កុំប្រហែសឲ្យសោះ! បេះដូងក៏​អាច​ឆ្លង​មេរោគ​ដែរ

បេះដូងជាផ្នែកសំខាន់បំផុតក្នុងរាងកាយ និងការពារដោយស្រទាប់ក្រាស់នៃជាលិកា ហើយជាកន្លែងច្របាច់ និងចែក​ចាយ ឈាម​ទៅចិញ្ចឹមសរីរាង្គពេញរាងកាយ។ បើបេះដូងមានបញ្ហា ច្បាស់ជាវីវរមិនខាន។

“Hello ពេទ្យ” នឹងណែនាំគ្នាយើងឲ្យស្គាល់ជំងឺមួយប្រភេទកើតមានលើបេះដូង គឺជំងឺរលាកបេះដូង កើតដោយការឆ្លងមេរោគតាមរយៈសរសៃឈាមទៅបេះដូង។

ជំងឺនេះអាចស្ថិតក្នុងកម្រិតស្រាល ប៉ុន្តែបើមិនដឹងរោគសញ្ញា ហើយពន្យារពេលព្យាបាលកាន់តែយូរ នឹងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតបាន។ ជំងឺ​នេះ​បែងចែក​ជា​ ៣ ប្រភេទ៖

១- ​ជំងឺរលាកភ្នាសបេះដូង (Endocarditis)

Endocarditis ជាជំងឺរលាកភ្នាសបេះដូង ដែលជាស្រទាប់ក្រាលផ្ទៃថត និងប្រឹសបេះដូង។ វាកើតពេលបាក់តេរី ផ្សិត ឬមេរោគផ្សេងទៀតវាយប្រហារបេះដូង តាមរយៈចរន្តឈាម មានទាក់ទងតំបន់មិនប្រក្រតីមួយចំនួនក្នុងបេះដូង នាំឲ្យបេះដូងខូចលឿន ឬយឺត និងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយករណីខ្លះអាចស្លាប់ទៀត។

រលាកភ្នាសបេះដូងមាន ២ប្រភេទ អាស្រ័យលើមេរោគឆ្លងតាមចរន្ដឈាម និងបញ្ហារបស់បេះដូង គឺរលាកបេះដូងកម្រិតធ្ងន់ (មានការវិវត្ដលឿន) និងរលាកបេះដូងកម្រិតធម្យម (មានការវិវត្តយឺត)។

វាប៉ះពាល់លើគ្នាយើងដែលប្រើប្រឹសបេះដូងសិប្បនិម្មិត ដាក់ឧបករណ៍ជំនួយបេះដូង ឬសរសៃឈាម មានជំងឺខូចបេះដូងពីកំណើត។ គ្នាយើងដែលមានប្រឹសបេះដូងប្រក្រតី ក៏​អាចមានជំងឺនេះដែរ ប៉ុន្តែភាគច្រើនកើតលើគ្នាយើងមានបេះដូងមិនប្រក្រតី។

កត្តាមួយចំនួនបណ្ដាលមកពីការឆ្លងបាក់តេរីក្នុងឈាម កាន់តែងាយប្រឈមមុខនឹងជំងឺនេះ មានដូច​ជា អត់អនាម័យមាត់ធ្មេញ សុខភាពធ្មេញ និងអញ្ចាញមិនល្អ ធ្លាប់មានជំងឺនេះពីមុន ចាក់ថ្នាំតាមសរសៃ និងសុងរយៈពេលយូរ។

គ្នាយើងមានជំងឺរលាកបេះដូង តែងមានរោគសញ្ញា និងអាការៈខុសៗគ្នា ប៉ុន្តែជាទូទៅ ក្ដៅខ្លួន គ្រុនក្ដៅ ផ្តាសាយ ហើយវាអាចបង្កបញ្ហាផ្សេងទៀតលើសេរីរាង្គក្រៅពីបេះដូង។ អាចព្យាបាលដោយប្រើថ្នាំផ្សះ ៣-៤ សប្ដាហ៍ ប៉ុន្តែករណីធ្ងន់ ត្រូវវះកាត់បេះដូង និងប្ដូរប្រឹសបេះដូង ឬយកជាលិការរលាកចេញ។

២-​ ជំងឺរលាកស្រោមបេះដូង (Pericarditis)

Pericarditis ជាជំងឺរលាកស្រោមបេះដូង ដែលជាថង់ការពារបេះដូង។ ជាធម្មតា មានការយល់ច្រឡំថាជាការរលាកស្រោមសួត រលាកភ្នាសជុំវិញសួត និងស្រទាប់ប្រអប់ឆ្អឹងជំនីរទៅវិញ។

មូលហេតុនាំឲ្យរលាកស្រោមបេះដូង មកពីកត្តាមួយចំនួន មាន របួសទ្រូង បាក់តេរី ប្រតិកម្មថ្នាំ និងធ្លាប់ព្យាបាលដោយកាំរស្មីលើជំងឺមហារីកពីមុន។ វាអាចកើតក្រោយការព្យាបាលដោយវះកាត់ តផ្លូវវាងសរសៃឈាមបេះដូង ឬវះកាត់ដាក់ថ្មក្នុងបេះដូង។ រោគសញ្ញាមាន ចាប់ផ្ដើមឈឺដូចកាំបិតចាក់ ឬផ្នែកខាងឆ្វេងទ្រូងឈឺខ្លាំង ពេលដកដង្ហើម ទោះពេលគេងក៏មិនធូរដែរ។

Pericarditis ជាទូទៅ បាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯងក្នុងរយៈពេល ២-៣ សប្ដាហ៍ ទោះបីវាអាចយូរជាងនេះ ឬលាប់ឡើងវិញក៏ដោយ។ ថ្នាំអាស្ពីរីន ឬថ្នាំ Ibuprofen អាចជួយបំបាត់ការឈឺចាប់បាន ហើយថ្នាំ Clochicine អាចជួយសម្រួលការរលាក និងព្យាបាលជំងឺបានដូចគ្នា។

៣-​ ជំងឺរលាកសាច់ដុំបេះដូង (Myocarditis)

Myocarditis សំដៅលើការរលាកចំកណ្ដាលសាច់ដុំបេះដូង ប៉ុន្តែជាជំងឺកម្រមានណាស់។ ស្ថានភាពជំងឺចាប់ផ្ដើមនៅច្រមុះ សួត ឬពោះ ហើយភាគច្រើនមកពីមេរោគ Coxsackievirus ដែលរស់នៅក្នុងក្រពះ។ រោគសញ្ញាដំបូង មាន ផ្ដាសាយ អាចហើមជើង ឡើងទម្ងន់ អស់កម្លាំង និងថប់ដង្ហើម។

ករណីមិនធ្ងន់ធ្ងរ វាអាចជាដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែបើស្ថានភាពវិវត្ដកាន់តែធ្ងន់ ត្រូវប្រើថ្នាំព្យាបាល មាន ថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម និងថ្នាំសរសៃ​ឈាម​បេះដូង។ រលាកបេះដូងកម្រកើតជាង ជំងឺសរសៃរឈាមបេះដូង ហេតុនេះគ្នាយើងមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ទេ ប៉ុន្តែផលវិបាកអាចធ្ងន់ធ្ងរ។ អ្វីសំខាន់ យើងត្រូវដឹងពីកត្តាប្រឈម និងរោគសញ្ញាមុនសិន។