។ ដើម្បីបង្ហាញថា ទ្រឹស្ដីនេះត្រឹមត្រូវ អ្នកស្រាវជ្រាវ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវមួយ លើមនុស្សចាស់មានទម្ងន់ខុសៗគ្នា ដើម្បីស្វែងរកសញ្ញាជំងឺខូចមុខងារថតបេះដូងខាងឆ្វេង (Left ventricular Diastolic dysfunction)។ បញ្ហានេះ កើតឡើងដោយសារតែការផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់រូបរាងបេះដូង និងថតបេះដូង ដែលមាននាទីដ៏សំខាន់ច្របាច់បញ្ចេញឈាម (ថតខាងឆ្វេង) ដែលនាំឲ្យមិនមានឈាមចូលថតនោះគ្រប់គ្រាន់នៅពេលច្របាច់ម្ដងៗ។ ជំងឺនេះ លេចឡើងដោយមិនមានរោគសញ្ញាអ្វីឡើយ ប៉ុន្តែវាអាចជាសញ្ញានៃជំងឺខ្សោយបេះដូងនៅពេលអនាគត។ ជំងឺខ្សោយបេះដូង កើតឡើងនៅពេលសាច់ដុំបេះដូង ប្រែជាខ្សោយ ឬរឹង នាំឲ្យមិនអាចផ្គត់ផ្គង់បរិមាណឈាម និងអុកស៊ីហ្សែនគ្រប់គ្រាន់ ទៅដល់សារពាង្គកាយដែលត្រូវការ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- គាំងបេះដូង
- ទាំងនេះជាប្រភេទជំងឺបេះដូងឧស្សាហ៍កើតបំផុតលើក្មេងៗ
៣- ជំងឺខ្សោយបេះដូង
ជំងឺរីកថតបេះដូងខាងក្រោមផ្នែកខាងឆ្វេង (Left ventricular Hypertrophy) ជាទូទៅ កើតមានចំពោះគ្នាយើងធាត់លើសទម្ងន់ និងអាចបង្កឲ្យមានជំងឺលើសឈាម។ ទោះយ៉ាងនេះក្ដី ក្នុងករណីខ្លះ គ្នាយើងគ្នាជំងឺលើសឈាម ក៏មានបញ្ហាមិនប្រក្រតីលើថតបេះដូងខាងក្រោមផ្នែកខាងឆ្វេងដូចគ្នា ដោយសារតែភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការធាត់លើសទម្ងន់នេះឯង។ គ្នាយើងធាត់ខ្លាំង ប្រឈមគ្រោះថ្នាក់នឹងជំងឺលើសឈាម រហូតដល់ទៅ ៣ដង បើធៀបនឹងគ្នាយើងមានទម្ងន់ធម្មតា។ ដើម្បីងាយយល់ពីមូលហេតុបង្ក យើងអាចនិយាយថា ទម្ងន់ទាប សម្ពាធឈាមក៏ទាបដែរ ហើយទម្ងន់កាន់តែធ្ងន់ សម្ពាធឈាមក៏កាន់តែខ្ពស់ដូចគ្នា។
ក្រៅពីកើនឡើងបរិមាណបញ្ចេញឈាមពីបេះដូង (Stroke volume and cardiac output) នៅពេលយើងមានជំងឺលើសឈាម អាចនាំឲ្យកើនឡើង មាឌថតបេះដូងខាងឆ្វេង និងជញ្ជាំងបេះដូង។ ករណីរីកថតបេះដូងខាងក្រោមផ្នែកខាងឆ្វេង កម្រកើតមានណាស់ ខណៈបញ្ហាកើតញឹកញាប់នោះ គឺការខូចមុខងារថតបេះដូង Diastolic ( Diastolic dysfunction)។ បើធាត់លើសទម្ងន់ តែគ្មានជំងឺលើសឈាម មាឌថតបេះដូងខាងឆ្វេង នឹងរីកធំ ប៉ុន្តែសម្ពាធនៅលើជញ្ជាំងបេះដូង គឺធម្មតា។ ទោះជាបែបនេះក្តី ក្នុងចំណោមគ្នាយើងមានធាត់ (មិនមានជំងឺលើសឈាម) អាចសម្គាល់ឃើញថា មានការកើនឡើងបរិមាណឈាមចូលបេះដូង និងឈាមចេញពីបេះដូង ក៏ដូចជា ខូចមុខងាររបស់ថតបេះដូង (Diastolic)។ ចំពោះករណី គ្នាយើងស្លាប់ភ្លាមៗដោយសារជំងឺធាត់លើសទម្ងន់ អាចមានទំនាក់ទំនងជាមួយការផ្លាស់ប្ដូរនៅក្នុងថតបេះដូងខាងឆ្វេងនេះតែម្តង។
៤- វិធីការពារ
ការពារជំងឺបេះដូង ដោយសារតែធាត់លើសទម្ងន់ ក៏ស្រដៀង នឹងការការពារជំងឺធាត់លើសទម្ងន់ដែរ ដោយការសិក្សាជាច្រើនបង្ហាញថា គ្នាយើងមានជំងឺ អាចកាត់បន្ថយអត្រាគ្រោះបាន បើយើងអាចគ្រប់គ្រងទម្ងន់ឲ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតត្រឹមត្រូវបាន។ ដូចនេះ ដើម្បីការពារកុំឲ្យកើតជំងឺបេះដូង យើងត្រូវតែញ៉ាំអាហារសុខភាព ពិសេសត្រូវកាត់បន្ថយអាហារសម្បូរខ្លាញ់ និធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ ដូចជា ហាត់ប្រាណ ឲ្យបានច្រើន។ ធ្វើរបែបនេះ សម្ពាធឈាមនឹងធ្លាក់ចុះ បេះដូងក៏អាចត្រលប់មកទំហំធម្មតាវិញ រាងកាយក៏ដំណើរការល្អ ជាតិកូលេស្តេរ៉ូល នឹងធ្លាក់ចុះដែរដូចគ្នា។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុតសូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបលផ្ទាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតើអត្ថបទនេះមានប្រយោជន៍ដែរទេ?
ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម