និយមន័យ
១- អ្វីជាជំងឺខ្វះកំហាប់ឆ្អឹង?
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
Osteopenia (ខ្វះកំហាប់ឆ្អឹង)
កង្វះកំហាប់ឆ្អឹង សំដៅលើស្ថានភាពឆ្អឹងធ្លាក់ចុះដង់ស៊ីតេ ធ្វើឲ្យឆ្អឹងចុះខ្សោយ គ្មានសមត្ថភាពបំពេញមុខងារបាន ហើយបើមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវ យូរទៅនឹងវិវត្តជាជំងឺពុកឆ្អឹង។ ជាទូទៅដង់ស៊ីតេឆ្អឹង ឡើងដល់ចំណុចកំពូលនៅពេលយើងឈានដល់វ័យ ៣៥ ឆ្នាំ។
២- កើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
ប្រមាណ ៥០ភាគរយ នៃពលរដ្ឋអាមេរិកចាស់ៗ គឺមានកើតជំងឺឆ្អឹងប្រភេទនេះ ដោយក្នុងនោះភាគច្រើនជាស្ត្រី។
រោគសញ្ញា
៣- រោគសញ្ញាមានអ្វីខ្លះ?
ដោយសារតែការថយចុះកំហាប់ឆ្អឹងមិនបណ្ដាលឲ្យមានការឈឺចាប់ ហេតុនេះមិនមានរោគសញ្ញាគួរឲ្យកត់សម្គាល់ទេ។
៤- ពេលណាគួរទៅជួបពេទ្យ?
យ៉ាងណា បើមានចម្ងល់ ឬសំណួរណាមួយពាក់ព័ន្ធជំងឺកង្វះកំហាប់ឆ្អឹង គួរប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។
មូលហេតុបង្ក
៥- មូលហេតុបង្កមានអ្វីខ្លះ?
ជាធម្មតា ឆ្អឹងមានយន្តការផលិតឥតឈប់ឈរតាមល្បឿនថេរមួយ មានតុល្យភាពរវាងការកកើតឆ្អឹងថ្មី និងជម្រុះឆ្អឹងចាស់ចោល។ ដំណើរការនេះ ប្រែប្រួលហើយកំហាប់ឆ្អឹងថយចុះ នឹងបង្កជាបញ្ហាផុយស្រួយឆ្អឹង ធ្វើឲ្យឆ្អឹងចុះខ្សោយ។ លើសពីនេះ ថ្នាំមួយចំនួនអាចបង្កឲ្យមានពុកឆ្អឹងដែរ។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
កត្តាប្រឈមជំងឺឆ្អឹងប្រភេទនេះមានដូចជា៖
– ស្ត្រីជនជាតិអាស៊ី
– ប្រវត្តិគ្រួសារមានកំហាប់ឆ្អឹងទាប
– អាយុច្រើនជាង ៥០ឆ្នាំ
– អស់រដូវមុនអាយុ ៤៥ឆ្នាំ
– មានជំងឺត្រូវវះកាត់អូវែចេញទាំងវ័យក្មេង
– មិនសូវហាត់ប្រាណ
– របបអាហារខ្វះជាតិកាល់ស្យូម និងវីតាមីន D
– ជក់បារី និងផឹកស្រា
– ញ៉ាំសារធាតុកាហ្វេអ៊ីនច្រើនលើសកម្រិត
– ប្រើថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីត
– កើតជំងឺមិនឃ្លានអាហារ
– វិបត្តិក្នុងការញ៉ាំអាហារ
– វិបត្តិទីរ៉ូអ៊ីត
– វិបត្តិក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត
– ជំងឺ Cushing ដែលបង្កដោយការប្រើថ្នាំប្រឆាំងរលាកលើសកម្រិត។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
គ្រូពេទ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវាស់កំហាប់ឆ្អឹង។ មូលនិធិជាតិសម្រាប់ជំងឺពុកឆ្អឹង នៅអាមេរិក (National Osteoporosis Foundation) បានណែនាំឲ្យធ្វើតេស្តមួយប្រភេទ គឺថតកាំរស្មីអ៊ិច DXA ជាទូទៅស្គាល់ថា DEXA ភាគច្រើនធ្វើលើឆ្អឹងត្រគាក កដៃ និងខ្នង ជាកន្លែងងាយមានគ្រោះថ្នាក់ជាងគេ។
តេស្តកាំរស្មីអ៊ិចប្រភេទនេះ នឹងចេញជាលទ្ធផល ២ គឺ T score និង Z score ដើម្បីប្រៀបធៀបកំហាប់មធ្យមរបស់អ្នកជំងឺ ទៅតាមភេទ និងអាយុ។ T score សម្រាប់វាស់ជាមួយគ្នាយើងមានសុខភាពល្អ និងភេទដូចគ្នានៅវ័យ ៣០ ឆ្នាំ។ តេស្តផ្សេងទៀតដូចជាការថតកាំរស្មីអ៊ិច QCT pQCT QUS ក៏អាចវាស់កំហាប់ឆ្អឹងបានដូចគ្នា ហើយលទ្ធផលគឺអាស្រ័យនៅលើការវិធីសាស្ត្រធ្វើតេស្តនីមួយៗ។
ពេលខ្លះការថតកាំរស្មីអ៊ិច ចាំបាច់នៅកន្លែងជាក់លាក់ដូចជាឆ្អឹងខ្នងជាដើម។ ករណីខ្លះ ការរលាកជុំវិញសន្លាក់ អាចធ្វើឲ្យកំហាប់ឆ្អឹងចុះទាប តែមិនមែនមានន័យថាជារោគកំហាប់ឆ្អឹងចុះទាបនេះទេដូចនេះការទាមទារថតកាំរស្មីអ៊ិក DXA ជារឿងចាំបាច់រកមើលជំងឺប្រភេទនេះ។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
គោលបំណងព្យាបាលជំងឺនេះ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យវាវិវត្តទៅជាជំងឺពុកឆ្អឹង ដោយជំហានដំបូង គឺរបបអាហារ និងហាត់ប្រាណ អាចជួយបន្ថយហានិភ័យក្នុងការបាក់ឆ្អឹងបាន។ លុះត្រាតែកំហាប់ឆ្អឹងចុះទាបខ្លាំង ទើបគ្រូពេទ្យចេញថ្នាំឲ្យប្រើប្រាស់។ អាចពិគ្រោះជាមួយអ្នកឯកទេសពីកម្រិតកាល់ស្យូម និងវីតាមីន D ត្រូវប្រើ។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– របបអាហារត្រូវសម្បូរជាតិកាល់ស្យូម និងវីតាមីន D ដូចជា ទឹកដោះគោមានជាតិខ្លាញ់ទាប ទឹកដោះគោរជូរ ទឹកក្រូចច្របាច់ នំប៉័ង ធញ្ញជាតិ សណ្ដែកក្រៀម ផ្កាខាត់ណាបៃតង សាច់ត្រីសាល់ម៉ុន និងស្ពៃពួយឡេង ជាដើម។ គោលបំណង ដើម្បីឲ្យរាងកាយទទួលបានកាល់ស្យូម ១២០០មិល្លីក្រាម និងវីតាមីន D ៨០០អាយយូ (IU) ក្នុងមួយថ្ងៃ។
– ហាត់ប្រាណ ដូចជាដើរ លោត រត់ ៣០នាទី ដើម្បីបង្កើនថាមពលឆ្អឹង។ ទោះយើងមានជំងឺ ក៏យើងអាចហែលទឹក និងលើកទម្ងន់បាន ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកំហាប់ឆ្អឹងកើនឡើង ដើម្បីកាត់បន្ថយការបាក់ឆ្អឹងទៅថ្ងៃក្រោយ។ ទោះជាយ៉ាងណា ហាត់ប្រាណមានការលំបាកពេលអាយុយើងកាន់តែចាស់ តែធាក់កង់ ឬរត់តិចៗ និងហែលទឹក នៅតែអាចជួយបាន។
– ហាត់បន្តឹងថាមពលត្រគាក ហាត់បន្តឹងសាច់គូទ និងចង្កេះ សុទ្ធតែជាវិធីជួយឲ្យឆ្អឹងរឹងមាំ។ បើមានចម្ងល់ពាក់ព័ន្ធការហាត់ប្រាណ ត្រូវសាកសួរដើម្បីទទួលបានដំបូន្មានល្អៗពីអ្នកជំនាញ។
ក្នុងករណីមានសំណួរ ឬមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញសុខភាពអ្នក ជម្រើសល្អបំផុត សូមពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាយោបល់ផ្ទាល់ជាមួយពេទ្យជំនាញ។ Hello Health Group មិនចេញ វេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬការព្យាបាលជូនទេ៕
គណនា BMI
ប្រើរង្វាស់សុខភាពBMI ដើម្បីគណនារាងកាយ ទម្ងន់ និងកម្ពស់សមសួន និងសុខភាពល្អ
ប្រុស
ស្រី
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
What Is Osteopenia? https://www.healthline.com/health/osteopenia Accessed March 9, 2018
Osteopenia https://www.medicinenet.com/osteopenia/article.htm#osteopenia_facts Accessed March 9, 2018
Osteopenia: Causes, Symptoms, Diagnosis, Treatment, Prevention https://www.epainassist.com/bones/osteopenia Accessed March 9, 2018
Share