និយមន័យ
១- អ្វីជាតេស្តវាស់អ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូន?
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
Aldosterone test (តេស្តកម្រិតអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូន)
តេស្តនេះ ជាការវាស់កម្រិតជាតិអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូននៅក្នុងឈាម ដែលបញ្ចេញដោយក្រពេញលើតម្រងនោម មានតួនាទីគ្រប់គ្រងលំនឹងជាតិសូដ្យូម (អំបិល) និងប៉ូតាស្យូមក្នុងរាងកាយ។ អ័រម៉ូននេះ ក៏ជាមូលហេតុមួយនាំឲ្យកើនឡើងសម្ពាធឈាម ពេលណាការបញ្ចេញអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូន ច្រើនខុសប្រក្រតី នាំឲ្យជាតិប៉ូតាស្យូមចុះ បង្កឲ្យកើតជាជំងឺ វិបត្តិក្រពេញលើតម្រងនោម (Hyperaldosteronism) មាន ២ ប្រភេទ។
ប្រភេទទី ១ កើតដោយសារក្រពេញខ្លួនឯងផ្ទាល់មានដុះដុំសាច់ ជាទូទៅបង្កើតដោយកោសិកាស្លូត និងមិនបង្កឲ្យទៅជាមហារីកទេ ប៉ុន្តែប្រភេទទី ២ អាចបង្កមកពីបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ជំងឺបេះដូងខ្សោយ ក្រិនថ្លើម តម្រងនោមកើនជាតិប៉ូតាស្យូមលើសកម្រិត ថយចុះជាតិសូដ្យូម និងជំងឺពុលឈាមពេលមានផ្ទៃពោះ។ តេស្តនេះភាគច្រើនគេធ្វើនៅពេលគេសង្ស័យថាក្រពេញលើតម្រងនោមមានការបញ្ចេញអ័រម៉ូនខុសធម្មតា។
២- ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើតេស្តនេះ?
មានមូលហេតុមួយចំនួនទាមទារឲ្យយើងត្រូវធ្វើតេស្តនេះដូចជា៖
– ដឹងច្បាស់ពីកម្រិតអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូនក្នុងរាងកាយ
– ដើម្បីពិនិត្យសាច់ដុំក្នុងក្រពេញលើតម្រងនោម
– រកមូលហេតុនាំឲ្យឡើងសម្ពាធឈាម ឬកម្រិតប៉ូតាស្យូមធ្លាក់ចុះ។
កត្តាគួរប្រុងប្រយ័ត្ន
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនតធ្វើតេស្ត?
មុនធ្វើតេស្ត យើងត្រូវប្រាប់គ្រូពេទ្យព័ត៌មានមួយចំនួន ពិសេសបើកំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សេងៗ ព្រោះអាចប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលតេស្ត និងកត្តាជាច្រើនដូចជាស្ត្រេសជាដើម។ ជាទូទៅគ្រូពេទ្យអាចណែនាំពីវិធីខ្លះៗមុននឹងធ្វើតេស្ត ដូចជា៖
– តមអាហារប្រៃ
– ចៀសវាងហាត់ប្រាណខ្លាំងពេក
– ចៀសវាងការញ៉ាំឫសម្យ៉ាងឈ្មោះ Licorice (មានសារធាតុច្រឡំជាមួយអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូន)
– ការកំណត់ម៉ោងពេលធ្វើតេស្ត គឺសំខាន់ព្រោះជាធម្មតាអ័រម៉ូនប្រភេទនេះបញ្ចេញនៅពេលព្រឹក។
ដំណើរការតេស្ត
៤- គួរត្រៀមអ្វីខ្លះមុនធ្វើតេស្ត?
ជាទូទៅដើម្បីពិនិត្យកម្រិតអ័រម៉ូននេះ គឺត្រូវបូមឈាម ពិនិត្យមើលសារធាតុចំបាច់មួយចំនួន ហើយមុនដំណើរការបូមឈាម យើងត្រូវអនុវត្តតាមវិធីដូចខាងក្រោម៖
– ចងរឹតដើមដៃ ដើម្បីឲ្យចាល់ឈាមក្នុងសរសៃវ៉ែន (ងាយស្រួលបូម)
– ជូតសម្អាតកន្លែងចាក់ម្ជុលដោយអាល់កុល
– ចាក់ម្ជុលទៅក្នុងសរសៃ និងបូមឈាមចូលក្នុងសឺរ៉ាំង
– ស្រាយខ្សែចងដើមដៃចេញ
– បាញ់ឈាមបូមបាន ចូលក្នុងបំពង់ដាក់ឈាម
– ដាក់សំឡីទប់ក្រែងមានឈាមហូរចេញពីកន្លែងចាក់ម្ជុល។
៥- មានអ្វីកើតឡើងអំឡុងពេលធ្វើតេស្ត?
យើងអាចមានអារម្មណ៍មិនសូវស្រួល នៅកន្លែងចងរឹតដោយខ្សែយឺត និងឈឺបន្តិចបន្តួចក្រោយចាក់ម្ជុលចូលក្នុងសរសៃឈាម។
៦- ក្រោយធ្វើតេស្តរួចមានអ្វីកើតឡើង?
បន្ទាប់ពីបូមឈាម អាចនឹងមានការឈឺចាប់នៅកន្លែងចាក់តិចតួច ប៉ុន្តែពេលខ្លះអាចមានបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា៖
– ឡើងជាំ
– កាន់ធ្ងន់ធ្ងរបើយើងមាន ជំងឺឈាមរាវ និងឈាមក្រកក
– ហើមតំបន់ចាក់ ដោយសារជំងឺរលាកសរសៃវ៉ែន (Phlebitis) តែមិនចាំបាច់បារម្ភទេ អាចប្រើកន្សែងជ្រលក់ទឹកក្ដៅឧណ្ហៗស្អំ ដើម្បីងាយត្រឡប់មកដូចដើមវិញ។
លទ្ធផល
៧- លទ្ធផលតេស្ត
លទ្ធផលអាចមានភាពខុសគ្នា អាស្រ័យតាមមន្ទីរពិសោធន៍នីមួយៗ តែជាទូទៅកម្រិតធម្មតាគឺ ៧-៣០ ណាណូក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ឬ ០,១៩-០,៨ ណាណូម៉ូល/លីត្រ។ បើយើងមានកម្រិតច្រើនជាងនេះ អាចបណ្ដាលមកពីវិបត្តិក្នុងការបញ្ចេញអ័រម៉ូនច្រើនពេក ហើយមូលហេតុមានដូចជា៖
– សរសៃអាក់ទែទៅចិញ្ចឹមតម្រងនោម មានសភាពចង្អៀត (Renal artery stenosis)
– ខ្សោយបេះដូង (Congestive heart failure)
– ខ្សោយតម្រងនោម
– ក្រិនថ្លើម
– របបអាហារខ្វះជាតិសូដ្យូម។
បើជាតិអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូនថយចុះ គឺដោយសារជំងឺ វិបត្តិក្នុងការបញ្ចេញអ័រម៉ូនអាល់ដូស្តេរ៉ូន នាំឲ្យមានរោគសញ្ញាដូចជា សម្ពាធឈាមថយចុះ ខ្សោះជាតិទឹក ជាតិសូដ្យូម និងប៉ូតាស្យូមថយចុះ ហើយកត្តាទាំងនេះភាគច្រើនដោយជំងឺដូចជា៖
– វិបត្តិក្រពេញលើតម្រងនោម
– ជំងឺអាឌីសូន
– ថយចុះអ័រម៉ូនដោយសារខ្សោយតម្រងនោម
– របបអាហារសម្បូរជាតិប្រៃ
– ជំងឺដុះកោសិកាក្រពេញលើតម្រងនោមពីកំណើត
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
គណនា BMI
ប្រើរង្វាស់សុខភាពBMI ដើម្បីគណនារាងកាយ ទម្ងន់ និងកម្ពស់សមសួន និងសុខភាពល្អ
ប្រុស
ស្រី
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Aldosterone test. http://www.webmd.com/a-to-z-guides/aldosterone#3 . Accessed February 17, 2017.
Aldosterone test. https://labtestsonline.org/understanding/analytes/aldosterone/tab/test/ . Accessed February 17, 2017.
Aldosterone test. http://www.healthline.com/health/aldosterone#Results5 . Accessed February 17, 2017.
Share