និយមន័យ
១- អ្វីទៅជាដំបៅក្លាយ?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
១- អ្វីទៅជាដំបៅក្លាយ?
ពេលស្បែកយើងមានដាច់រលាត់ និងមានការជ្រៀតចូលដោយពពួកបាក់តេរី បង្កឲ្យទៅជាដំបៅកខ្ទុះ ដោយសារមេរោគជាច្រើន ប៉ុន្តែមេរោគកាចសាហាវយើងគួរត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត គឺមេរោគ តេតាណុស។ ផលវិបាកដោយការបង្ករោគលើដំបៅក្លាយ ធ្វើឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ បើធ្វេសប្រហែសមិនព្យាបាលត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលា។
ករណីខ្លះអាចចេញជាខ្ទុះ និងទឹករងៃរ៉ាំរ៉ៃ នៅលើរបួសនាំឲ្យឈឺចុកចាប់ពិបាកទ្រាំ ប៉ះពាល់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃទៀតផង។ មួយទៀតអាចបង្កទៅជាជំងឺរលាកស្បែក បង្ករោគក្នុងឆ្អឹង ខួរឆ្អឹង និងក្នុងឈាមថែមទៀតផង។
២- កើតឡើងញឺកញាប់ដែរទេ?
ករណីដំបៅក្លាយគឺឧស្សាហ៍កើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ មិនថាប្រុស មិនថាស្រី។ បើមានចម្ងល់ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះ គួរសាកសួរគ្រួពេទ្យបន្ថែម។
៣- រោគសញ្ញាមានអ្វីខ្លះ?
រោគសញ្ញាដំបៅក្លាយជាទូទៅមានដូចជា៖
– ក្ដៅខ្លួន
– ដំបៅប្ដូរពណ៌
– ឡើងក្រហម ហើម ឈឺខ្លាំង
– ចេញខ្ទុះឡើងខៀវ ឬលឿងអន្ធិលៗ មានក្លិនស្អុយចេញពីដំបៅ។
៤- ពេលណាគួរទៅជួបពេទ្យ?
មនុស្សម្នាក់ៗអាចមានសញ្ញាផ្សេងៗគ្នា អ៊ីចឹងគួរពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យប្រសិនបើមានអាការៈប្លែក ឬធ្ងន់ធ្ងរ។
៥- មូលហេតុបង្កមានអ្វីខ្លះ?
ភាគច្រើន គឺមកពីការប្រមូលផ្តុំមេរោគលើស្បែក ពិសេសគឺពពួកបាក់តេរីតែម្ដង ហើយឧស្សាហ៍ជួបជាងគេ គឺប្រភេទមេរោគ ស្តាហ្វីឡូកូក (Staphylococci)។
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
មានកត្តាប្រឈមជាច្រើនដូចជា៖
– ធាត់
– ខ្វះអនាម័យ
– ខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ
– ជំងឺទឹកនោមផ្អែម
– ចរន្តលំហូរឈាមខ្យោយ
– ជំងឺប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ
– មិនសូវបញ្ចេញកម្លាំង និងធ្វើចលនាទូទៅ។
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧– គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
គ្រូពេទ្យនឹងសាកសួរពីប្រវត្តិជំងឺទូទៅ ក៏ដូចជាមូលហេតុបណ្ដាលឲ្យមានរបួស។ បន្ទាប់មកត្រូវធ្វើតេស្តមួយចំនួនដូចជា៖
– តេស្តឈាម រកមើលកំណើនគ្រាប់ឈាមស
– ថតកាំរស្មីអ៊ិច ឬស្កេន ក្រែងមានអីនៅក្នុងរបួស ហើយករណីនេះគ្រូពេទ្យអាចនឹងចាក់សារធាតុរាវមានពណ៌ ដើម្បីជួយឲ្យរូបភាពកាន់តែច្បាស់ល្អ ប៉ុន្តែគួរប្រាប់ពេទ្យបើយើងធ្លាប់មានប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុផ្សំរបស់សូលុយស្យុង។
– បូមយកខ្ទុះទៅបណ្ដុះមេរោគក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ ដើម្បីដឹងពីមូលហេតុកាន់តែច្បាស់។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
គឺអាស្រ័យលើរយៈពេលយើងមានរបួស និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរបួសតែម្តង ហើយជម្រើសព្យាបាលមានដូចជា៖
– លាងរបួសជាប្រចាំ
– ថ្នាំបន្ថយហើម និងឈឺចាប់
– បញ្ចូលអុកស៊ីហ្សែន ដើម្បីឲ្យរបួសឆាប់ជាសះ (Hyperbaric oxygen therapy)
– អាចឈានដល់វះកាត់ ករណីមានអ្វីក្នុងរបួស និងសំអាតរបួសដោយកៀរយកកោសិកាងាប់ៗចេញឲ្យស្អាត។
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– លាងសម្អាតរបួសខ្លួនឯងឲ្យបានស្អាតជានិច្ច មិនត្រូវទុកឲ្យរបួសនៅសើម ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរបង់រុំរបួសឲ្យបានទៀងទាត់។
– គ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺផ្សេងទៀត ឲ្យមានលំនឹង (ឧ. ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬលើសឈាម)។
– អំឡុងពេលនេះ មិនត្រូវជក់បារី ព្រោះជាតិ នីកូទីន ក្នុងបារីអាចពន្យារការជាសះស្បើយមុខរបួស។
– ញ៉ាំបន្លែ ផ្លែឈើ សម្បូរជាតិវីតាមីន ជួយឆាប់ជាសះស្បើយ មាន បន្លែបៃតង គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងសាច់ត្រីជាដើម។
ក្នុងករណីមានសំណួរឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះនិងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រើវិធីគណនានេះ គឺដើម្បីរកថ្ងៃសម្រាលកូន។ វិធីនេះអាចប៉ាន់ស្មានថ្ងៃសម្រាលបាន តែមិនធានាថាត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងទេ។ ស្រ្តីភាគច្រើន មិនទាំងអស់ទេ អាចឆ្លងទន្លេមុន ឬក្រោយមួយសប្ដាហ៍ នៃពេលវេលាប៉ាន់ស្មាននេះ។
រយៈពេលវដ្ដរដូវ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
Infected Wounds. https://www.woundsource.com/patientcondition/infected-wounds. Accessed August 7, 2018.
Wound Infection. https://www.drugs.com/cg/wound-infection.html. Accessed August 7, 2018.
Recognizing and Treating Wound Infection. https://www.fairview.org/patient-education/85329. Accessed August 7, 2018.