សុខភាពទូទៅ

ចំណេះដឹងមូលដ្ធាន១- អ្វី​​ជា ​Pap Test? Pap Test (Pap Smear) គឺជា​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​រក​មើល​កោសិកា​មាត់ស្បូន​មានការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ ​ឬ​អត់? នៅ​ពេល​ធ្វើ​ Pap Test​ គ្រូពេទ្យ​នឹង​កោស​យក​កោសិកា​នៅ​មាត់​ស្បូន​ ទៅ​លាប​លើ​បន្ទះ​ឡាម​ ឬលាយ​ជាមួយ​ទឹកថ្នាំ​សម្រាប់​មើល​កោសិកា​​ផ្ញើទៅកាន់​មន្ទីរ​ពិសោធ​ន៍ ដើម្បី​ពិនិត្យ​តាម​មីក្រូទស្សន៍ ក្នុង​ចេតនា​រក​មើល​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​នៃកោសិកា​ដែល​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​រូបរាង ឬ​ជា​កោសិកា​មហារីក​មាត់ស្បូន។ ហើយ​ការ​ធ្វើ Pap Test អាស្រ័យ​លើ​អាយុ និង​កត្តា​ប្រឈម។ គួរ​ពិភាក្សា​ជាមួយ​គ្រូពេទ្យ គួរ​ធ្វើ​តេស្ត​ញឹក​ញាប់​ឬ​យ៉ាង​ណា។ មេរោគ Human Papilloma Virus (HPV) ជា​មូល​ហេតុ​ចម្បង​បង្ក​ឲ្យកើត​មហារីក​មា​ត់ស្បូន។ ចំពោះ​ស្រ្តី​វ័យ​ជាង​៣០ឆ្នាំ គ្រូពេទ្យ​ច្រើន​ធ្វើ HPV Test និង Pap Test តែម្តង។ ប៉ុន្តែ​បើ​យើង​​អាយុ ២៦ឆ្នាំ ឬក្រោម​នេះ​អាច​ចាក់​វាក់​ស៊ាំង HPV ការពារ​បាន។ ២- ហេតុអី្វ​ចាំ​បាច់​ធ្វើតេស្តនេះ? គេ​ធ្វើ​ Pap Test ដើម្បីរកមើលកោសិកា​មហារីក​មាត់ស្បូន ភាគច្រើន​ធ្វើតេស្តនេះ​ជាមួយ​ការពិនិត្យ​អាង​ត្រគៀក ហើយ​ពេទ្យ​ជាអ្នក​សម្រេច​ថាគួរធ្វើ​នៅ​ពេលណា? ប៉ុន្តែ​ទូទៅ​ធ្វើនៅ​អាយុ ២១ឆ្នាំ​ និង​បន្ត​ធ្វើ​តេស្ត ២-៣ ឆ្នាំ​ម្តង។ ប៉ុន្តែស្ត្រីចាប់ពី​អាយុ […]

១- តើកាលបរិច្ឆេទផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់ជាអ្វី? ឱសថនីមួយៗមានបោះត្រាថ្ងៃផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់សម្រាប់ជាថ្ងៃចុងក្រោយដែលក្រុមហ៊ុនផលិតរបស់វា​ទទួល​ខុសត្រូវចំពោះប្រសិទ្ធភាពនិងសុវត្ថិភាពរបស់ឱសថនោះ។ ដើម្បីចៀសវាងការទទួលខុសត្រូវ និងបញ្ហាផ្លូវច្បាប់ ក្រុមហ៊ុន​ផលិតឱសថយនឹងមិនបញ្ចេញមតិយោបល់អ្វីស្តី​អំពីស្ថេរភាពនៃ​ថ្នាំពេទ្យរបស់ពួកគេ​ឡើយ​បន្ទាប់ពីវាបាន​ហួសផុតសុពលភាព​ប្រើប្រាស់​។ យ៉ាងនេះក្តី ពេលដែលកំប៉ុងផ្ទុកឱសថត្រូវបានបើកហើយយើងមិនគួរពឹងផ្អែកលើកាល​បរិច្ឆេទ​សុពល​ភាព​ប្រើ​ប្រាស់​តទៅទៀតឡើយ។ ការសិក្សាទៅលើស្ថេរភាពថ្នាំពេទ្យបានលើកជាយោបល់ថាឱសថ​អាច​នឹង​មាន​អាយុកាលគុណភាពនៅល្អយូរយ៉ាងខ្លាំងជាងកាលបរិច្ឆេទផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់។ ២- តើថ្នាំពេទ្យផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់នៅតែមានប្រសិទ្ធភាពដែរឬទេ? រដ្ឋបាលឱសថនិងចំណីអាហារ (FDA) បានអនុវត្តកម្មវិធីពន្យាអាយុកាលគុណភាពនៅល្អរបស់​ផលិតផល​(Shelf Life Extension Program) (SLEP) ដើម្បីវាយតម្លៃប៉ាន់ប្រមាណគុណភាណផលិតផលថ្នាំពេទ្យខុសៗ​គ្នាចំនួន១២២មុខ។ កម្មវិធីនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមឡើងនៅក្រោមសេចក្តីបង្គាប់របស់ក្រសួងការពារជាតិ​ដើម្បីកំណត់​អាយុ​កាល​គុណភាពនៅល្អនៃផលិតផលឱសថរបស់យោធាដែលស្ថិតនៅក្នុងការស្តុករក្សាទុកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់នា​ពេល​អនាគតនិងដើម្បីកាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់មូលនិធិ។ ថ្នាំពេទ្យភាគច្រើនក្នុងចំណោមថ្នាំពេទ្យដែលត្រូវបានធ្វើតេស្ត​សាក​ល្បងនៅតែមានស្ថេរភាពរបស់វាយ៉ាងយូរបន្ទាប់ពីកាលបរិច្ឆេទផុតសុពភាពប្រើប្រាស់។ ថ្នាំពេទ្យដែលប្រើប្រាស់​ញឹក​ញាប់ និងបានជាប់ការធ្វើតេស្តសាកល្បងប្រសិទ្ធភាពរបស់វារួមមានថ្នាំអាម៉ុកស៊ីស៊ីលីន​(amoxicillin) ស៊ីប្រូប្លុកសាក់​ស៊ីន (ciprofloxacin) ឌីហ្វែនហាយដ្រាមីន (diphenhydramine)និង ម័រហ្វ៊ីនស៊ុលហ្វាត (morphine sulfate)​ប្រភេទ​ថ្នាំចាក់ ។   ខណៈដែលលទ្ធផលបាននិយាយថាឱសថនេះអាចនៅតែមានប្រសិទ្ធភាពបន្ទាប់ពីបានផុតសុពល​ភាព​ប្រើ​ប្រាស់ហើយក្តី វាពិបាកសំរាប់​អ្នកជំងឺ ឬវេជ្ជបណ្ឌិតថាកម្រិតថ្នាំពេទ្យមួយណា​មាន​​សុវត្ថិភាពដើម្បីប្រើប្រាស់ហួសកាលបរិច្ឆេទផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់របស់វាណាស់។ ថាតើថ្នាំពេទ្យមួយ​មាន​អាយុ​កាលដែលគុណ​ភាពនៅល្អមានរយៈពេលវែង ឬអត់គឺអាស្រ័យនៅលើកត្តាច្រើនដូចជាធាតុផ្សំ សារធាតុជួយ​រក្សា​ឲ្យទុកបាន​យូរ​មិនងាយខូច សីតុណ្ហភាព ពន្លឺ សំណើមនិងសភាពបរិស្ថានដទៃផ្សេងទៀត។ នៅក្នុងកម្មវិធីពន្យាបន្លាយ​អាយុកាល​គុណភាពនៅល្អរបស់ផលិតផល (SLEP) ថ្នាំពេទ្យទាំងអស់​ធ្វើតេស្ត​ស្ថិតនៅក្នុង​កញ្ចប់​វេច​ខ្ចប់​ដើមរបស់វា​។ ពេលដែលថ្នាំពេទ្យត្រូវបានវេចខ្ចប់សារជាថ្មីឡើងវិញ អាយុកាលគុណភាពនៅ​ល្អអាចនឹង​កាត់​បន្ថយ​។ អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖ ព្យាបាលមហារីក ប្រើថ្នាំពេទ្យផង ថ្នាំបុរាណផង បង្កគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង ថ្នាំពេទ្យមាន​របៀប​ទុក​ដាក់ ទុក​ផ្តេសផ្តាស ខូច​គុណភាព​ខ្ទេច ៣- តើមានសុវត្ថិភាពទេដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំពេទ្យផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់? មិនមានភស្តុតាងផ្សារភ្ជាប់ការប្រើប្រាស់ឱសថផុតសុពលភាពប្រើប្រាស់ជាមួយនឹងភាពពុលរបស់​វា​នៅលើមនុស្សឡើយ។ យ៉ាង​នេះក្តី ពេលដែលថ្នាំពេទ្យបានហួសកាលបរិច្ឆេទប្រើប្រាស់របស់វាហើយ វាអាចនឹងបាត់បង់​ប្រ​សិទ្ធភាពរបស់វាក្នុងកម្រិតខ្លះ។ ការបាត់បង់នៃអំណាចអនុភាពគឺមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសនៅក្នុងការព្យាបាល ការ​បង្ករោគ​ដោយ​ប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សះហើយថ្នាំផ្សះអាចមានភាពស៊ាំ។ ថ្នាំ​ពេទ្យ​ដែលមានជាទម្រង់អង្គធាតុរឹង ដូចជាគ្រាប់ផែន ឬគ្រាប់ស៊កទ្រវែងមានស្ថេរភាពខ្លាំងជាង ខណៈដែលថ្នាំពេទ្យ​អស់​ទាំ​ង​ឡាយណានៅក្នុងទម្រង់ជាសូលុយស្យុងជាពិសេសគឺថ្នាំប្រភេទចាក់ត្រូវដកចេញ ប្រសិនបើពួក​វា​បង្ហាញនូវការផ្លាស់ប្តូរដូចជាការប្រែប្រួលពណ៌។ ឱសថ […]

ប្អូនៗ​ជិត​ឈាន​ចូល​ពេញ​វ័យ ច្រើន​មាន​ការ​ពិបាក​ដឹង​ថា​រាងកាយ​មាន​អ្វី​ប្រែ​ប្រួល​ខ្លះ ប្អូនៗ​មួយ​ចំនួន​មាន​អារម្មណ៍​ប្លែកខុស​ប្រក្រតី ប៉ុន្តែ​មិន​ដឹងថា​មូល​ហេតុ​អ្វី​ឲ្យ​ប្រាកដ។ បើចឹង​អាន​អត្ថបទ​ “Hello គ្រូពេទ្យ" មួយ​នេះ​នឹង​បាន​យល់​ច្បាស់​ពី​ការ​ប្រែប្រួល​ក្នុង​រាងកាយ​ពេល​ពេញ​វ័យ។ ១- ឈានចូលពេញវ័យ ជា​ទូទៅ​ប្អូនៗ​ឈាន​ចូល​ពេញ​វ័យ​នៅ​ចន្លោះ​អាយុ​៨ទៅ​១៤ឆ្នាំ ប៉ុន្តែ​ជាក់​ស្តែង​ក្មេង​ស្រី​អាច​ចាប់​ផ្ដើម​ពេញ​វ័យ​នៅ​អាយុ​១១ឆ្នាំ រីឯ​ប្អូន​ប្រុស​ចាប់ពី​អាយុ​១២​ឆ្នាំ។ យ៉ាង​ណា តួលេខ​អាយុ​ចំពោះ​ក្មេងៗ​ឈាន​ចូល​ពេញ​វ័យ​ប្រែ​ប្រួល​ទៅ​តាម​លក្ខណៈ​ផ្សេង​ៗ​ពីគ្នា។ ឧ. ក្មេង​ស្រី​មាន​រាង​ធាត់​អាច​ឆាប់​ពេញ​វ័យ ជាង​ក្មេង​ស្រី​មាន​រាង​ស្គម ឬ​អ្នក​ហាត់​ប្រាណ​ច្រើន។ មួយ​ទៀត ចំពោះ​ប្អូនៗ​ឆាប់​​​ពេញ​វ័យ​ពេក (មុនអាយុ៨ឆ្នាំ) ឬ​មិន​ទាន់​ពេញ​វ័យ (ក្រោយអាយុ១ឆ្នាំ) ប្អូន​ត្រូវ​ទៅ​ជួប​ពេទ្យ​ដើម្បី​ពិគ្រោះ និង​ពិនិត្យ​រក​មើល​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ក្នុង​រាងកាយ។ គណនា BMI នៅទីនេះ ២- បម្រែបម្រួលរាងកាយពេលក្មេងស្រីពេញវ័យ ចាប់ផ្តើមមានរដូវ ឡើងសាច់ដុំ ប៉ុន្តែ​​​មិន​ដូច​សាច់​ដុំ​ក្មេង​ប្រុស​ទេ ចាប់ផ្តើមចេញរូបចេញរាង ត្រគាក​ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​រីក​សាយ ឡើងគីឡូ ពិសេស​នៅ​តំបន់​ត្រគាក (ឡើង​គីឡូ​ក៏​មិន​ចាត់​ទុក​ជា​រឿង​អាក្រក់​នោះ​ដែរ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ប្អូន​ស្រី​មិន​ឡើង​គីឡូ ប្អូន​ប្រហែល​អាច​ដោយ​សារ​មាន​ជំងឺ​អ្វី​មួយ​ក៏​ថា​បាន។ ប្អូន​ស្រី​គ្រប់​រូប​គប្បី​ទទួល​ទាន​អាហារ​​​​តុល្យភាព​ខ្ពស់ ដើម្បី​ប្រាកដ​ថា​ប្អូន​កំពុង​តែ​លូត​លាស់​អម​ជាមួយ​សុខភាព​ល្អ។) សុដន់ចាប់ផ្តើមធំជាងមុន៖ ក្បាល​សុដន់​អាច​ហើម​នៅ​ពេល​ដំបូង បន្ទាប់​មក​សុដន់​ទាំង​មូល​​​​ឡើង​ធំ​តែ​ម្តង។ មានទឹករំអិលពណ៌ស (មាន​សណ្ឋាន​ជា​ចាហួយ) ហូរ​ចេញ​ពី​ទ្វារមាស​មុន ឬ​កំឡុង​ពេល​មក​រដូវ​​​ដោយ​សារ​វត្ត​មាន​អ័រម៉ូន​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​បញ្ចេញ ធ្វើ​ឲ្យ​អារម្មណ៍​ប្រែ​ប្រួល​មិន​ទៀង​ទាត់។ ៣- បម្រែបម្រួលរាងកាយពេលក្មេងប្រុសពេញវ័យ ឡើងគីឡូ ស្មាររីកធំជាងមុន លិង្គនិងពងស្វាសរីកធំ សាច់ដុំចាប់ផ្តើមលូតលាស់ធំរឹងមាំជាងមុន លិង្គចាប់ផ្តើមឡើងរឹងមិនទៀង អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​មាន​ការ​ខ្មាស​អៀន ចាប់ផ្តើមបែកសំលេង៖ បំពង់​សំឡេង​ប្អូន​ចាប់​ផ្ដើម​លូត​លាស់​ធំ​ជាង​មុន […]