ដោយសារវ៉ាក់សាំងមានច្រើនប្រភេទ និងវ៉ាក់សាំងមួយចំនួនត្រូវការចាក់ច្រើនដូស ហើយអាចមានផលរំខានទៀត ឧទាហរណ៍ វ៉ាក់សំាងកូវីដ-១៩ ក្រោយពេលចាក់ទៅអាចបណ្តាលឱ្យយើងក្តៅខ្លួន ឈឺខ្លួន ឈឺសាច់ដុំជាដើម ដូច្នេះទើបមានចង្ងល់ទាក់ទងនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងជាច្រើន។ តើចង្ងល់ដែលសួរញឹកញាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងមានអ្វីខ្លះ?
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ហ៊ាង រតនា ឯកទេសជំងឺទូទៅ និងរោគកុមារនៅបន្ទប់ពិគ្រោះ និងព្យាបាលជំងឺមេត្តាសំណង់ ១២ បានបកស្រាយពីចម្ងល់ទាំង ៥ ដែលត្រូវបានសួរញឹកញាប់ទាក់ទងនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងដូចខាងក្រោម៖
១. ដើម្បីការពារផលរំខាន យើងអាចញុំាថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់មុនពេល ឬបន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងភ្លាមបានអត់?
យើងមិនចាំបាច់ញុំាថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់មុនពេលចាក់វ៉ាក់សាំងទេ ហើយក្រោយពេលចាក់ហើយ បើអត់មានក្តៅខ្លួន ឈឺខ្លួន ឬឈឺកន្លែងចាក់វ៉ាក់សាំងទេ យើងក៏មិនចាំបាច់ញុំាថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ដែរ ចាំមានក្តៅខ្លួន ឬធ្វើទុក្ខអី ចាំញុំា។
២. មុន និងក្រោយចាក់វ៉ាក់សាំង យើងគួរធ្វើអ្វីខ្លះ?
មុន និងក្រោយពេលចាក់វ៉ាក់សាំងមួយសប្តាហ៍ យើងគួរថែសុខភាពយើងឱ្យបានល្អដូចជា សម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ញុំាឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ តមអាហារជូរ ហឹរ ផ្អាប់ និងគ្រឿងស្រវឹងជាដើមដើម្បីឱ្យសុខភាពយើងល្អ ហើយប្រព័ន្ធភាពសុំារឹងមុំា។ នៅពេលចាក់វ៉ាក់សាំងប្រព័ន្ធភាពសុំាយើងអាចឆ្លើយតបនឹងវ៉ាក់សាំងបានល្អ ឆាប់បង្កើតអង់ទីករ និងបណ្តុះអង់ទីករបានខ្លាំង និងច្រើន។
៣. ចុះបើឈឺអត់ស្រួលខ្លួន ឬមករដូវអាចចាក់វ៉ាក់សាំងបានអត់?
ជាទូទៅ យើងត្រូវគិតតាមភាពចាំបាច់ ឬមិនចាំបាច់ ហើយត្រូវការចាក់បន្ទាន់អត់? បើថាវ៉ាក់សាំងហ្នឹងចាំបាច់ត្រូវចាក់ ទោះយើងមករដូវ អត់ស្រួលខ្លួន ឬក្តៅខ្លួនតិចតួចក៏យើងអាចចាក់បានដែរ ឱ្យតែនៅមានកម្លាំង។
ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ!
ចង់ពិនិត្យសុខភាពប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ចុចទីនេះ!
៤. យើងអាចចាក់វ៉ាក់សាំងពីរ ឬច្រើនប្រភេទក្នុងថ្ងៃតែមួយ ឬមុនក្រោយគ្នាមួយថ្ងៃពីរថ្ងៃបានអត់?
យើងអាចចាក់បាន ព្រោះសូម្បីតែទារក នៅពេលកើតមកភ្លាមគឺអាចចាក់វ៉ាក់សាំងរលាកថ្លើម B និងរបេងពីរមុខក្នុងថ្ងៃតែមួយទៅហើយ។ ម្យ៉ាងទៀត នៅពេលទារកអាយុបានមួយខែកន្លះ អាចចាក់វ៉ាក់សាំងបានដល់ទៅ ៨ ឬ ៩ មុខក្នុងមួយថ្ងៃឯណោះដូចជា បន្តក់វ៉ាក់សាំងរាក បន្តក់វ៉ាក់សាំងគ្រុនស្វិតដៃជើង ចាក់វ៉ាក់សាំងក្អកមាន់ ខាន់ស្លាក់ តេតាណូស រលាកថ្លើម B រលាកសួត និងរលាកស្រោមខួរបង្កដោយបាក់តេរីភ្នើម៉ូកូក និងហ៊ីប។
[embed-health-tool-vaccination-tool]
៥. មនុស្សពេញវ័យ និងមនុស្សចាស់ដែលស្ថិតក្នុងលក្ខខណ្ឌណាខ្លះ ឬជំងឺណាខ្លះមិនគួរ ឬមិនអាចចាក់វ៉ាក់សាំងបាន?
នេះគឺអាស្រ័យទៅតាមប្រភេទវ៉ាក់សាំង ឧទាហរណ៍ បើយើងមានផ្ទុកមេរោគរលាកថ្លើម B យើងមិនគួរចាក់វ៉ាក់សាំងរលាកថ្លើម B ទៀតទេ ព្រោះក្រោយពីជាសះស្បើយក្នុងខ្លួនយើងនឹងដុះអង់ទីកររលាកថ្លើម B ដោយខ្លួនឯង។
មួយទៀតអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងអ្នកជំងឺមហារីកដំណាក់កាលចុងក្រោយដែលមានប្រព័ន្ធភាពសុំាខ្សោយ ហើយមិនអាចបណ្តុះអង់ទីករបាន មិនអាចចាក់វ៉ាក់សាំងបានទេ ព្រោះការចាក់វ៉ាក់សាំងគឺជាការចាក់មេរោគបញ្ចូលខ្លួន។ ក្រោយពេលចាក់ហើយមិនត្រឹមតែមិនអាចការពារជំងឺបានទេ តែបែរជាបញ្ចូលមេរោគ (ជំងឺ) បន្ថែមទៅក្នុងខ្លួនអ្នកជំងឺទៅវិញ។ លើសពីនេះទៅទៀត យើងមិនអាចចាក់វ៉ាក់សាំងដែលមានសារធាតុផ្សំដែលធ្វើឱ្យយើងប្រតិកម្មទេ។
វ៉ាក់សាំងអាចការពារពិការភាព ការចម្លងជំងឺពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀត និងកាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺជាដើម។ ដូច្នេះយើងគួរចាក់វ៉ាក់សំាងឱ្យបានគ្រប់ដូស និងគ្រប់គ្រាន់ទៅតាមលទ្ធភាព។
អត្ថបទគួរអាន៖
- វ៉ាក់សាំងសំខាន់ណាស់! កុំដឹងតែទៅចាក់ ហើយអត់ខ្វល់ រឿងពិតមួយចំនួនត្រូវដឹង
- វ៉ាក់សាំងរលាកស្រោមខួរមានប៉ុន្មានប្រភេទ? ត្រូវចាក់ឲ្យកូននៅអាយុប៉ុន្មានខ្លះ?
- វ៉ាក់សាំងរាកសំខាន់ចំពោះទារក ម៉ាក់ប៉ាមិនគួររំលង
- វ៉ាក់សាំងមហារីមាត់ស្បូន មិនមែនចាក់តែស្រីៗទេ ប្រុសក៏ត្រូវចាក់ដែរ
- ដឹងពីប្រភេទវ៉ាក់សាំងមហារីកមាត់ស្បូនសិន ចាំសម្រេចចិត្តចាក់មួយណា
- វ៉ាក់សាំងការពារកញ្រ្ជឹល មិនមែនជាមូលហេតុកើតមានជំងឺអូទីស្សឹមលើក្មេងៗទេ
