យើងគួរធ្វើម៉េចខ្លះ ដើម្បីកែលម្អបញ្ហានេះ?
អត្ថបទនេះមានកំហុស ព័ត៌មាន ឬតួលេខមិនត្រឹមត្រូវ
បើមានកំហុសឆ្គងណាមួយ សូមប្រាប់ពួកយើងដើម្បីកែតម្រូវ
អត្ថបទនេះមានព័ត៌មានមិនគ្រប់គ្រាន់
បើមានកំហុសឆ្គងណាមួយ សូមប្រាប់ពួកយើងដើម្បីកែតម្រូវ
ហមមម... ខ្ញុំមានចម្ងល់ពីបញ្ហាសុខភាពខ្លះចង់សាកសួរ
ថ្វីត្បិតតែ Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែពួកយើងពិតជាស្វាគមន៍រាល់មតិកែលម្អិតទាំងអស់របស់លោកអ្នកដែលតែងតែតាមដាន Hello គ្រូពេទ្យ ជាប្រចាំ។ សូមវាយបញ្ចូលមតិយោបល់របស់លោកអ្នកក្នុងប្រអប់ខាងក្រោម។
Bronchial Cancer (មហារីកទងសួត)
១- អ្វីជាជំងឺមហារីកទងសួត?
មហារីកទងសួត គឺច្រើនប៉ះពាល់លើបំពង់ខ្យល់ ឬទងសួត និងក្រពេញទឹកមាត់ ជាពិសេសអាចរាលដាលទៅសរីរាង្គផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែមហារីកប្រភេទនេះអាចព្យាបាលបាន បើសិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាលបានទាន់ពេលវេលា។ ភាគច្រើនប្រុសៗគ្រប់វ័យ ងាយនឹងកើតមហារីកទងសួត ច្រើនជាងស្រីៗ ហើយទូទៅបែងចែកជា ៣ប្រភេទ៖
– ដុំក្រពេញ (Carcinoid Tumors)៖ អាចប៉ះពាល់លើសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណ និងការបញ្ចេញអ័រម៉ូន។ គេរកឃើញដុំភាគច្រើននៅក្នុងសួត ក្រពះ និងពោះវៀន។
– ដុំទឹកជាមួយដុំក្រពេញ (Adenoid cystic carcinoma)៖ កើតលើក្រពេញទឹកមាត់ និងបំពង់ក ព្រមទាំងអាចមានលើបំពង់ខ្យល់ ក្រពេញទឹកភ្នែក ក្រពេញញើស ស្បូន ផ្នែកខាងក្រៅប្រដាប់ភេទស្ត្រី និងសុដន់ជាដើម។
– មហារីកភ្នាស (Mucoepidermoid carcinoma)៖ ភាគច្រើនកើតនៅលើក្រពេញទឹកមាត់ នៅខាងមុខត្រចៀក។
២- មហារីកនេះកើតញឺកញាប់ដែរទេ?
អាចកើតឡើងលើមនុស្សគ្រប់វ័យ ប៉ុន្តែហានិភ័យប្រឈមខ្លាំងចំពោះប្រុសៗ។ យ៉ាងណា ដើម្បីបង្ការកាត់បន្ថយហានិភ័យកើតមហារីកទងសួត គួរប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។
រោគសញ្ញា
៣- រោគសញ្ញាមានអ្វីខ្លះ?
ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឲ្យបានរហ័ស និងការព្យាបាលឲ្យទាន់ពេលវេលា ជាវិធីតែមួយគត់អាចបង្ការកុំឲ្យរងផលវិបាកដោយសារជំងឺ និងបង្កជាមហារីកបាន ហើយរោគសញ្ញាមហារីកប្រភេទនេះអាចនៅចំកណ្ដាល ឬនៅគែមៗបំពង់ខ្យល់ ខណៈរោគសញ្ញាចំកណ្ដាល អាចធ្វើឲ្យស្ទះ និងហូរឈាមលាយឡំ និងមានអាការៈ៖
– ពិបាកដកដង្ហើម
– បញ្ចេញសំឡេងមិនធម្មតាពេលដកដង្ហើម ដោយសារស្ទះបំពង់ខ្យល់ ឬទងសួតរីកធំ
– ក្ដៅខ្លួន ឬក្អកធ្លាក់ស្លេស្ម មកពីការករោគ ពេលខ្លះបង្កឲ្យរលួយជាលិកាសួត និងស្រុតសួតទៀតផង។
– ក្អកធ្លាក់ឈាម ព្រោះមានដំបៅតាមភ្នាសបំពង់ខ្យល់ ជាកត្តាគ្រោះថ្នាក់ មិនថាមកពីមហារីក ឬជំងឺអ្វីផ្សេងឡើយ។
– អ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញានៅគែមៗបំពង់ខ្យល់ មិនមានរោគសញ្ញាអ្វីជាក់លាក់នោះទេ។
អាចនៅមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធជំងឺមហារីកទងសួត មិនបានរៀបរាប់ខាងលើ។ បើសង្ស័យគួរជួបគ្រូពេទ្យជាបន្ទាន់។
៤- ពេលណាគួរទៅជួបពេទ្យ?
បើសិនយើងប្រទះឃើញរោគសញ្ញាដូចខាងលើ ឬរោគសញ្ញាណាមួយគួរឲ្យសង្ស័យ ត្រូវពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ ព្រោះរាងកាយមនុស្សម្នាក់ៗមានភាពខុសគ្នា រោគសញ្ញាក៏ខុសគ្នាដែរ។
មូលហតុបង្ករ
៥- អ្វីខ្លះជាមូលហេតុបង្ក?
មិនទាន់មានការកំណត់មូលហេតុជាក់លាក់នៅឡើយ ប៉ុន្តែគេសង្កេតឃើញថាគ្នាយើងមានហ្សែនជំងឺក្រពេញប្រភេទទី ១ ងាយវិវត្តទៅជាជំងឺមហារីកទងសួត។ ករណីខ្លះ ដូចជាការប្រឈមនឹងកាំរស្មីវិទ្យុសកម្ម នៅក ក្បាល កាន់តែប្រឈមមុខអាចវិវត្តទៅរកមហារីកទងសួត ប្រភេទភ្នាស (Mucoepideroid carcinoma)។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
– ជក់បារីជាប្រចាំ និងច្រើនឆ្នាំប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់ជាងគេ តែបើផ្ដាច់បានអាចកាត់បន្ថយបានច្រើន សុខភាពកាន់តែប្រសើរ។
– ទោះមិនជក់បារី គ្រាន់តែស្រូបយកផ្សែងបារីដោយអចេតនា ក៏អាចបង្កជាមហារីកដែរ។
– ប្រឈមសារធាតុមានក្នុងហ្វីបប្រូស៊ីម៉ង់ត៍ (Asbestos) និងសារធាតុផ្សេងទៀត ដូចជាសំណ ក្រូមីញ៉ូម និងសារធាតុនីកែល។
– ធ្លាប់មានសមាជិកគ្រួសារកើតមហារីកប្រភេទនេះពីមុន។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
បន្ទាប់ពីពិនិត្យរាងកាយ បើគ្រូពេទ្យសង្ស័យមានជំងឺមហារីកទងសួត នឹងស្នើធ្វើការវិភាគបន្តដូចជា៖
– ថតស្កេន ក៏អាចប្រើក្នុងករណីនេះដូចគ្នា
– ថតកាំរស្មីអ៊ិច រកមើលភាពមិនប្រក្រតីណាមួយ
– ច្រឹបយកសាច់ទៅពិនិត្យ ដើម្បីរកមើលកោសិកាមហារីក
– ថតអឹមរ៉ាយ (MRI) ដើម្បីទទួលបានរូបភាពបានច្បាស់ ងាយកំណត់ភាពមិនប្រក្រតីរបស់សរីរាង្គ ពេលខ្លះអាចប្រើសារធាតុពណ៌ផងដែរ។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
ការព្យាបាល អាស្រ័យលើប្រភេទ និងកម្រិតមហារីក គ្រូពេទ្យអាចនឹងសម្រេចចិត្តព្យាបាលតាមវិធីមួយចំនួន ដូចជា៖
– ព្យាបាលដោយវះកាត់យកដុំមហារីកទាំងអស់ចេញ និងកូនកណ្ដុរមានឆ្លងមេរោគ។
– ព្យាបាលដោយវិទ្យុសកម្ម ក្នុងបំណងបន្ថយការរាលដាលមហារីក ជាទូទៅធ្វើក្រោយការវះកាត់។
– ព្យាបាលដោយគីមី គឺអាចប្រើថ្នាំគ្រាប់ ឬចាក់តាមសរសៃទៅសម្លាប់កោសិកាមហារីកតែម្ដង។ គ្រូពេទ្យនឹងអនុវត្តវិធីនេះ ក្រោយការវះកាត់ បើពិនិត្យឃើញមានកោសិកាមហារីកនៅសេសសល់។
– ព្យាបាលតាមប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ដោយប្រើថ្នាំសម្រាប់បង្កើនថាមពលប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ ដើម្បីមានលទ្ធភាពប្រឆាំងកោសិកាមហារីក ឈប់លូតលាស់តទៅទៀត។
– ព្យាបាលដោយថ្នាំ ទៅកម្ចាត់ប្រូតេអ៊ីន ឬហ្សែន ដែលជាមូលហេតុបង្កមហារីក។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ហាត់ប្រាណជាប្រចាំ ដោយចាប់ផ្ដើមបន្តិចម្តងៗ
– ឈប់ជក់បារី៖ អាចស្វែងរកជំនួយវិធីផ្ដាច់បារីពីគ្រូពេទ្យ
– ព្យាយាមនៅឆ្ងាយពីអ្នកជក់បារី អាចប្រាប់សមាជិកគ្រួសារពីផលវិបាកបង្កដោយបារី
– ចៀសវាងសារធាតុគីមី អាចបង្កមហារីក តាមការណែនាំបែបសាមញ្ញៗ ដូចជាពាក់ម៉ាស់ នៅកន្លែងធ្វើការ ការពារករណីស្រូបយកជាតិគីមីទាំងនោះ។
– ញ៉ាំអាហារមានជីវជាតិ ដូចជា បន្លែ ផ្លែឈើ ព្រមទាំងវីតាមីនធម្មជាតិ ចៀសវាងថ្នាំបំប៉ន អាចមានរងផលប៉ះពាល់។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Bronchial cancer. http://www.webmd.com/lung-cancer/bronchial-adenoma. Accessed 19 Feb, 2017.
Bronchial cancer. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lung-cancer/basics /con-20025531. Accessed 19 Feb, 2017.
Bronchial cancer. http://www.emedicinehealth.com/bronchial_adenoma/article_em.htm. Accessed 19 Feb, 2017.