មហារីក ជាជំងឺដែលកោសិកាខុសប្រក្រតីលូតលាស់មិនអាចគ្រប់គ្រងបាន និងមានលទ្ធភាពរាលដាលទៅដល់ជាលិកាផ្សេងៗទៀត។ កោសិកាមហារីក អាចរាលដាលទៅកាន់ផ្នែកផ្សេងទៀតនៃរាងកាយ តាមរយៈឈាម និងប្រព័ន្ធទឹករងៃ ដែលប្រព័ន្ធនេះជួយកម្ចាត់ជាតិពុលពីក្នុងរាងកាយ។ ជំងឺមហារីកកើតពីការជក់បារី ឬស្រូបផ្សែងបារី ត្រូវគេដឹងថាជាប្រភេទជំងឺដែលអាចការពារបាន ដោយគ្រាន់តែឈប់ជក់បារី ឬកុំជក់បារី។ សារធាតុគីមីក្នុងផ្សែងបារី អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព និងបង្កជាជំងឺមហារីកផ្សេងៗ។
ជំងឺមហារីកមានជាង១០០ប្រភេទផ្សេងគ្នា ហើយឈ្មោះជំងឺមហារីកមួយៗហៅតាមប្រភេទសរីរាង្គដែលកើតមហារីក ឬកោសិកាដែលកើតមហារីក ដូចជាជំងឺមហារីកសួត កើតនៅលើសួត និងជំងឺមហារីកប្រអប់សំឡេង កើតលើប្រអប់សំឡេង។
១. រោគសញ្ញាជំងឺមហារីក
រោគសញ្ញាជំងឺមហារីកអាចមានដូចជា៖
- ឡើងរឹង ឬឡើងកូនកណ្ដុរនៅផ្នែកណាមួយនៃរាងកាយ
- ឡើង ឬស្រកទម្ងន់ដោយគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់
- មានការឈឺចាប់ ដែលមិនជាសះស្បើយ
- ក្អកមិនបាត់
- ពិបាកលេបអាហារ
- មិនស្រួលខ្លួនក្រោយញ៉ាំអាហារ
- បត់ជើងតូច ឬបត់ជើងធំប្រែប្រួល
- មានធ្លាក់ឈមខុសប្រក្រតី
- មានអារម្មណ៍ខ្សោយ ឬអស់កម្លាំង
២. ជក់បារីទាក់ទងនឹងមហារីកបែបណា?
ជក់បារីអាចបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីក ហើយសារធាតុនៅក្នុងបារីអាចរារាំងរាងកាយមិនឲ្យប្រឆាំងនឹងមហារីក។ នៅក្នុងផ្សែងបារីគេជឿថាអាចមានសារធាតុគីមីជាង៥ ០០០ប្រភេទ និងអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព ហើយក្នុងចំណោមនោះគេដឹងច្បាស់ថាមានយ៉ាងតិច៧០ប្រភេទ អាចបង្កជាជំងឺមហារីក។
- សារធាតុពុលក្នុងផ្សែងបារី អាចធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការប្រឆាំង ឬសម្លាប់កោសិកាមហារីក។ ពេលបញ្ហាបែបនេះកើតឡើង កោសិកាមហារីក អាចបន្តលូតលាស់បានដោយគ្មានការរំខាន។
- សារធាតុពុលក្នុងថ្នាំជក់ អាចបំផ្លាញ ឬផ្លាស់ប្ដូរDNAរបស់កោសិកា។ DNA ជាភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យរបស់កោសិកា ដែលគ្រប់គ្រងលើការលូតលាស់ និងដំណើរការរបស់កោសិកាធម្មតា។ នៅពេលដែល DNA ត្រូវបំផ្លាញ កោសិកាចាប់ផ្ដើមលូតលាស់មិនអាចគ្រប់គ្រងបាន និងបង្កើតបានជាដុំសាច់មហារីក។
ក្រុមគ្រូពេទ្យបានដឹងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយថាការជក់បារីជាមូលហេតុបង្កឲ្យមានជំងឺមហារីកសួត។ រឿងនេះ នៅតែជាការពិតរហូតមកពេលនេះ មានមនុស្សស្លាប់ដោយសារជំងឺមហារីកសួតជិត៩នាក់ក្នុងចំណោម១០នាក់ កើតចេញពីការជក់បារី ឬស្រូបផ្សេងបារី។ ការសិក្សាខ្លះបញ្ជាក់ថាអ្នកជក់បារីបច្ចុប្បន្នមានហានិភ័យកើតជំងឺមហារីកសួតខ្ពស់ជាងអ្នកជក់បារីក្នុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ទៅទៀត។ ហេតុផលអាចមកពីការផ្លាស់ប្ដូរវិធីផលិតបារី និងសារធាតុគីមីដែលគេប្រើនៅក្នុងបារី។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិកអ្នកស្រូបផ្សេងបារី ច្រើនជាង៧ ៣០០នាក់បានស្លាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយសារតែជំងឺមហារីកសួត។
៣. ជក់បារីបង្កជាជំងឺមហារីកផ្សេងៗទៀត
ការជក់បារី អាចបង្កជាជំងឺមហារីកជាច្រើនផ្សេងទៀត ស្ទើរតែពាសពេញរាងកាយ។ ជំងឺមហារីកទាំងនោះរួមមាន ជំងឺមហារីកឈាម មហារីកប្លោកនោម មហារីកមាត់ស្បូន មហារីកពោះវៀនធំ មហារីកបំពង់អាហារ មហារីកថ្លើម មហារីកបំពង់សំឡេង មហារីកមាត់ និងបំពង់ក មហារីកលំពែង និងមហារីកក្រពះជាដើម។
សម្រាប់អ្នកចុកថ្នាំ (ទំពាថ្នាំជក់) វិញក៏អាចប្រឈមនឹងជំងឺមហារីកបំពង់អាហារ មហារីកមាត់ និងបំពង់ក និងជំងឺមហារីកលំពែងដែរ។
[embed-health-tool-bmi]
