ការរលាកស្បែកដោយសារពន្លឺព្រះអាទិត្យ (Sunburn) គឺជាពាក្យសម្ដៅទៅលើការប៉ះពាល់ពន្លឺកាំរស្មីអ៊ុលត្រាវីយូឡេ(Ultraviolet) ឬ UV ដែលមានប្រភពពីពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងអាចបណ្តាលឲ្យស្បែកឡើងហើម ក្រហម និងឈឺ។ កម្មរស្មីនេះអាចបំផ្លាញដល់កោសិកាផ្នែកខាងលើនៃស្បែក (epidermal cells) និងកោសិកាបាតស្បែកមេឡាណូស៊ីត (melanocytes) ។ ពន្លឺកាំរស្មីអ៊ុលត្រាវីយូឡេក៏អាចធ្វើឲ្យកោសិកាលែនជែលហាន (Langerhans cells) ដែលជាកោសិកាប្រូតេអ៊ីន និងនុយក្លីផូទីនបាត់បង់ជាបណ្តោះអាសន្នផងដែរ។ មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ (CDC) នៃសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើងថាជាងមួយភាគបីនៃមនុស្សពេញវ័យ និងកុមារជិត ៧០ ភាគរយ បានផ្ដល់ព័ត៌មានថាសុទ្ធតែធ្លាប់កើតមានការរលាកស្បែកដោយពន្លឺព្រះអាទិត្យ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លងមក។ បរិមាណនៃកាំរស្មីយូវីដែលអាចធ្វើឲ្យរលាកបានគឺអាស្រ័យលើកម្រិត និងពេលដែលព្រះអាទិត្យមានពន្លឺខ្លាំងប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដល់ស្បែករបស់យើង។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- បើចេះតែរមាស់ស្បែកមិនដឹងមូលហេតុ អាចបណ្ដាលមកពីជំងឺមួយប្រភេទនេះ
- វិធី ៨យ៉ាង ជួយការពារស្បែកមិនឲ្យចាស់លឿនពេក
ព្រះអាទិត្យបញ្ចេញកាំរស្មីយូវីបីប្រភេទគឺ UVC UVB និង UVA ។ កាំរស្មី UVC មិនអាចចូលមកដល់ផែនដីបានទេដោយសារតែមានស្រទាប់អូហ្សូនការពារ។ ប្រភេទពីរផ្សេងទៀតគឺកាំរស្មី UVA និង UVB អាចឆ្លងកាត់តាមបរិយាកាសចូលទៅក្នុងស្រទាប់ស្បែកផ្នែកខាងលើ (epidermis) និងស្រទាប់ស្បែកផ្នែកខាងក្នុង (dermis) របស់យើងបាន។ ថាមពលនញ្ចេញដោយកាំរស្មីអ៊ុលត្រាវីយូឡេទាំងនេះមានឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យស្បែកយើងឆាប់ចាស់ ជ្រីវជ្រួញ អាចប៉ះពាល់ដល់ភ្នែក និងធ្វើឲ្យមានមហារីកស្បែកផង។ ការរលាកស្បែកដោយសារពន្លឺព្រះអាទិត្យ (Sunburn) អាស្រ័យទៅលើប្រភេទស្បែក កម្រិតនៃការត្រូវពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងរយៈពេលដែលបានប៉ះពាល់នឹងកាំរស្មីពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ប្រសិនបើយើងនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យរយៈពេលយូរ នោះឱកាសដែលមានបញ្ហាក្នុងការរបកស្បែកក៏ខ្ពស់ដែល ហើយស្បែកក៏អាចជាសះស្បើយវិញដោយខ្លួនឯងក្រោយពីមានការរបកផងដែរ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- វិធីសាស្រ្តផ្សេងៗក្នុងការព្យាបាលអាចម៍រុយ និងស្នាមមុនលើស្បែកមុខ
- ស្បែកស្រអាប់ព្រោះសម្បូរកម្មវិធីជួបជុំពេក ដឹងប៉ុន្មានវិធីនេះ អាចកែខៃឡើងវិញបាន
នៅពេលដែលយើងមានការរលាកស្បែកដោយសារពន្លឺព្រះអាទិត្យ ស្បែកនឹងចាប់ផ្តើមរបកនៅពីរបីថ្ងៃក្រោយហើយការរបកនេះមានរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់មកទៀត។ ការរបកនឹងឈប់នៅពេលដែលស្បែកយើងបានជាសះស្បើយបានទាំងស្រុង។ វិធីមួយក្នុងការព្យាបាលការរបកស្បែកគឺយើងត្រូវផឹកទឹកឲ្យបានច្រើនដោយសារទឹកអាចធ្វើឲ្យស្បែកមានសំណើមហើយធ្វើឲ្យស្បែកឆាប់ជាសះស្បើយបាន។ ក្រៅពីនេះទៀយយើងក៏អាចលាបក្រែមសំណើមដូចជាជែលអាឡូវេរ៉ា (aloe vera gel) ឬជែលប្រេងធម្មតាដែលអាចជួយឲ្យស្បែកមានសំណើម។ ការងូតទឹកក្តៅក៏មានប្រយោជន៍ខ្លាំងក្នុងការជំរុះកោសិកាស្បែកដែលងាប់ចេញរួចអនុញ្ញាតឲ្យកោសិកាស្បែកថ្មីដុះមកមានសភាពល្អ និងទន់។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- ខែត្រជាក់ ស្បែកឡើងស្ងួត! នេះមូលហេតុបង្ក និងវិធីដោះស្រាយ
- សិង្ហបុរី ប្រកាសឲ្យប្រយ័ត្នក្រែមលាប៤ប្រភេទ ប្រើទៅប៉ះពាល់ស្បែកធ្ងន់ធ្ងរ
វិធីមួយទៀតដើម្បីព្យាបាលការរបកស្បែកគឺដោយប្រើក្រណាត់ត្រជាក់។ យើងអាចដាក់ក្រណាត់ត្រជាក់ និងសើមលើស្បែកដែលរបកប្រហែល ២០ ឬ ៣០ នាទីដើម្បីបំបាត់ការរលាក។ ហាមដាក់ដុំទឹកកកលើស្បែក ព្រោះវាអាចបណ្តាលឲ្យស្បែកកាន់តែរលាកបាន។ យើងគួរតែគ្របស្បែកនឹងក្រណាត់ ឬជាមួយនឹងការលាបឡេការពារកម្តៅថ្ងៃ SPF 45 ឬខ្ពស់ជាងនេះដើម្បីជៀសវាងការរលាកបន្ថែមលើស្បែកដែលមានបញ្ហា។ ប្រសិនបើស្បែកយើងរបករួចអស់ហើយ យើងគួរតែប្រើទឹកសំណើមដែលមានបរិមាណអាស៊ីដអាល់ហ្វាអុកស៊ីតតិច ដោយសារអាចជួយក្នុងការកម្ចាត់ស្បែកដែលងាប់ចេញដោយមិនប៉ះពាល់ដល់កោសិកាស្បែកថ្មី។
ការពារគឺប្រសើរជាងការព្យាបាល។ យើងត្រូវព្យាយាមជៀសវាងពីការត្រូវពន្លឺព្រះអាទិត្យដោយផ្ទាល់ជាពិសេសនៅពេលដែលព្រះអាទិត្យកំពុងមានកម្ដៅខ្លាំង ឬនៅពេលដែលយើងត្រូវចេញទៅក្រៅ មានសម្លៀកបំពាក់ការពារកម្តៅថ្ងៃដែលអាចគ្របស្បែកបានទាំងស្រុង។ ត្រូវលាបឡេការពារកម្តៅថ្ងៃដោយប្រើឡេ (SPF) ចាប់ពី ៣០ ឡើងទៅរយៈពេល ៣០ នាទីមុនពេលចេញទៅក្រៅ ដែលអាចការពារស្បែកពីការត្រូវពន្លឺ UVA និង UVB ។ ការពាក់មួក និងវ៉ែនតាក៏ជាការពេញនិយមផងដែរក្នុងការការពារស្បែក និងភ្នែកពីការបំផ្លាញរបស់ពន្លឺព្រះអាទិត្យ។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- បើស្បែកស្ងួតគ្មានជាតិ សាកញ៉ាំរបស់ទាំងនេះ
- អស់បារម្ភ! ឲ្យតែនៅស្រឡាញ់ស្បែក ចាស់បន្តិចក៏មានវិធីជួយបាន
- នារីស្រស់ស្អាតបានស្លាប់ ក្រោយចាក់ថ្នាំរក្សាសម្រស់ Botox នៅសិង្ហបុរី
- ចង់កែសម្ផស្សដោយប្រើថ្នាំ Botox ត្រូវដឹងពីថ្នាំនេះឲ្យច្បាស់សិន
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
[embed-health-tool-due-date]
