និយមន័យ
១- អ្វីទៅជាប្រវត្តិជំងឺខ្សោយបេះដូង និងពិនិត្យរាងកាយ?
ទោះជាជំងឺខ្សោយបេះដូង មានរោគសញ្ញាញឹកញាប់ក៏ពិតមែន ជាពិសេសចំពោះមនុស្សចាស់ តែការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យតែងតែនៅមានចន្លោះខ្វះខាតមួយចំនួន។ សួរនាំប្រវត្តិជំងឺឲ្យហ្មត់ចត់ ជារឿងចាំបាច់ មិនត្រឹមតែសញ្ញាកំពុងមានទេ ត្រូវរកសញ្ញាជំងឺពាក់ព័ន្ធខ្លះទៀត ដូចជា ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង លើសឈាម និងខូចប្រឹសបេះដូងជាដើម។ ត្រូវដឹងថាអ្នកជំងឺធ្លាប់មានបញ្ហាពាក់ព័ន្ធបេះដូងណាមួយអត់ ដូចជាករណីស្លោកសាច់ដុំបេះដូង។
ជំហានដំបូង ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺខ្សោយបេះដូង ត្រូវដឹងប្រវត្តិជំងឺឲ្យបានពេញលេញ រាប់បញ្ចូលទាំងមានជំងឺកាលពីមុន និងរោគសញ្ញា កំពុងមានបច្ចុប្បន្ន។
កត់ត្រាសម្ពាធឈាម និងចង្វាក់បេះដូង ព្រោះសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ទាប ឬធម្មតា ជារឿងត្រូវដឹងជាចាំបាច់។ ស្ថានភាពអ្នកជំងឺអាចអាក្រក់ បើសម្ពាធឈាមខាងលើ (Systolic) ទាបជាង ៩០-១០០ មិល្លីមែត្របារ៉ត ដោយសារមិនបានព្យាបាលដោយពពួកថ្នាំបញ្ចុះសម្ពាធឈាម ដូចជា Angiotensin-Coverting Enzyme (ACE) inhibitors ពពួកថ្នាំ Beta Blockers ឬថ្នាំបញ្ជុះទឹកនោម។
២- ហេតុអ្វីត្រូវសាកសួរប្រវត្តិជំងឺ និងពិនិត្យរាងកាយ?
ការពិនិត្យទាំងនេះត្រូវធ្វើប្រសិនជាយើងធ្លាប់មានអាការៈឈឺទ្រូង ពិសេសចាំបាច់បំផុត សម្រាប់អ្នកកើតជំងឺបេះដូង។
ស្វែងយល់មុនធ្វើតេស្ត
៣- គួរដឹងអ្វីខ្លះមុនពេលពិនិត្យ?
រឿងនេះសំខាន់ណាស់ យើងត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ជំងឺខ្សោយបេះដូងឲ្យបានលឿន ដើម្បីដឹងពីស្ថានភាពជំងឺ មូលហេតុបង្ក ដើម្បីអាចជួយបង្ការករណីខូចមុខងារសាច់ដុំបេះដូងតែម្តង។ យ៉ាងណា នៅតែមានការលំបាកដើម្បីរោគវិនិច្ឆ័យ ព្រោះជំងឺនេះបញ្ចេញសញ្ញាខុសៗគ្នា ចាប់ផ្តើមពីគ្មានសញ្ញាអ្វីសោះ ឈានដល់ហើមសួត និងគាំងបេះដូង។
បច្ចុប្បន្ន អ្នកជំងឺខ្សោយបេះដូងទាំងអស់ គឺមានត្រឹមប្រមាណ ៥០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដឹងថាមានជំងឺពីដំបូង។
ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ!
ដំណើរការធ្វើតេស្ត
៤- គួរត្រៀមខ្លួនបែបណា?
គួរត្រៀមឯកសារលម្អិតពាក់ព័ន្ធរោគវិនិច្ឆ័យ រោគសញ្ញា និងការព្យាបាលពីមុន បើទោះជំងឺជាសះស្បើយ គ្មានផលរំខានទៀតក៏ដោយ ព្រោះអាចជួយគ្រូពេទ្យស្រួលធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងសម្រចចិត្តកំណត់វិធីថែទាំ ក៏ដូចផែនការព្យាបាល។
គួរប្រាប់គ្រូពេទ្យថ្នាំកំពុងប្រើប្រាស់ សួរនាំបងប្អូនសាច់ញាតិ ដើម្បីដឹងថាសមាជិកគ្រួសារណាធ្លាប់កើតជំងឺខ្សោយបេះដូង ឬអត់? ព្រោះករណីបើសមាជិកគ្រួសារមានជំងឺនេះកាលពីក្មេង យើងនឹងប្រឈមមុខខ្ពស់ដោយការវិវដ្តជំងឺតំណពូជ។ ស្ថានភាពនេះ បើសមាជិកមួយចំនួនមានជំងឺប្រឈម ខ្សោយបេះដូង ដូចជា លើសឈាម ឬទឹកនោមផ្អែម យើងក៏ប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់ដូចគ្នា។
៥- មានអ្វីកើតឡើងអំឡុងពេលកំពុងពិនិត្យ?
ក្រៅពីស្ថានភាពសុខភាពមានជំងឺ ឬទើបកើត គ្រូពេទ្យនៅចង់ដឹងកត្តាមួយចំនួនអាចប្រឈមធ្វើឲ្យខូចបេះដូង ពិសេសជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ជាមូលហេតុចម្បងធ្វើឲ្យខូចបេះដូង។ កត្តាប្រឈមនាំឲ្យកើតជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង មានដូចជាជក់បារី ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់ សម្ពាធឈាមខ្ពស់ អាយុចាស់ ភេទប្រុស និងផឹកស្រាច្រើនជាដើម។
អំឡុងពេលគ្រូពេទ្យសួរនាំប្រវត្តិជំងឺ និងពិនិត្យរាងកាយ ពេទ្យនឹងសួរពីរោគសញ្ញា ដូចជា ហត់ ហើម និងក្អក ធ្លាប់មានជំងឺពីមុន ដូចជាគាំងបេះដូង ជំងឺឆ្លងដោយសារវីរុស សម្ពាធឈាមខ្ពស់ និងទឹកនោមផ្អែម រួមទាំងសកម្មភាពហាត់ប្រាណ ដកដង្ហើម គេង ញ៉ាំ និងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗទៀត។
ពិនិត្យរាងកាយមានប្រយោជន៍ខ្លាំងពេលជំងឺខ្សោយបេះដូង ហើយការពិនិត្យមានដូចជា៖
– វាស់សម្ពាធឈាម និងជីពចរ
– ស្ដាប់សម្លេងសួត
– ស្ដាប់បេះដូងរកសំឡេងមិនប្រក្រតី
– រកមើលករណីដក់ទឹកក្នុងពោះ បញ្ហារីក ឬឈឺថ្លើម
– រកមើលករណីហើមជើង និងជង្គង់
– ថ្លឹងទម្ងន់
– រកមើលករណីប៉ោងសរសៃវ៉ែននៅក ឬសម្ពាធឈាមខ្ពស់ក្នុងសរសៃឈាម ដែលមាននាទីនាំឈាមត្រឡប់ទៅបេះដូង។ ហើម ឬប៉ោងសរសៃវ៉ែន បង្ហាញថាមានខូចបេះដូងខាងឆ្វេង ឬស្ដាំ។
៦- ក្រោយធ្វើពិនិត្យរួចមានអ្វីកើតឡើង?
គ្រូពេទ្យនឹងពិភាក្សាពីស្ថានភាពជំងឺ រួមនឹងផែនការព្យាបាលជាមួយយើងផ្ទាល់ ឬគ្រូពេទ្យអាចសុំពិនិត្យបន្ថែមទៀត ហេតុនេះត្រូវធ្វើតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ។
បើការពិនិត្យ និងប្រវត្តជំងឺមានទំនោរទៅរកជំងឺខ្យោយបេះដូង យើងត្រូវថតកាំរស្មីអ៊ិចទ្រូង អេកូបេះដូង វាស់ចង្វាក់បេះដូង ដើម្បីវាយតម្លៃទំហំបេះដូង លក្ខណៈ និងតួនាទី ព្រមទាំងពិនិត្យសួត រកមើលមានដក់ទឹក ឬអត់។
អត្ថបទគួរអាន៖
- ទម្លាប់មិនល្អទាំង៦ បំផ្លាញសុខភាពបេះដូងដោយមិនដឹងខ្លួន
- តាមដានសុខភាពបេះដូង ដោយសង្កេតមើលចំណុចទាំងនេះ
- គ្រឿងស្រវឹងមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ថ្លើម តែក៏គ្រោះថ្នាក់ដល់បេះដូង
- ស្រ្តេសនឹងការងារធ្វើឲ្យស្រីៗប្រឈមជំងឺបេះដូងខ្ពស់ កុំប្រហែស
- សញ្ញាព្រមានទាំង៧ បញ្ជាក់ថាបេះដូងដំណើរការមិនប្រក្រតី
- សញ្ញាព្រមានទាំង៨ មុនមានបញ្ហាគាំងបេះដូង
លទ្ធផល
៧- លទ្ធផលពិនិត្យ
លទ្ធផលប្រក្រតី
សម្លេងសួត និងបេះដូងធម្មតា សម្ពាធឈាមធម្មតា មិនមានរោគសញ្ញាដក់ទឹក ឬហើមប៉ោងសរសៃវ៉ែននៅក។
លទ្ធផលមិនប្រក្រតី
– សម្ពាធឈាមខ្ពស់ (១៤០/៩០ មីលី្លម៉ែត្របារ៉ត ឬលើសនេះ) ឬអាចសម្ពាធឈាមទាប ព្រោះសម្ពាធឈាមទាប អាចជាសញ្ញាដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជំងឺខ្សោយបេះដូង។
– ចង្វាក់បេះដូងដើរមិនទៀងទាត់
– សំឡេងទី ៣ របស់បេះដូង បង្ហាញភាពមិនប្រក្រតីនៃលំហូរឈាម ឮសម្លេងបេះដូងខុសធម្មតា ឬអាចមិនឮតែម្តង។
– គ្មានកម្លាំងរំញោច តាមធម្មតាចេញពីខាងចុងបេះដូង មានន័យថាបេះដូងរីក។
– ប៉ោងសរសៃវ៉ែននៅក ឬដំណើរឈាមមិនធម្មតានៅសរសៃវ៉ែនក អាចឲ្យឈាមហូរត្រលប់ទៅថតបេះដូងខាងក្រោម នៅបេះដូងខាងស្ដាំ។
– ឮសម្លេងដូចពពុះ និងស្នាមប្រេះ អាចមកពីទឹកនៅក្នុងសួត គ្រូពេទ្យប្រើស្តេតូស្កុប ដើម្បីស្ដាប់ពេលដកដង្ហើម។
– មានថ្លើមរីក ឈឺផ្នែកខាងលើពោះ មិនសូវឃ្លាន ហើមពោះ អាចដោយសារឈាមហូរត្រលប់ចូលរាងកាយ។
– ហើមជើង ជង្គង់ ប្រអប់ជើង ខាងក្រោមខ្នងពេលគេង។ ករណីដក់ទឹកកើនឡើងនៅពេលថ្ងៃ និងបាត់ទៅវិញនៅពេលយប់ ដោយសារស្ថានភាពជំងឺខូចបេះដូងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ទឹកមិនអាចទៅណាបាន។
សូមទៅពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យបើសិនជាមានសំណួរពាក់ព័ន្ធលទ្ធផលតេស្ត។
[embed-health-tool-heart-rate]
