ក្មេងមិនខូច ក៏មិនគួរឲ្យក្នាញ់ដែរ តែបើខូចពេក ម៉ាក់ប៉ាច្បាស់ជាល្វីងមុខមិនខាន ប្រាប់ឆ្វេងទៅស្តាំ រពឹសនោះរពឹស ចាប់មិនជាប់។ ម៉ាក់ប៉ាណាខ្លះកំពុងមានអូនៗក្បាលខូចបែបនេះ?

១- ម៉េចអូនៗមិនស្តាប់សម្តី?

ធម្មតាទេ ពេលអូនៗចាប់ផ្តើមចង់ធ្វើតាមទំនើងចិត្ត អូនៗច្បាស់ជាធ្វើមិនឮ ធ្វើមិនដឹង និយាយរួមមិនចង់ធ្វើតាមតែម្តង។ បើស្ថិតក្នុងវ័យចន្លោះពី ២-៣ ឆ្នាំ ជាពេលចង់ស្វែងយល់ពិភពជុំវិញខ្លួន ចង់ដឹងពីប្រតិកម្មអ្នកដទៃចំពោះទង្វើអូនៗ។

បើអូនៗមិនស្តាប់យើង មិនមែនមានន័យមិនគោរពទេ គ្រាន់តែអូនៗចង់ដឹងមានអ្វីកើតឡើង បើគេមិនស្តាប់បង្គាប់។ នេះបញ្ជាក់ថា អូនៗកំពុងរៀនស្វែងរកឯករាជ្យសម្រាប់ខ្លួនឯង។ ម៉ាក់ប៉ា បើថ្ងៃមួយឃើញអូនៗធ្វើជាមិនឮ ឬមិនស្តាប់បង្គាប់ កុំស្តីបន្ទោសអូនៗខ្លាំងពេក។

ចង់ដឹងអត្ថន័យពណ៌ និងរូបរាងលាមកទារក ចុចទីនេះ !

ចង់គណនាថ្ងៃសម្រាលកូន ចុចទីនេះ !

ចង់គណនាទម្ងន់ស្រ្តីពពោះ ចុចទីនេះ !

ចង់គណនាថ្ងៃមេជីវិតញីទុំធ្លាក់ ចុចទីនេះ !

២- ប៉ាម៉ាក់គួរធ្វើបែបណា?

-ណែនាំងាយៗស្រួលយល់៖ និយាយ ឬប្រាប់ឲ្យអូនៗ ត្រូវនិយាយឲ្យស្រួលស្តាប់ងាយយល់ ព្រោះបើអូនៗមិនយល់ការងារ ច្បាស់ជាមិនព្រមធ្វើដាច់ខាត។ គួរនិយាយមួយៗងាយយល់។ ឧទាហរណ៍ “កូនជួយដាក់មួកប៉ាៗលើតុវិញផង” ល្អជាងនិយាយ “អូនៗជួយរៀបចំមួកកន្លែងដើមផង” ព្រោះបើមិនយល់ អូនៗច្បាស់ជាធុញ មិនចង់ធ្វើ។ ដើម្បីដឹងថាអូនៗយល់ពីអ្វីយើងនិយាយ គួរឲ្យអូនៗនិយាយតាមសម្តីយើងឡើងវិញ។

-យល់ពីអារម្មណ៍៖ បើអូនៗមិនព្រមស្តាប់សោះ ច្បាស់ជាមានអ្វីម្យ៉ាង អាចដោយសារហត់ ធុញថប់ រំខាន ឬត្រេកអរពេក។ ពេលម៉ាក់ប៉ាឃើញអូនៗមានអារម្មណ៍បែបនេះ គួរកាត់បន្ថយការងារដាក់ឲ្យធ្វើសិន។

កុំជេរ ឬបន្ទោរកូននៅទីសាធារណៈ

-ផ្តល់សញ្ញា៖ ចង់ឲ្យអូនៗត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ ក្រោយជិះទោង ឬលេងអ្វីរួច ត្រូវប្រាកដថាយើងប្រាប់មុនពេលត្រូវត្រលប់ទៅផ្ទះ។ បើអូនៗនៅតែមិនអើពើ យើងអាចយកគេចេញពីទោងថ្នមៗ បីគេទៅផ្ទះវិញ បែបនេះអូនៗប្រាកដជាដឹង ទោះមិនអើពើសម្តីម៉ាក់ប៉ា ក៏គង់តែទៅផ្ទះវិញដដែល។

-សរសើរ៖ ក្មេងៗសុទ្ធតែចូលចិត្តពាក្យសរសើរ ពេលធ្វើអ្វីមួយបានល្អ អ៊ីចឹងបើអូនៗស្តាប់បង្គាប់គួរសរសើរគ្នាផង។ ការសរសើរអាចលើកទឹកចិត្តអូនៗធ្វើតាមយើងនៅពេលក្រោយ។

-បង្រៀនដោយលើកហេតុផល៖ ឲ្យអូនៗយល់លទ្ធផលល្អ ពេលស្តាប់បង្គាប់ ដោយប្រើពាក្យ ដូចជា “លេងរួចអូនៗទុកតុក្កតាទុកក្នុងប្រអប់ លើកក្រោយងាយស្រួលរក”។

-កុំឧស្សាហ៍ប្រើពាក្យ “ទេ”៖ គ្នាយើងខ្លះ ចូលចិត្តប្រើពាក្យ “ទេ” ឬ “កុំ” រាល់ពេលអូនៗចចេស។ ប៉ុន្តែក្មេងៗឆ្លាតឮពាក្យនេះកាន់តែច្រើន កាន់តែចចេសខ្លាំង។ អ៊ីចឹងហើយ បើយើងមិនចង់ឲ្យកូនធ្វើអ្វីមួយ ព្យាយាមប្រើពាក្យផ្សេងក្រៅពី “ទេ” ឬ “កុំ”។ សម្តីល្អៗគួរប្រើពេលចង់ឲ្យអូនៗស្តាប់។ ឧទាហរណ៍ “កុំលេងបាល់ក្នុងផ្ទះ!” គួរនិយាយថា “ម៉េចអូនៗមិនទៅលេងក្រៅផ្ទះវិញទៅ?”

អត្ថបទគួរអាន៖

៣- ពេលគួររកជំនួយ

មិនស្តាប់បង្គាប់ ជាផ្នែកនៃការលូតលាស់ក្មេង គ្នាយើងគួររកជំនួយក្នុងកាលៈទេសៈអូនៗ៖

– ចចេសខ្លាំងជាងស្តាប់បង្គាប់

– ឆ្លើយតបសម្តីទាំងមួម៉ៅខ្លាំង

– មិនអើពើសម្តីយើង

– បញ្ចេញសំឡេងចម្លែកៗដោយមិនដឹងខ្លួន

– មិនស្តាប់ ឬមិនលេងសូម្បីជាមួយមិត្តភក្តិ។

ចំណុចសំខាន់

បើអូនៗមិនស្តាប់យើង មិនមែនមានន័យមិនគោរពទេ គ្រាន់តែអូនៗចង់ដឹងមានអ្វីកើតឡើង បើគេមិនស្តាប់បង្គាប់។ នេះបញ្ជាក់ថា អូនៗកំពុងរៀនស្វែងរកឯករាជ្យសម្រាប់ខ្លួនឯង។ ម៉ាក់ប៉ា បើថ្ងៃមួយឃើញអូនៗធ្វើជាមិនឮ ឬមិនស្តាប់បង្គាប់ កុំស្តីបន្ទោសអូនៗខ្លាំងពេក និងយកល្អម៉ាក់ប៉ាគួរ៖

ណែនាំងាយៗស្រួលយល់
យល់ពីអារម្មណ៍កូន
ផ្តល់សញ្ញា
សរសើរ
បង្រៀនដោយលើកហេតុផល
កុំឧស្សាហ៍ប្រើពាក្យ “ទេ”

បើកូនខូច និយាយអត់ស្ដាប់ នេះជាវិធីអប់រំបែបធម៌ត្រជាក់

១- ម៉េចអូនៗមិនស្តាប់សម្តី?

២- ប៉ាម៉ាក់គួរធ្វើបែបណា?

៣- ពេលគួររកជំនួយ

ចំណុចសំខាន់

ជិតដល់ថ្ងៃចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យកុមារ និងយុវ័យហើយ កុំភ្លេចយកឯកសារទាំងនេះទៅជាមួយផង