មហារីកមាត់ស្បូន ត្រូវចាត់ទុកជាមហារីកពេញនិយមបំផុតចំពោះស្ត្រីជុំវិញពិភពលោក ហេតុនេះ ស្រីៗត្រូវចេះប្រយ័ត្នប្រយែងផង។ បើសិនជាយើងដឹងខ្លួនទាន់ពេល ពិសេសនៅដំណាក់កាលដំបូង គឺមានឱកាសខ្ពស់អាចទប់ស្កាត់ គ្រប់គ្រងស្ថានភាពមហារីក ជួយយើងមានសុខភាពល្អដូចធម្មតា ប៉ុន្តែបើធ្ងន់ធ្ងរ ពិតជាពិបាកព្យាបាលណា។ “Hello គ្រូពេទ្យ” នឹងប្រាប់រោគសញ្ញាខ្លះរបស់មហារីកមាត់ស្បូន ក៏ដូចជាវិធីធ្វើតេស្តរកមហារីកឲ្យបានទាន់ពេល។
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
តេស្តរកមើលមហារីកមាត់ស្បូន ស្រីៗគួរស្វែងយល់
១- មូលហេតុបង្កជាមហារីកមាត់ស្បូន
មហារីកមាត់ស្បូន បង្កដោយមេរោគឈ្មោះ Human Papillomavirus ឬហៅកាត់ថា HPV។ ចំពោះស្រីៗធ្លាប់រួមភេទជាមួយដៃគូមានផ្ទុកមេរោគនេះ យើងអាចឆ្លងមេរោគនេះបាន ខណៈមេរោគ HPV មានច្រើនប្រភេទ ក៏មិនមែនគ្រប់មេរោគ HPV សុទ្ធតែបង្កឲ្យមានមហារីកមាត់ស្បូននោះដែរ។ ទោះយ៉ាងណា ស្រីៗគួរតែធ្វើតេស្ត Pap ឲ្យបានជាប្រចាំ ព្រោះតេស្តប្រភេទនេះ អាចរកឃើញការប្រែប្រួលកោសិកាមាត់ស្បូន មុនពេលវាក្លាយទៅជាមហារីក ដើម្បីអាចធ្វើព្យាបាលបានទាន់ពេល។
២- រោគសញ្ញាមហារីកមាត់ស្បូន
រោគសញ្ញាមហារីកមាត់ស្បូន ឧស្សាហ៍ប្រទះឃើញមានដូចជា៖
– ហូរឈាមតាមទ្វារមាសមិនប្រក្រតី
– ឈឺពោះផ្នែកខាងក្រោម ឬឈឺនៅក្នុងត្រគាក
– ឈឺចាប់ពេលរួមភេទ
– មានធ្លាក់សមិនប្រក្រតី
Pap tests អាចរកឃើញការប្រែប្រួលកោសិកាមាត់ស្បូនបានទាន់ពេល បើលទ្ធផលរកឃើញមានកោសិកាមិនប្រក្រតី នោះពេទ្យនឹងធ្វើតេស្តមួយផ្សេងទៀត រកមើលកោសិកាមហារីកនៅមាត់ស្បូនតែម្តង។
Pap tests មិនមែនជាតេស្តសម្រាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យទេ ក៏មិនអាចប្រាប់ថាយើងមានជំងឺ ឬក៏អត់នោះដែរ ប៉ុន្តែបើលទ្ធផលតេស្តនេះមិនប្រក្រតី ពេទ្យនឹងតម្រូវធ្វើតេស្តមួយទៀត តេស្តនោះអាចធ្វើឡើងដើម្បី រកមើលកោសិកាបម្រុងក្លាយជាមហារីក ឬកោសិកាមហារីកនៅមាត់ស្បូនតែម្តង។ តេស្តទាំងនោះរួមមាន ឆ្លុះមាត់ស្បូន និងច្រឹបសាច់យកទៅពិនិត្យ បើកពិនិត្យមើលមាត់ស្បូន និងច្រឹបសាច់មាត់ស្បូនយកទៅពិនិត្យ។
៣- តេស្តថតឆ្លុះមាត់ស្បូន
បើយើងមានរោគសញ្ញាមហារីកមាត់ស្បូន ឬ Pap test រកឃើញមានកោសិកាមិនប្រក្រតី នោះយើងត្រូវធ្វើតេស្តមួយទៀត គឺតេស្តថតឆ្លុះមាត់ស្បូន ជាភាសាបច្ចេកទេស Colposcopy។ ហើយដើម្បីពេទ្យអាចពិនិត្យបាន យើងត្រូវគេងលើគ្រែ ដោយពេទ្យនឹងដាក់ចំពុះទា (Speculum) ដើម្បីជួយបើកមើលមាត់ស្បូន អាចមើលឃើញកាន់តែច្បាស់។ ពេទ្យនឹងពិនិត្យមាត់ស្បូន ដោយប្រើឧបករណ៍ឈ្មោះថា Colposcope ខណៈការធ្វើតេស្តមួយនេះចំពេលយើងកំពុងមករដូវ កាន់តែធ្វើឲ្យពិបាកមួយកម្រិតទៀត។
៤- តេស្តច្រឹបសាច់មាត់ស្បូន
មានវិធីជាច្រើនដើម្បីធ្វើការច្រឹបសាច់មាត់ស្បូនយកទៅពិនិត្យរកមើលកោសិកាមហារីក ដោយក្រោយពេលច្រឹបសាច់ហើយ យើងមានជំងឺអាចមានអារម្មណ៍ឈឺ ឬចុក អាចមានហូរឈាមតិចតួច នៅត្រង់កន្លែងច្រឹបសាច់។
៥- ថតឆ្លុះមាត់ស្បូនច្រឹបសាច់យកទៅពិនិត្យ
សម្រាប់ការច្រឹបសាច់បែបនេះ គឺពេទ្យពិនិត្យមាត់ស្បូន ដោយប្រើម៉ាស៊ីនឆ្លុះមាត់ស្បូន រកមើលកន្លែងមិនប្រក្រតី។ ពេលគេច្រឹបសាច់ ពេទ្យអាចចាក់ថ្នាំស្ពឹកនៅមាត់ស្បូន ដើម្បីបំបាត់ភាពឈឺចាប់ ក្រោយមកទើបច្រឹបយកសាច់មាត់ស្បូនបន្តិច ដើម្បីពិនិត្យរកមើលកោសិកាមហារីក។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- ស្រីៗគួរដឹង! មហារីកស្បូន អាចមកពីកត្តាទាំងនេះ
- ខ្លាចមហារីកមាត់ស្បូនអត់? បើខ្លាចត្រូវស្វែងយល់អំពីវ៉ាក់សាំង HPV
៦- កោសកោសិកាក្នុងមាត់ស្បូន
គ្រូពេទ្យនឹងដាក់ទុយយោតូចមួយចូលក្នុងរន្ធមាត់ស្បូន រួចធ្វើការកោសយកកោសិកាខ្លះពីក្នុងរន្ធមាត់ស្បូន យកទៅឲ្យខាងមន្ទីរពិសោធន៍ពិនិត្យ។
៧- តេស្ត Cone biopsy
Cone biopsy ជាវិធីមួយប្រភេទ ដោយពេទ្យធ្វើការច្រឹបសាច់មាត់ស្បូនយកទៅពិនិត្យដូចគ្នា។ តេស្តនេះ គេអាចហៅបានថា Conization ដោយអាចប្រើ ដើម្បីព្យាបាលជំងឺមហារីកបាន ដោយសារតែវិធីនេះ អាចកាត់សាច់ដំណាក់កាលដំបូងនៃមហារីកមាត់ស្បូនបានអស់។
មានរបៀបធ្វើ Cone biopsies ជាច្រើនវិធីខុសៗគ្នា ខណៈពេទ្យអាចប្រើ Loop excision electrosurgical procedure (ម៉ាស៊ីនឆ្លុះ និងវះកាត់ដុំសាច់មហារីក) ឬគេអាចហៅវិធីនេះ ជាការកាត់ជ្រៅលើកោសិកាមិនប្រក្រតី និងមានវិធីមួយទៀតគឺ Cold knife cone biopsy។ ក្រោយការពិនិត្យ ២-៣ សប្តាហ៍ យើងអាចមានអាការៈហូរឈាមខ្លះៗ។
ទោះយ៉ាងណា ដើម្បីការពារកុំឲ្យមានកើតមហារីកមាត់ស្បូន វិធីល្អបំផុត គួរចាក់វ៉ាក់សាំង HPV មុនពេលមានអាយុ ២៦ឆ្នាំ ព្រោះវ៉ាក់សាំងមួយនេះ អាចការពារពីជំងឺមហារីកកាច់សាហាវនេះបាន។
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Cervical cancer health center. http://www.webmd.com/cancer/cervical-cancer/cervical-cancer-topic-overview Assessed November 27, 2016
Test for cervical cancer. http://www.cancer.org/cancer/cervicalcancer/detailedguide/cervical-cancer-diagnosis Assessed November 27, 2016