អង់ទីករការពារជាភ្នាក់ងារមួយក្នុងរាងកាយចាំប្រឆាំងរាល់មេរោគ និងវីរុសបណ្ដាលឲ្យយើងឈឺបាន។ បច្ចុប្បន្ននេះ គ្នាយើងមួយចំនួនធំច្បាស់ជាចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ បានគ្រប់ដូស និងប្រហែលជាឆ្ងល់ថា ខ្លួនយើងដុះអង់ទីករការពារជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយឬនៅ។ ខាងក្រោមនេះ ជាការបកស្រាយរបស់គ្រូពេទ្យជំនាញអំពីតេស្ដអង់ទីករការពារកូវីដ-១៩ និងប្រភេទវ៉ាក់សាំង។
១. អ្វីទៅជាអង់ទីករ?
តាមការពន្យល់របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ច័ន្ទ រស្មី ពេលយើងឆ្លងមេរោគ ឬពេលចាក់វ៉ាក់សាំង ខ្លួនយើងនឹងផលិតអង់ទីករ និងកោសិកាជើងចាស់ (Lymphocytes B និងT)។ ពេលមេរោគឆ្លងលើកទី២ ឬចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី២ នោះអង់ទីករនឹងដុះច្រើន ហើយក៏មានដុះកោសិកាជើងយ៉ាងច្រើនដែលលាក់ខ្លួននៅក្នុងកូនកណ្ដុរ និងខួរឆ្អឹងត្រៀមប្រយុទ្ធនឹងការឆ្លងមេរោគសារជាថ្មី។ លោកបន្តថា មែនទែនទៅ វីរុសកូវីដ-១៩ អាចឲ្យដុះអង់ទីករច្រើនប្រភេទ។
ដើម្បីឲ្យគ្នាយើងងាយស្រួលយល់ វេជ្ជបណ្ឌិតរូបនេះបានលើកឧទាហរណ៍ថា យើងប្រដូចមេរោគទៅនឹងផ្លែសាវម៉ាវ វាមានព្រុយ សំបក សាច់ និងគ្រាប់។ ពេលឆ្លងមេរោគចូល ឬពេលចាក់វ៉ាក់សាំង Sinopharm ឬ Sinovac (ផលិតឡើងពីមេរោគងាប់) នឹងមានដុះអង់ទីករប្រឆាំងព្រុយ សំបក និងសាច់ តែមិនមានអង់ទីករប្រឆាំងនឹងគ្រាប់ទេ ព្រោះគ្រាប់ផ្ទុកគ្រឿងសម្គាល់ខ្លួន (RNA) មិនអាចឲ្យមានដុះអង់ទីករប្រឆាំងនឹងគ្រាប់ទេ គឺអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយដែលមាននាទីរារាំងកុំឲ្យតោងជាប់ និងចូលទៅក្នុងកោសិកាផ្លូវដង្ហើមហើយនាំឲ្យយើងឈឺ។
ដូចនេះហើយទើប ប្រទេសជឿនលឿនគេផលិតវ៉ាក់សាំងឲ្យបង្កើតតែអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយ ដោយមិនខ្វល់នឹងអង់ទីករផ្សេងទៀតទេ។ វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ទាំងនោះមាន Pfizer (អាមេរិក/អាល្លីម៉ង់) Moderna (អាមេរិក) AstraZeneca (អង់គ្លេស) ជាដើម។ វ៉ាក់សាំងទាំងនេះនឹងបង្កើតអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយ និងបង្កើតកោសិកា B និង T បានខ្លាំងល្អ (Very immunogenic)។ ចំណែកឯ វ៉ាក់សាំង Sinopharm ឬ Sinovac ដោយហេតុជាមេរោគទាំងមូល (វាងាប់ទេ) ដូច្នេះឲ្យដុះអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយផង និងសំបកផង និងសាច់ផង។ ដូច្នេះ ដើម្បីដឹងថាឆ្លងមេរោគហើយមានដុះអង់ទីករការពារ ឬអត់ គេត្រូវវាស់អង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយ (neutralizing antibodies) តែមកដល់ពេលនេះគេមិនទាន់អាចចែកឲ្យដាច់ថា កម្រិតណាការពារបាន ១០០ ឬ ១០០០ ឬ ១លាននោះទេ។
២. តើតេស្ដរកអង់ទីករចង់ដឹងពីអ្វី?
វេជ្ជបណ្ឌិតបន្តថា បើតេស្ដរកអង់ទីករប្រឆាំងនឹងសំបក (Envelope ដែលមានប្រូតេអ៊ីន E និង M) ឬប្រឆាំងនឹងសាច់ (Nucleocapsid) គឺមិនអាចរកឃើញអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយទេ (Spike Protein ឬហៅថា neutralizing antibodies) ដូច្នេះគ្រាន់តែអាចប្រាប់ថា ធ្លាប់មានឆ្លងមេរោគ។ អ្នកចាក់វ៉ាក់សាំង AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Sputnik V ដុះតែអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយតែប៉ុណ្ណោះ បើយកតេស្ដខាងលើមកប្រើនឹងឃើញអវិជ្ជមាន ទាល់តែយកតេស្ដរកអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយបានអាចវិជ្ជមាន តែដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ តែអត់ដឹងការពារបាន ឬអត់ផង? ចំណែកអ្នកដែលបានយកតេស្ដ អង់ទីករប្រឆាំងនឹងនឹងព្រុយ (Spike Protein ឬហៅថា neutralizing antibodies) មកធ្វើតេស្ដ ដើម្បីរកអង់ទីករក្រោយចាក់វ៉ាក់សាំង Sinopharm ឬ Sinovac មិនខុសពីយកឧបករណ៍ស្វែងរកមីន ទៅរករ៉ែពេជ្រនោះទេ។ និយាយឲ្យស្រួលយល់ គឺថាជួនកាលយើងអាចមិនដុះអង់ទីករប្រឆាំងនឹងព្រុយ ឬអង់ទីករដុះតិច ប៉ុន្តែយើងអាចដុះអង់ទីករប្រឆាំងនឹងសំបក ឬដុះអង់ទីករប្រឆាំងនឹងសាច់មេរោគ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ច័ន្ទ រស្មី បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ឆ្លងមេរោគក៏ដោយ ចាក់វ៉ាក់សាំងក៏ដោយ អាទិត្យទី១ ដុះអង់ទីករប្រភេទ lgM អាទិត្យទី២ ដុះអង់ទីករប្រភេទ lgG និងអាទិត្យទី៦ បាត់អង់ទីករ lgM សល់តែ lgG ដែលនៅបានរាប់ខែ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើតេស្តរហ័សរកអង់ទីករក្រោយចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ ១៩ នេះ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Li Ailan តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ប្រចាំនៅកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា គ្មានការចាំបាច់ទេចំពោះការធ្វើតេស្តរហ័សរកអង់ទីករលើបុគ្គលដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ ១៩ រួចនោះ ដោយហេតុផលថា វ៉ាក់សាំងដែលពលរដ្ឋចាក់នោះត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដាក់ក្នុងបញ្ជីប្រើប្រាស់បន្ទាន់ក្នុងគ្រាអាសន្នរួចហើយ។ លោកស្រីបន្តថា វ៉ាក់សាំងទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែបានធ្វើតេស្តតាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ ឆ្លងកាត់ការសិក្សាជាច្រើនទាក់ទងទៅនឹងសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពនៃវ៉ាក់សាំង។
លោកស្រីសង្កត់ធ្ងន់ថា អង្គការសុខភាពពិភពលោកមិនបានផ្តល់អនុសាសន៍ឲ្យទៅទិញឧបករណ៍ធ្វើតេស្តរកអង់ទីករនោះទេ ព្រោះថាឧបករណ៍នេះមិនទាន់ទទួលស្គាល់ពីអង្គការសុខភាពពិភពលោកនៅឡើយទេ។ ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ លោកស្រីថា ពលរដ្ឋគួរណាកុំចំណាយថវិកាដើម្បីទិញឧបករណ៍នេះ អ្វីដែលចាំបាច់គឺត្រូវទៅចាក់វ៉ាក់សាំង និងបន្តអនុវត្តតាមវិធានការសុខាភិបាលត្រឹមត្រូវឲ្យបានគ្រប់គ្នា ដើម្បីការពារខ្លួនយើង ក្រុមគ្រួសារយើង និងសហគមន៍យើងពីជំងឺកូវីដ ១៩។
[embed-health-tool-bmi]
