កម្រិតជាតិដែករាងកាយកូនត្រូវការតាមវ័យ និងអាហារគួរញ៉ាំ

កម្រិត​ជាតិដែកប៉ុន្មានដែលកូនត្រូវ​ការ​ប្រចាំថ្ងៃ? ជាតិដែកជាសារធាតុ​រ៉ែដែលមាន​​មុខងារក្នុងការចូលរួមសំយោគ DNA នៅក្នុងកោសិកា ព្រមទាំង​ជាធាតុ​ផ្សំ​មួយយ៉ាងសំខាន់របស់ហេម៉ូក្លូប៊ីន (Hemoglobin) ​ដែលជាប្រូតេអ៊ីននៅក្នុង​គ្រាប់​ឈាមក្រហម។ ការ​ខ្វះ​ជាតិដែកបង្កឱ្យកូនមាន​ផលវិបាក​សុខភាព​​ផ្សេងៗ ដូច​នេះ​ហើយ​ទើប​ប៉ា​ម៉ាក់​ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ការពារ​កូន​កុំ​ឲ្យ​ខ្វះជាតិ​ដែក​។​

១. កម្រិតជាតិដែកកូនត្រូវការតាមវ័យ

ជាទូទៅទារកទើបកើតរហូតដល់អាយុ ៦ ខែមានជាតិដែកស្តុកទុកក្នុងខ្លួន​គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់​ផលិត​ឈាម​ក្រហម​ហើយ ​មិនចាំបាច់ត្រូវការជាតិដែកបន្ថែមទេ។ ចាប់ពីអាយុ ៧ ខែឡើងទៅ កម្រិត​ជាតិដែក​កូនត្រូវ​ការ​ប្រចាំថ្ងៃប្រែប្រួលតាមវ័យ៖

• ទារកអាយុ ៧-១២ ខែ៖ ១១ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
• កុមារអាយុ ១-៣ ឆ្នាំ៖ ៧ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
• កុមារអាយុ ៤-៨ ឆ្នាំ៖ ១០ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
• កុមារអាយុ ៩-១៣ ឆ្នាំ៖ ៨ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
• ក្មេងស្រីអាយុ ១៤-១៨ ឆ្នាំ៖ ១៥ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
• ក្មេងប្រុសអាយុ ១៤-១៨ ឆ្នាំ៖ ១១ មិល្លីក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ

២. ផលប៉ះពាល់នៃការខ្វះជាតិដែកលើកុមារ

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទ្រី លីធាង ឯកទេសរោគកុមារ និងជំងឺឈាមលើកុមារ​នៅមន្ទីរ​ពេទ្យ​កុមារជាតិ​បាន​​ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅពេលខ្វះជាតិដែក កូននឹង ជួបផលវិបាកសុខភាពធំៗបីយ៉ាង៖

ក. លូតលាស់យឺត

គ្រាប់ឈាមក្រហមមានមុខងារដឹកនាំអុកស៊ីសែន និងសារធាតុចិញ្ចឹមទៅគ្រប់កោសិកា។ បើកុមារ​ខ្វះ​ជាតិ​ដែក ការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហមក៏ថយចុះ។ ដូច្នេះការដឹកនាំអុកស៊ីសែន និង​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម​ទៅគ្រប់​កោសិកា​ក៏មិនបានល្អ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យកុមារខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹម និងលូតលាស់​យឺត​។

ខ. ខ្សោយបេះដូង

បេះដូងមាននាទីច្រចាច់ឈាមដើម្បីនាំយកសារធាតុចិញ្ចឹម និងអុកស៊ីសែនទៅឱ្យកោសិកា។ នៅពេល​កុមារ​មានជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារខ្វះជាតិដែក ការផលិតគ្រាប់ឈាម​មានការថយចុះ។ ពេលនោះ​បេះដូង​ត្រូវ​ខំ​ធ្វើការច្របាច់ឈាមខ្លាំងជាងធម្មតា ហើយយូរៗទៅសាច់ដុំ​បេះដូង​​ដែល​​ខំ​ប្រឹងច្របាច់​ឈាមបន្ថែម​នឹង​ចុះ​ខ្សោយ។

គ. អភិវឌ្ឍខួរក្បាលយឺត

ខួរក្បាលត្រូវការជាតិដែកដើម្បីផលិតអ័រម៉ូនដូប៉ាមីន( dopamine) ដែលធ្វើឱ្យយើង​រីករាយ។ កាលណា​រាងកាយ​កូនខ្វះជាតិដែក ខួរក្បាលផលិត​អ័រម៉ូនដូប៉ាមីនតិច ឬមិនផលិតដែលបណ្តាល​ឱ្យកូន​មាន​បញ្ហា​ផ្លូវ​ចិត្ត​ដូចជា បាក់ទឹកចិត្ត ឬថប់បារម្ភដែលប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍ  ខួរក្បាល និង​ប្រាជ្ញា​សា្មរតី។ អ័រម៉ូនដូប៉ាមីន​ក៏ជួយដល់ការចងចាំ ការគេង ការរៀន និងការផ្តោតអារម្មណ៍ដែរ។ ដូចនេះ​ការខ្វះជាតិដែកអាច​ប៉ះពាល់​ដល់​ការសិក្សារបស់កូនដែរ​។

៣. វិធី​ការពារ​កូនពីបញ្ហាខ្វះជាតិដែក

– បញ្ចូលអាហារសម្បូរជាតិដែកដូចជា ត្រី សាច់ ស៊ុត ដំឡូងបារាំង ផ្សិត ប៉េងប៉ោះ ខាត់ណាខៀវ  សណ្តែក ដំឡូងជ្វា ល្ពៅជាដើមក្នុងរបបអាហារកូន។

– កូនអាយុចាប់ពី ៦ ខែឡើង ម៉ាក់ប៉ាត្រូវឱ្យកូនញុំាបបរខាប់គ្រប់គ្រឿង​​បន្ថែមពីលើការបំបៅដោះ ឬទឹកដោះគោម្សៅ​ដើម្បី​ឱ្យកូន​ទទួល​បាន​សារធាតុចិញ្ចឹម និងជាតិដែកគ្រប់គ្រាន់។

– កូនអាយុចាប់ពីមួយឆ្នាំឡើងទៅ ម៉ាក់ប៉ាចៀសវាងឱ្យកូនញុំាទឹកដោះ​គោ​ស្រស់ ឬទឹកដោះគោ​ក្រដាស​លើស​ពី ៧១០ មិល្លីលីត្រ ឬលើសពីពីរកំប៉ុង ឬពីរកែវក្នុងមួយថ្ងៃ ព្រោះការញុំា​ទឹកដោះ​គោ​ស្រស់ ឬទឹក​ដោះ​គោក្រដាសច្រើនធ្វើឱ្យកូនឆ្អែត មិនញុំាអាហារផ្សេងទៀត​ដែលបណ្តាល​ឱ្យកូន​ខ្វះ​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម ​និង​ជាតិដែក។ មួយវិញទៀត ការញុំាកាល់ស្យូមច្រើនរារាំងរាងកាយ​កូនក្នុងការ​ស្រូប​យកជាតិដែក​ពី​ចំណី​អាហារ។

ដើម្បីឱ្យរាងកាយកូនស្រូបយកជាតិដែកបានល្អ ម៉ាក់ប៉ាគួរឱ្យកូនញុំាអាហារសម្បូរជាតិវីតាមីន C ដូចជា ផ្លែឈើ​អម្បូរក្រូច ល្ហុង ត្រសក់ ប៉េងប៉ោះ ពេល​ញ៉ាំ​អាហារ​សម្បូរជាតិដែក។

អត្ថបទគួរអាន៖

• ទាំង​នេះ​ជា​គុណ​សម្បត្តិ​សំខាន់​ៗ​របស់​ជាតិ​ដែក​សម្រាប់​សុខភាព​រាង​កាយ​​
• ក្មេងៗមានបញ្ហាខ្វះជាតិដែក អាចមានការលូតលាស់ខួរក្បាលយឺតយ៉ាវ
• កូនខ្វះជាតិដែក អាចបណ្ដាលឲ្យស្លេកស្លាំងមិនល្អចំពោះសុខភាព ប្រញាប់បំពេញឡើងវិញ
• តិចនិក​ការពារ​កូនពីបញ្ហា​កង្វះជាតិដែក ប៉ា​ម៉ាក់​គួរ​ដឹង​​
• អ្វី​ជា​ជាតិ​ដែក? អាច​រក​បាន​ពី​អាហារ​ណា​ខ្លះ?​
• ស្ត្រីពពោះត្រូវការជាតិដែកច្រើនប៉ុនណា? ជាតិដែកជួយអ្វីខ្លះ?