backup og meta

តើមេរោគ​ HIV ធ្វើការបំផ្លាញរាងកាយមនុស្សដូចម៉្តេចខ្លះ? មកស្វែងយល់ទាំងអស់គ្នា!

Written by វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · ម​ន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ


កែ Nov 24, 2023

    តើមេរោគ​ HIV ធ្វើការបំផ្លាញរាងកាយមនុស្សដូចម៉្តេចខ្លះ? មកស្វែងយល់ទាំងអស់គ្នា!

    មេរោគ​HIV​ គឺ​ជា​វីរុស​ម៉្យាង​ដែល​បង្ក​ឲ្យ​រាងកាយ​មនុស្សខ្វះ​ប្រព័ន្ធ​ភាពស៊ាំ និង​ងាយ​ទទួលរង​ជំងឺ​ផ្សេងៗ​ដែល​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ជំងឺអេដស៍(AIDS)។ វីរុស ​HIV​ បាន​ទៅ​បំផ្លាញ​កោសិកា​ក្នុង​ខ្លួន​មនុស្ស​ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​កោសិកា​ទាំង​នោះ​ពិបាក​ទប់ទល់​នឹង​ការ​ចម្លង​មេរោគ​ផ្សេងៗ។ នៅ​ពេល​ដែល​មនុស្សមាន​ផ្ទុក​មេរោគ ​HIV ​សូម្បី​តែ​ការ​ផ្ដាសាយ​តូចតាច​មួយ​ក៏​អាច​បង្ក​ទៅ​ជា​ធ្ងន់ធ្ងរ​បាន​ដែរ ​ពីព្រោះ​រាងកាយ​ពិបាក​​ជា​សះស្បើយ​ពី​ជំងឺ។

    ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ

    មេរោគ ​HIV​ អាច​បង្ក​ទៅ​ជា​ជំងឺអេដស៍បាន​ដោយ​សារ​តែ​វា​ទៅ​បំផ្លាញ​កោសិកា​ប្រព័ន្ធ​ភាពស៊ាំ​ចាំបាច់​បំផុត​ហៅថា ​CD4 ឬ​ T​ cells ​ប៉ុន្ដែចំពោះ​របៀប​ដែល​កោសិកា​នេះ​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​មិន​ទាន់បាន​ដឹង​ជាក់ច្បាស់​នៅ​ឡើយ​ទេ​។ អំឡុង​​ពេល​ប៉ុន្មាន​ខែ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឆ្លង​មេរោគ ​មនុស្ស​ភាគ​ច្រើន​បាន​កើត​ជំងឺ​ស្រដៀង​នឹង ​ជំងឺផ្ដាសាយ​ដែលអាច​មាន​រយៈ​ពេល​២ ឬ ៣​អាទិត្យ​ដែល​រោគ​សញ្ញា​រួមមាន៖ 

    • គ្រុន​ក្ដៅ
    • រងារ
  • បែក​ញើស​ពេល​យប់
  • រាក
  • ឈឺ​ក្បាល
  • ឈឺ​សាច់ដុំ
  • ឈឺ​សន្លាក់
  • រលាក​បំពង់ក
  • កន្ទួល​រមាស់
  • ហើម​កូន​កណ្ដុរ
  • ដំបៅ​មាត់​ឬប្រដាប់​ភេទ
  • មាន​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ មិន​ទាន់​បាន​ដឹង​ពី​ស្ថានភាព​នៃ​មេរោគ ​HIV ​របស់​ពួក​គេ​នៅ​ឡើយ​ទេ​ ហើយ​ម៉្យាង​ទៀត​ហានិភ័យ​នៃ​ការ​ចម្លង​នៅ​ដំណាក់​កាល​នេះ​មាន​កម្រិត​ខ្ពស់​ផង​ដែរ​។ ដំណាក់​កាល​បន្ទាប់​ គឺ​ជា​ដំណាក់​កាល​ដែល​រោគ​សញ្ញា​មិន​ទាន់បញ្ចេញ​មក​ក្រៅ​ ដែល​ជា​ធម្មតា​វា​មាន​រយៈ​ពេល​៨ទៅ១០​ឆ្នាំ ​ឬក្នុង​ករណី​ខ្លះ​ទៀត​វា​អាច​មាន​រយៈ​ពេល​យូរ​ជាង​នេះ​ទៀត​ ដែល​មេរោគ​នៅ​សំងំ​ក្នុង​ខ្លួន​។ ក្នុង​ដំណាក់​កាល​នេះ​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​ប្រហែល​ជា​អាច​មាន​ឬមិនមាន​រោគ​សញ្ញ​ដូចជា ៖

    • អស់​កំលាំង
    • ដក​ដង្ហើម​ញាប់
    • ក្អក
    • គ្រុន​ក្ដៅ
    • ហើម​កូន​កណ្ដុរ
    • ស្រក​ទម្ងន់
    • រាក

    ប្រសិន​បើ​ការ​ឆ្លង​មេរោគ​ HIV ​បង្ក​ទៅ​ជា​ជំងឺអេដស៍​នោះ ​រាងកាយ​របស់​អ្នក​ជំងឺ​នឹង​ងាយ​ឆ្លង​ទៅ​នឹង​ជំងឺឱកាស​និយម​ផ្សេងៗ​ ហើយ​អ្នក​ដែល​មាន​ជំងឺ​ HIV ​ឬ​អេដស៍​ សុទ្ធ​តែ​បង្កើន​ហានិភ័យ​ក្នុង​ការ​ចម្លង​រោគ​ដូចជា ​វីរុស ​herpes ​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ cytomegalovirus ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ទៅ​លើ​ភ្នែក ​សួត​ និងប្រព័ន្ធ​រំលាយ​អាហារ​។

    ការ​ចម្លង​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​គឺ ​ជំងឺ Kaposi’s sacorma​ ដែល​ជា​ជំងឺមហារីក​ជញ្ជាំង​សរសៃ​ឈាម​។ វា​កម្រ​មាន​បំផុត​ទៅ​លើ​មនុស្ស​ទូទៅ​ ប៉ុន្ដែ​ងាយ​នឹង​កើត​នៅ​លើ​អ្នក​ដែល​មាន​ផ្ទុក​មេរោគ ​HIV​។ រោគ​សញ្ញា​រួមមាន ​ដំបៅ​ពណ៌​ក្រហម ​ឬ ពណ៌​ស្វាយ​ចាស់ ​លើ​មាត់​ និងស្បែក ​ហើយ​វា​ក៏​អាច​ប៉ះពាល់​ទៅ​ក្នុង​សួត​ ប្រព័ន្ធ​រំលាយ​អាហារ ​និង​សរីរាង្គ​ខាង​ក្នុង​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ​។ អ្នក​កើត​ជំងឺHIV​ ឬ​អេដស៍​ ក៏​មាន​ហានិភ័យ​ក្នុង​ការ​កើត​ជំងឺ​មហារីក​lymphomas​ផង​ដែរ​ដោយ​រោគ​សញ្ញា​របស់​វា​មាន​ដូច​ជា​ការ​ហើម​កូន​កណ្ដុរ​។

    HIV

    ប្រព័ន្ធដង្ហើម និងប្រព័ន្ធសរសៃឈាមបេះដូង

    មេរោគ HIV បង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺផ្តាសាយ គ្រុនផ្តាសាយធំ និង ជំងឺរលាកសួត។ យោងទៅតាមសមាគមសួតអាមេរិច ជំងឺអេដស៍អាចនាំឱ្យមានជំងឺឱកាសនិយមដូចជាជំងឺសួត។ ដោយគ្មានការព្យាបាល ឬបង្ការ អ្នកដែលមានមេរោគអេដស៍ងាយនឹងឆ្លងជំងឺរបេង រលាកសួត និងជំងឺម៉្យាងហៅថា pneumocystis carini pneumonia (PCP) ។ PCP បង្កឲ្យមាន ការពិបាកដកដង្ហើម ក្អក និងគ្រុនក្ដៅ។

    មេរោគ HIV បង្កើនហានិភ័យនៃការកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាមក្នុងសួត (PAH)។ PAH គឺជាការលើសសម្ពាធឈាមនៅក្នុងសរសៃអាកទែ ដែលផ្គត់ផ្គង់ឈាមទៅសួត ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់បេះដូង។

    ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ!

    ចង់ពិនិត្យសុខភាពប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ចុចទីនេះ!

    ចង់ពិនិត្យសុខភាពជំងឺមហារីកសួត ចុចទីនេះ!

    ចង់ពិនិត្យសុខភាពជំងឺគ្រោះថ្នាក់ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ចុចនៅទីនេះ!

    ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងដែលបង្កដោយមេរោគ HIV បានធ្វើកំណែប្រែដោយបុព្វហេតុការព្យាបាលនៃរបប HAART (highly active antiretroviral therapy)។  HAART បានកែប្រែដំណើរការនៃមេរោគអេដស៍គួរឲ្យកត់សម្គាល់ បន្តអាយុជីវិត និងធ្វើឱ្យគុណភាពជីវិតប្រសើរឡើងសម្រាប់អ្នកផ្ទុកមេរោគHIV។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ទិន្នន័យដំបូង បានលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភថា HAART មានទំនាក់ទំនងនឹងការកើនឡើងនៃជំងឺសរសៃឈាមអាកទែ Peripheral និង​​ Coronary ។ ការប្រែប្រួលដែលទាក់ទងនឹង HAART អាចមានពាក់ព័ន្ធទៅនឹងមនុស្សភាគតិចដែលមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅទូទាំងពិភពលោក ដែលធ្វើការព្យាបាលតាមរយៈ HAART។ ដូចនេះ ការសិក្សាដែលធ្វើឡើងមុនពេល HAART ដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ នៅតែអនុវត្តបានទូទាំងពិភពលោក។

    ប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ

    ការចម្លងរោគនៃមេរោគ HIV មួយ ជា​ទូទៅត្រូវបានគេហៅថា Candidiasis។ រោគសញ្ញារួមមានដូចជា ការរលាក និងមានច្រាំងពណ៌សនៅលើអណ្តាត។ វាក៏អាចបណ្តាលឱ្យរលាកបំពង់អាហារដែលអាចធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការបរិភោគ។ ការឆ្លងវីរុសផ្សេងទៀតដែលប៉ះពាល់លើមាត់គឺ oral hairy leukoplakia ដែលបង្កឲ្យមានដំបៅពណ៌សនៅលើអណ្តាត

    ការឆ្លងមេរោគ Salmonella ត្រូវបានឆ្លងតាមរយៈអាហារដែលមានមេរោគឬទឹក ហើយបណ្តាលឲ្យមានជំងឺរាករូស ឈឺពោះ និង ក្អួត។ អ្នកណាក៏អាចកើតវាបាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមានមេរោគHIV អ្នកនោះនឹង​មានហានិភ័យខ្ពស់ដែលនាំឲ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរពីការឆ្លងមេរោគនេះ។

    ការទទួលទានអាហារ ឬ ទឹកដែលមានមេរោគអាចបណ្តាលឲ្យ​មានការឆ្លងវីរុសក្នុងពោះវៀនដែលហៅថា cryptosporidiosis ។ វាប៉ះពាល់ដល់បំពង់ទឹកប្រមាត់ និងពោះវៀន ហើយវាអាចបង្កភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងបណ្តាលឱ្យរាករ៉ាំរ៉ៃដល់អ្នកដែលមានជំងឺអេដស៍។ ការឆ្លងមេរោគ Cryptosporidiosis អាចកើតនៅលើមនុស្សដែលមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំធម្មតា ប៉ុន្តែវាក៏អាចក្លាយជាបញ្ហារ៉ាំរ៉ៃ ចំពោះអ្នកដែលមានកម្រិត CD4 ក្រោម២០០ ។

    ជំងឺសរសៃប្រសាទដែលបង្កដោយមេរោគ HIV (HIVAN) គឺនៅពេលដែលតម្រងនៅក្នុងតម្រងនោមរបស់អ្នកជំងឺរលាកធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការបញ្ចេញនូវកាកសំណល់ពីសរសៃឈាម។

    ប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នកជំងឺមានបញ្ហា អាចកាត់បន្ថយការឃ្លានអាហារ​ និងធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការបរិភោគឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ចំណែក ការស្រកទម្ងន់ក៏ជាផលប៉ះពាល់ទូទៅមួយនៃមេរោគអេដស៍ដែរ។

    ប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទកណ្ដាល

    ផលវិបាកនៃបញ្ហាសរសៃប្រសាទស្មុគស្មាញបណ្ដាលមកពីជំងឺ​អេដស៍​។ ថ្វីបើមេរោគ HIV មិនចម្លងទៅកោសិកាសរសៃប្រសាទដោយផ្ទាល់ក៏ដោយ ក៏វាចម្លងទៅលើកោសិកាដែលគាំទ្រនិងសរសៃប្រសាទនៅជុំវិញខួរក្បាល និងនៅលើរាងកាយ។

    រាល់យន្ដការនៃការខូចខាតទៅលើប្រព័ន្ធប្រសាទដែលទាក់ទងនឹងមេរោគ HIV គឺមិនអាចយល់ទាំងស្រុងបាននោះទេ ប៉ុន្តែការចម្លងមេរោគនៃកោសិកាជំនួយទាំងនេះ រួមចំណែកដល់ការមានគ្រោះថ្នាក់នៃសរសៃប្រសាទ។ ការឆ្លងមេរោគ HIV កម្រិតខ្ពស់ អាចបំផ្លាញសរសៃប្រសាទ (neuropathy)។ រន្ធតូចៗដែលនៅក្នុងបំពង់សរសៃប្រសាទ peripheral (vascular myelopathy) អាចបណ្តាលឲ្យ​មាន​ការឈឺចាប់ សុខភាពចុះខ្សោយ និងពិបាកក្នុងការដើរ។

    ជំងឺ HIV ឬអេដស៍​ អាចបង្កឱ្យមាន ជំងឺ​វង្វេង HIV-associated dementia ឬ AIDS dementia complex ដែលលក្ខខណ្ឌទាំងពីរយ៉ាង ប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់មុខងារនៃការយល់ដឹង។

    ជំងឺរលាកខួរក្បាល Toxoplasma គឺជាផលវិបាកមួយទៀតនៃការឆ្លងមេរោគ HIV។ អ្នកដែលមានជំងឺ A អេដស៍គឺបានបង្កើនហានិភ័យនៃការរលាកនៃខួរក្បាលនិងខួរឆ្អឹងខ្នងដោយសារពពួកប៉ារ៉ាស៊ីតដែលបានរកឃើញជាទូទៅនៅក្នុងលាមកឆ្មា រោគសញ្ញារួមមាន​ ការភាន់ភាំង ឈឺក្បាល និងប្រកាច់

    ផលវិបាកមួយចំនួននៃជំងឺអរដស៍ រួមមានបាត់បង់ការចងចាំ ការថប់អារម្មណ៍ និង​ការបាក់ទឹកចិត្ត។ នៅក្នុងករណីកម្រីតខ្ពស់ ការរវើរវាយ​ និងបញ្ហាសតិអារម្មណ៍ អាចកើតឡើង មនុស្សមួយចំនួនជួបប្រទះ ការឈឺក្បាល បញ្ហាលំនឹង និង​បញ្ហាភ្នែក​។

    សើស្បែក

    សញ្ញាមួយដែលបញ្ជាក់ពីរោគសញ្ញាជំងឺ HIV ឬអេដស៍​ អាចឃើញមាននៅលើស្បែក។ ការឆ្លើយតបទៅនឹងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំដែលចុះខ្សោយ ធ្វើឱ្យអ្នកជំងឺងាយរងគ្រោះនឹងវីរុសដូចជា Herpes។ វីរុស Herpes អាចបង្កឲ្យមានដំបៅនៅជុំវិញមាត់ និង ប្រដាប់បន្តពូជ។ អ្នកដែលមានផ្ទុកមេរោគ HIV គឺបង្កើនហានិភ័យនៃការកើតជំងឺរើម ដែលបង្កមកពីវីរុស​ Herpes Zoster ។ រោគសញ្ញានៃជំងឺរើមរួមមាន កន្ទួលរមាស់ខ្លាំង ដែលជាញឹកញាប់មានលក្ខណៈជាពងបែក។

    ការឆ្លងមេរោគលើស្បែកដោយវីរុសដែលហៅថា​ molluscum contagiosumបាន​បង្កឲ្យ​មានការលេចឡើងនូវដុំពកលើស្បែក។ លក្ខខណ្ឌមួយប្រភេទទៀតត្រូវបានគេហៅថា prurigo nodularis ដែលវាបង្កឲ្យមានដុំពកស្ងួតក្រៀម នៅលើស្បែកហើយក៏មានការរមាស់ធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។

    អត្ថបទគួរអាន៖

    " data-event-label="https://hellokrupet.com/%e1%9e%9f%e1%9e%bb%e1%9e%81%e1%9e%97%e1%9e%b6%e1%9e%96%e1%9e%9f%e1%9f%92%e1%9e%8f%e1%9f%92%e1%9e%9a%e1%9e%b8/%e1%9e%91%e1%9f%92%e1%9e%9c%e1%9e%b6%e1%9e%9a%e1%9e%98%e1%9e%b6%e1%9e%9f/50768/" href="https://hellokrupet.com/%e1%9e%9f%e1%9e%bb%e1%9e%81%e1%9e%97%e1%9e%b6%e1%9e%96%e1%9e%9f%e1%9f%92%e1%9e%8f%e1%9f%92%e1%9e%9a%e1%9e%b8/%e1%9e%91%e1%9f%92%e1%9e%9c%e1%9e%b6%e1%9e%9a%e1%9e%98%e1%9e%b6%e1%9e%9f/50768/">ម៉េច​បាន​ស្រីៗ​មាន​បញ្ហា​រលុង​ប្រដាប់​ភេទ?

    បដិសេធ

    Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិន​ចេញ​វេជ្ជបញ្ជា មិន​ធ្វើ​រោគវិនិច្ឆ័យ ឬ​ព្យាបាល​ជូន​ទេ៕

    Written by

    វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត

    · ម​ន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ


    កែ Nov 24, 2023

    advertisement iconផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

    តើអត្ថបទនេះមានប្រយោជន៍ដែរទេ?

    advertisement iconផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម
    advertisement iconផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម