និយមន័យ
១- អ្វីជាតេស្តវាស់សម្ពាធដោយខ្លួនឯង?
តេស្តវាស់សម្ពាធដោយខ្លួនឯង អាចឲ្យយើងតាមដានសម្ពាធឈាមខ្លួនឯងដោយផ្ទាល់ពេលនៅផ្ទះ។ វាស់សម្ពាធឈាម គឺវាស់ទៅលើកម្លាំងឈាមរត់នៅក្នុងសរសៃអាក់ទែរ។
ចង់ចាកចេញពី Hellokrupet?
ប្រាកដហើយថា អ្នកចង់ចាកចេញ?
Home Blood Pressure Test (តេស្តសម្ពាធដោយខ្លួនឯង)
ភាគច្រើនគេប្រើឧបករណ៍វាស់សម្ពាធស្វ័យប្រវត្តិ ដោយឧបករណ៍នេះធ្វើការបំប៉ោងស្នប់ដៃនៅជុំវិញដើមដៃ ដើម្បីបញ្ឈប់ចរន្តឈាមហូរក្នុងសរសៃអាក់ទែរបណ្ដោះអាសន្ន។ ពេលខ្យល់ធ្វើការបញ្ចេញវិញយឺតៗពីស្នប់ដៃ ឧបករណ៍នឹងកត់ត្រាទុកសម្ពាធឈាមហូរ ហើយចាប់ផ្ដើមម្ដងទៀត។
កត់ត្រាសម្ពាធឈាមហូរបែងចែកជាពីរគឺ៖
– លេខតំណាងទី ១ ជាចំនួនសម្ពាធឈាមពេលបេះដូងកន្ត្រាក់រួមតូច (សម្ពាធឈាមខាងលើ)។
– លេខតំណាងទី ២ ជាចំនួនសម្ពាធឈាមទាបបំផុតនៅពេលបេះដូងសម្រាក (សម្ពាធឈាមខាងក្រោម)។
សម្ពាធទាំង ២ ត្រូវបានគិតជា មីល្លីម៉ែត្របារត (mm Hg) ខណៈការវាស់ស្ទង់សម្ពាធឈាម គឺកត់ទុកជាសម្ពាធឈាមលើ និងសម្ពាធឈាមក្រោម ។ ឧទាហរណ៍ បើសម្ពាធឈាមលើ ១២០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត និងសម្ពាធឈាមក្រោម ៨០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឧបរណ៍នឹងបង្ហាញ ១២០/៨០ មានន័យថា ១២០ លើ ៨០។
ម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាមដោយស្វ័យប្រវត្តិ
ម៉ាស៊ីនស្វ័យប្រវត្តិ ដំណើរការដោយថ្មពិល និងប្រើមីក្រូហ្វូន ដើម្បីពិនិត្យឈាមរត់ក្នុងសរសៃអាក់ទែរ។ ស្នប់ដៃរុំព័ទ្ធជុំវិញដើមដៃ នឹងធ្វើការបំប៉ោង និងបន្ធូរខ្យល់ចេញដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅពេលយើងចុចប៊ូតុងចាប់ផ្ដើម។ ប្រភេទម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាមស្វ័យប្រវត្តិ អាចរកទិញបាននៅក្នុងផ្សារទំនើប និងឱសថស្ថាននានា។
ចំពោះម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាមនៅចុងម្រាមដៃ ឬកដៃ ភាគច្រើនមានលទ្ធផលមិនច្បាស់លាស់ ហើយគ្រូពេទ្យក៏មិនណែនាំឲ្យប្រើប្រាស់នោះទេ។
ម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាមប្រើដៃ
សម្រាប់គំរូប្រើដៃនេះ មានលក្ខណៈស្រដៀងទៅនឹងឧបករណ៍គ្រូពេទ្យប្រើប្រាស់ជាទូទៅ ហៅថា Sphygmomanometer ភាគច្រើនឧបករណ៍ទាំងនេះ រួមមានស្នប់ដៃ បាល់សម្រាប់ច្របាច់បំប៉ោងស្នប់ដៃ ស្តេតូស្កូប ឬមីក្រូហ្វូន និងប្រដាប់ស្ទង់សម្ពាធឈាម។
វាស់សម្ពាធឈាម គឺបង្អាក់ចរន្តហូរឈាមក្នុងសរសៃអាក់ទែរបណ្ដោះអាសន្ន ជាធម្មតាគឺធ្វើការបំប៉ោងស្នប់ដៃ និងដាក់ស្តេតូស្កូបលើស្បែក ពីលើសរសៃអាក់ទែរ។ យើងអាចស្ដាប់ឮសំឡងចរន្តម្ដងទៀត ពេលខ្យល់ស្នប់ដៃត្រូវបន្ធូរចេញ។
សម្ពាធឈាម នឹងបង្ហាញដោយទ្រនិចលើឧករណ៍ ពេលសម្ពាធក្នុងស្នប់ដៃកើនឡើងទ្រនិច នឹងផ្លាស់ប្ដូរទិសដៅស្របតាមទ្រនិចនាឡិកា ហើយពេលសម្ពាធស្នប់ដៃចុះខ្សោយ ទ្រនិចចង្អុលនឹងធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរក្នុងទិសដៅបញ្ច្រាសមកវិញ។ នៅពេលបំប៉ោងស្នប់ដៃ ហើយឮសំឡេងលើកដំបូង ចំនុចដែលទ្រនិចចង្អុល គឺបញ្ជាក់ពីសម្ពាធឈាមខាងលើ ខណៈពេលបន្ធូរខ្យល់ចេញឮសំឡេងលើកទី ២ កន្លែងទ្រនិចចង្អុលចំជាសម្ពាធជាងក្រោម។
ម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាម Ambulatory
ម៉ាស៊ីនវាស់សម្ពាធឈាម Ambulatory ជាឧបករណ៍តូចមួយ ពាក់ជាប់ខ្លួនពេញមួយថ្ងៃរយៈពេលពី ២៤-៤៨ ម៉ោង។ ឧបករណ៍នេះធ្វើតេស្តសម្ពាធឈាមដោយស្វ័យប្រវត្តិ។
២- ហេតុអ្វីត្រូវវាស់សម្ពាធឈាមដោយខ្លួនឯង?
ធ្វើតេស្តវាស់សម្ពាធដោយខ្លួនឯងក្នុងគោលបំណងដូចជា៖
– ពិនិត្យរោគសញ្ញាបម្រុងលើសសម្ពាធឈាម (សម្ពាធឈាមលើចន្លោះពី ១២០-១៣៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬសម្ពាធឈាមក្រោមចន្លោះពី ៨០-៨៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត)។
– ពិនិត្យរោគសញ្ញាលើសសម្ពាធឈាម (សម្ពាធឈាមលើខ្ពស់ជាង ១៤០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬសម្ពាធឈាមក្រោមខ្ពស់ជា ៩០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត)។
– ដើម្បីដឹងកត្តាហានិភ័យដោយសារជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។
ស្វែងយល់មុនធ្វើតេស្ត
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនវាស់សម្ពាធឈាមដោយខ្លួនឯង?
ហាមផ្លាស់ប្ដូរថ្នាំលើសសម្ពាធឈាមដោយខ្លួនឯង លុះត្រាតែការអនុញ្ញាតពីគ្រូពេទ្យ។ ធម្មតាសម្ពាធឈាមអាចឡើងចុះមិនទៀងទាត់រៀងរាល់ថ្ងៃ អាស្រ័យទៅតាមពេលវេលា។ ម៉្យាងទៀតសម្រាប់សម្ពាធឈាម តែងតែខ្ពស់នៅពេលព្រឹក និងទាបនៅពេលយប់។
ភាពតានតឹង ជក់បារី ញ៉ាំអាហារ ហាត់ប្រាណ គ្រុនផ្ដាសាយ ឈឺចាប់ សំឡេងរំខាន ប្រើប្រាស់ថ្នាំ សូម្បីតែនិយាយស្ដី សុទ្ធតែអាចប៉ះពាល់សម្ពាធឈាមទាំងអស់។ លទ្ធផលទទួលក្រោយពេលវាស់សម្ពាធឈាមលើកទីមួយ មានកម្រិតខ្ពស់ ឬធម្មតា ក៏មិនអាចបញ្ជាក់យើងមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ឬមិនលើសនោះដែរ។ ទទួលបានលទ្ធផលស្រដៀងគ្នាក្រោយវាស់សម្ពាធឈាមច្រើនដងក្នុងថ្ងៃតែមួយ អាចជឿជាក់ជាងការវាស់តែមួយលើក។
សម្ពាធឈាមអាចឡើងខ្ពស់ពេលទៅជួបគ្រូពេទ្យ ដោយអាការៈនេះ ហៅថា White-Coat បណ្ដាលមកពីស្រ្ដេស ឬភិតភ័យពេលជិតគ្រូពេទ្យ។ ធ្វើការវាស់សម្ពាធឈាមខ្លួនឯងនៅផ្ទះ ជាធម្មតាសង្កេតឃើញថា កម្រិតទាបជាងពេលយើងទៅជួបគ្រូពេទ្យ។
ដំណើរការធ្វើតេស្ត
៤- គួរត្រៀមខ្លួនបែបណា?
មុនវាស់សម្ពាធដោយខ្លួនឯងគួរតែអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖
– រកកន្លែងស្ងប់ស្ងាត់ដើម្បីវាស់ ព្រោះយើងត្រូវធ្វើការស្ដាប់ចង្វាក់បេះដូង។
– ត្រូវប្រាកដថា មានផាសុកភាព និងនោមចេញឲ្យអស់ (មានទឹកនោមពេញប្លោកអាចប៉ះពាល់លទ្ធផល)។
– មូរដៃអាវឡើង ឬដោះអាវតឹងចេញ។
– អង្គុយនៅលើកៅអីជិតតុ សម្រាក ៥-១០ នាទី ដៃត្រូវដាក់ឲ្យស្មើបេះដូង អង្គុយឲ្យត្រង់ហាមខ្វែងជើង និងដាក់កំភួនដៃនៅលើតុ ស្មើបាតដៃ និងផ្ងារទៅលើ។
៥- មានអី្វកើតឡើងអំឡុងពេលកំពុងវាស់?
សម្ពាធឈាមនៅដៃខាងស្តាំអាចមានកម្រិតខ្ពស់ជាង ឬទាបជាងសម្ពាធឈាមនៅដៃខាងឆ្វេង ហេតុនេះគួរតែព្យាយាមប្រើដៃតែម្ខាងរាល់ពេលវាស់សម្ពាធឈាមម្ដងៗ។
ពេលវាស់ដំបូង គួរតែវាស់ ៣ដង ចន្លោះពី ៥-១០ នាទីម្តង។ ពេលអាចទម្លាប់វាស់សម្ពាធឈាមដោយខ្លួនឯងហើយ មិនចាំបាច់ធ្វើច្រើនដងទៀតទេ វាស់ត្រឹមតែម្ដង ឬ ២ដង ក្នុងមួយលើកក៏បាន។
វិធីប្រើប្រាស់ឧបករណ៍វាស់សម្ពាធឈាម អាចប្រែប្រួលទៅតាមប្រភេទឧបករណ៍ ដោយមានគោលការណ៍ណែនាំមួយពីវិធីវាស់ដូចជា៖
– វាស់នៅពេលមានអារម្មណ៍សុខស្រួល និងផាសុកភាព។ អង្គុយឲ្យស្រួលនៅលើកៅអីស្របពេលបាតជើងនៅលើឥដ្ឋ
– ព្យាយាមកុំធ្វើកាយវិការ ឬនិយាយអំឡុងពេលវាស់
– អង្គុយដាក់ដៃបានស្រួលនៅលើតុ មានកម្ពស់ស្មើទីតាំងបេះដូង
– ពាក់ស្នប់ដៃនៅដើមដៃ មូរដៃអាវឡើង ឬដោះអាវចេញ
– រឹតស្នប់ដៃឲ្យណែនជុំវិញដើមដៃ គែមស្នប់ដៃមានគម្លាតប្រហែល ១អ៊ីញ ឬ ២,៥សម លើកែងដៃ។
៦- មានអី្វកើតឡើងបន្ទាប់ពីវាស់សម្ពាធឈាមរួច?
កត់ត្រាទុករបាយការណ៍វាស់សម្ពាធឈាមទៅតាមថ្ងៃ និងម៉ោងឲ្យបានជាក់លាក់។ អាចប្រើសៀវភៅ ឬកុំព្យូទ័រកត់ត្រាក៏បាន។ លើសពីនេះ ត្រូវកត់ត្រាសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា ម៉ោងញ៉ាំថ្នាំ ឬពេលមានអារម្មណ៍ថាពិបាកចិត្ត ឬស្រ្ដេស។ កំណត់ត្រាអាចប្រាប់ពីការប្រែប្រួលសម្ពាធឈាម និងងាយស្រួលឲ្យគ្រូពេទ្យធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរថ្នាំព្យាបាល។
លទ្ធផល
៧- លទ្ធផលមានន័យយ៉ាងណា?
សម្ពាធឈាមសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យ និងមនុស្សចាស់៖
– កម្រិតប្រសើរបំផុត៖ សម្ពាធឈាមលើមានកម្រិត ១១៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬទាបជាងនេះ និងសម្ពាធឈាមក្រោម ៧៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬទាបជាងនេះ។
– បម្រុងមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់៖ សម្ពាធឈាមលើចន្លោះពី ១២០-១៣៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត និងសម្ពាធឈាមកក្រោមចន្លោះពី ៨០-៨៩ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ។
– សម្ពាធឈាមខ្ពស់៖ សម្ពាធឈាមលើ ១៤០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬខ្ពស់ជាង និងសម្ពាធឈាមក្រោម ៩០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត ឬខ្ពស់ជាងនេះ។
ជាទូទៅសម្ពាធឈាមមានកម្រិតទាបកាន់តែប្រសើរ ប៉ុន្តែពេលលទ្ធផលក្រោយវាស់ទាបជាង៩០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉តលើ ៦០ មិល្លីម៉ែត្របារ៉ត បញ្ជាក់ថាយើងមានសុខភាពល្អ យើងមានអារម្មណ៍សុខស្រួលក្នុងរាងកាយ។ ប៉ុន្តែបើមានសម្ពាធឈាមទាប ហើយមានអារម្មណ៍វិលមុខ សន្លប់ ឬចង្អោរ ប្រញាប់ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ។
Verifying...
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ប្រភព
Ferri, Fred. Ferri’s Netter Patient Advisor. Philadelphia, PA: Saunders / Elsevier, 2012. Print edition. Page 535.
Share