ជំងឺស្វាយ ដែលបង្កដោយមេរោគ Treponema pallidum គឺជាមូលហេតុសម្លាប់គភ៌ និងទារករាប់សែននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នាំឲ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រព្យាយាមស្រាវជ្រាវកាន់តែស៊ីជម្រៅពីមូលហេតុជំងឺនេះ អាចសម្ងំក្នុងខ្លួនយើងបានយូររហូតរាប់ឆ្នាំ ហើយអាចឆ្លងជាច្រើនដងថែមទៀត។
ការស្រាវជ្រាវនៅឯសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រវ៉ាស៊ីនតោន (UW Medicine) សហរដ្ឋអាមេរិក ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា បានបង្ហាញថាពពួកបាក់តេរីដែលបង្កឲ្យមានជំងឺស្វាយ គឺបាតេរី Treponema pallidum ដោយបាក់តេរីនេះ ទំនងជាប្រើហ្សែនមួយ ដើម្បីគេចផុតពីប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងខ្លួនយើង។ របកគំហើញនេះ អាចជួយពន្យល់វិធីដែលមេរោគអាចលាក់ខ្លួននៅក្នុងខ្លួនយើងបានច្រើនទសវត្ស ហើយអាចមានលទ្ធភាពគេចចេញពីការប៉ុនប៉ងសម្លាប់ដោយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំយើងបាន។
ទោះបីជាមេរោគស្វាយ អាចព្យាបាលយ៉ាងងាយ ដោយគ្រាន់តែប្រើថ្នាំប៉េនីស៊ីលីនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែអត្រាឆ្លងដ៏ខ្ពស់នៅតែកើតមានជុំវិញពិភពលោក ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិក មានចំនួនករណីជំងឺនេះ កើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេល ២ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ដោយគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៨ អ្នកកើតជំងឺស្វាយកើនឡើងដល់ជាង ១១៥ពាន់នាក់ (ករណីឆ្លងថ្មី) ខណៈក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យ នៅទូទាំងពិភពលោក គឺមានដល់ទៅជាង ៦ លានករណី។ ការឆ្លងមេរោគ Treponema pallidum (មេរោគស្វាយ) ជាឃាតកលាក់មុខ ដែលសម្លាប់គភ៌ក្នុងផ្ទៃ និងទារកទើបនឹងកើតប្រមាណ ៣សែននាក់ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖ អ្វីជាជំងឺស្វាយ ឆ្លងតាមណា រោគសញ្ញាម៉េច ធ្ងន់ធ្ងរប៉ុនណា?
ទោះយ៉ាងណា មកទល់នឹងពេលនេះ មូលហេតុដ៏សំខាន់ដែលបង្កឲ្យឆ្លងជំងឺនេះម្តងហើយម្តងទៀត នៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ ពិសេសដំណើរនៃមេរោគក្រោយឆ្លងចូលក្នុងរាងកាយមនុស្ស។ កាន់តែពិបាកស្វែងយល់ជាងនេះទៀតនោះ គឺបាក់តេរីនេះ ខុសប្លែកពីបាក់តេរីផ្សេងទៀតដោយសារតែ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ មិនអាចធ្វើការបណ្តុះមេរោគនេះ នៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍បាននោះទេ ជាហេតុនាំឲ្យការស្រាវជ្រាវលើដំណើរវិវត្តរបស់មេរោគនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
ក្នុងការសិក្សាថ្មីមួយ អ្នកស្រាវជ្រាវបានប្រៀបធៀបហ្សែនបាក់តេរី ដែលប្រមូលពីបុរសម្នាក់ធ្លាប់ឆ្លង ជំងឺស្វាយ ៤ដង នឹងចុះឈ្មោះចូលរួមក្នុងការសិក្សាពីភាពមិនប្រក្រតីលើខួរឆ្អឹងខ្នងអ្នកមានផ្ទុកមេរោគស្វាយ ។ការសិក្សានេះធ្វើឡើងដោយវេជ្ជបណ្ឌិត Christina Marra សាស្រ្តាចារ្យផ្នែកសរសៃប្រសាទ និងខួរឆ្អឹង។
សំណាកត្រូវគេយកចេញពីឈាមបុរសជាអ្នកជំងឺខាងលើដែលបានឆ្លងចំនួនពីរលើកដាច់ពីគ្នា ក្នុងចន្លោះរយៈពេល ៦ឆ្នាំ ដោយការឆ្លងទាំងពីរលើកនេះគឺត្រូវបានព្យាបាលរួចទាំងពីរដងដូចគ្នា។ ដោយពិនិត្យទៅលើបន្លោះពេលឆ្លង និងការព្យាបាល អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានធ្វើការសិក្សាដើម្បីចង់ដឹងថា តើមានភាពខុសគ្នារវាងហ្សែនបាក់តេរីដែលឆ្លងដំបូង និងចុងក្រោយ ឬយ៉ាងណា? តើមានភាពខុសគ្នាដែរទេចំពោះប្រព័ន្ធភាពស៊ាំសម្រាប់អ្នកឆ្លងមេរោគស្វាយពីមុន និងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំដែលមិនធ្លាប់ប្រទះមេរោគនេះ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- កើតស្វាយពេលពពោះ កូនអាចស្លាប់ក្នុងផ្ទៃ ឬប៉ះពាល់គ្រឿងក្នុង
- រួមភេទអត់សុវត្ថិភាពនៅថៃ ឥឡូវមានអ្នកកើតស្វាយ ច្រើនដល់កម្រិតប្រកាសអាសន្ន
- ដឹងមូលហេតុបង្ក និងរោគសញ្ញា ទើបការពារខ្លួនពីមេរោគ HPV
ជាលទ្ធផលគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលពីការសិក្សានេះ អ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញថា គឺមានការផ្លាស់ប្តូរតិចតួចបំផុតរវាងហ្សែនពីសំណាកគំរូមេរោគស្វាយទាំងពីរលើក លើកលែងតែហ្សែនមួយប្រភេទប៉ុណ្ណោះដែលមានការផ្លាស់ប្តូរច្រើនជាហ្សែនមេរោគ Treponema pallidum ដទៃទៀតដល់ទៅ ៥ដង ខណៈវេជ្ជបណ្ឌិត Alex Greninger ជំនួយការសាស្រ្តាចារ្យផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ នៃមន្ទីរពិសោធន៍សាលាវេជ្ជសាស្ត្រ UW អះអាងថា ហ្សែននោះមានឈ្មោះ Treponema pallidum repeat gene K (tprK )។
ហ្សែន tprK មានសមត្ថភាពផ្លាស់ប្តូរប្រូតេអ៊ីនរបស់វា ដើម្បីគេចចេញពីការវាយប្រហាររបស់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងខ្លួនមនុស្ស ក៏ជាហេតុផលធ្វើឲ្យយើងអាចឆ្លងជំងឺស្វាយច្រើនដង និងជួយមេរោគសម្ងំលាក់ខ្លួនក្នុងរាងកាយយើងកាន់តែយូរ អាចរហូតដល់រាប់សិបឆ្នាំឯណោះ។ នេះជាការអះអាងពីវេជ្ជបណ្ឌិត Amin Addetia អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវនៅឯមន្ទីរពិសោធន៍ Greninger សហរដ្ឋអាមេរិក។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- កើតប្រមេះទឹកថ្លា មានគ្រោះថ្នាក់ប៉ុនណា បើទៅពេទ្យអត់ទាន់?
- ប្រុសៗឧស្សាហ៍កើតជំងឺ ៤ មុខនេះ នៅកន្លែងសម្ងាត់បំផុត
ជាមួយលទ្ធផលគំហើញថ្មីនេះ លោក Amin Addetia សង្ឃឹមថា អាចជួយដល់ការស្រាវជ្រាវបង្កើតវ៉ាក់សាំងជួយប្រព័ន្ធភាពស៊ាំយើង វាយប្រហារហ្សែន TprK កាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីជួយមនុស្សគេចផុតពីការឆ្លងជំងឺស្វាយម្តងហើយម្តងទៀត។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-bmi]
