ត្បិតតែអាកាសធាតុក្តៅ តែភ្លៀងចាប់ផ្តើមធ្លាក់នៅតាមតំបន់មួយចំនួន ធ្វើឲ្យមានទឹកដក់ កើតជាជម្រកសត្វមូសគ្រប់ប្រភេទ។ មូសជាប្រភពនៃការចម្លងជំងឺជាច្រើនប្រភេទ ដូច្នេះយើងត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងឲ្យមែន ពិសេសកូនតូចៗ។
ត្រួតពិនិត្យដោយ វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត · ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ
ត្បិតតែអាកាសធាតុក្តៅ តែភ្លៀងចាប់ផ្តើមធ្លាក់នៅតាមតំបន់មួយចំនួន ធ្វើឲ្យមានទឹកដក់ កើតជាជម្រកសត្វមូសគ្រប់ប្រភេទ។ មូសជាប្រភពនៃការចម្លងជំងឺជាច្រើនប្រភេទ ដូច្នេះយើងត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងឲ្យមែន ពិសេសកូនតូចៗ។
១- ជំងឺគ្រុនឈាម
ជំងឺគ្រុនឈាមកើតឡើងលើមនុស្សទាំងក្មេងទាំងចាស់។ ភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺនេះមូសខ្លាញី វាខាំនៅពេលថ្ងៃ។ រោគសញ្ញាជំងឺគ្រុនឈាម រួមមានក្តៅខ្លួន ឈឺក្បាល ឈឺសន្លាក់ ឈឺសាច់ដុំ ឈឺក្នុងភ្នែក ល្ហិតល្ហៃ ចេញកន្ទួលក្រហមលើស្បែក ក្អួត រាក ក្អក ។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ អ្នកជំងឺអាចឈឺពោះខ្លាំង ចេញជាំកន្ទួលលើស្បែក ក្អួត ឬបត់ជើងធំមានឈាម ឈាមច្រមុះ និងប្រកាច់។
២- ជំងឺគ្រុនចាញ់
គ្រុនចាញ់បង្កឡើងដោយមូសដែកគោលញីខាំពីមនុស្សឈឺ រួចបន្តទៅខាំមនុស្សជា។ មូសដែកគោលញីភាគច្រើនរស់នៅតំបន់ព្រៃភ្នំ។ រោគសញ្ញាជំងឺគ្រុនចាញ់មាន គ្រុន រងារញាក់ បែកញើស ក្អួតចង្អោរ ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ អាចវង្វេងវង្វាន់ ឬសន្លប់។
៣- ជំងឺ Zika
ជំងឺនេះឆ្លងតាមរយៈមូសខ្លាញីខាំ ហើយត្រូវបានរកឃើញដំបូងនៅទ្វីបអាហ្រិក ឯរោគសញ្ញាមានដូចជា ឈឺចាប់នៅសន្លាក់ និងសាច់ដុំ គ្រុនក្តៅ ឈឺភ្នែកក្រហម ពេលខ្លះកន្ទួលរោលស្បែក។ បើស្រីៗមានផ្ទៃពោះកើតជំងឺនេះគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ ធ្វើឲ្យកូនក្នុងពោះ មានលលាដ៍ក្បាលតូច។
៤- ជំងឺគ្រុនឈីក
ដូចគ្នានឹងជំងឺគ្រុនឈាមដែរ គ្រុនឈីកកើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ និងបង្កឡើងដោយមូសខ្លាញីខាំ ពិសេសនៅពេលថ្ងៃ។ រោគសញ្ញាមានដូចជា គ្រុនក្តៅ ឈឺសន្លាក់ឆ្អឹង មានស្នាមកន្ទួលក្រហមលើស្បែក។
៥- ជំងឺរលាកខួរក្បាល JE (Japanese Encephalitis)
មេរោគ JE ឆ្លងទៅមនុស្សតាមរយៈមូស Culex ខាំ។ សត្វមូស Culex បង្កើតកូនចៅ នៅក្នុងថ្លុក និងវាលស្រែ និងខាំសត្វជ្រូក សត្វស្លាប បន្ទាប់មកវាចម្លងមកមនុស្សដោយការខាំនៅពេលយប់។ ជំងឺរលាកខួរក្បាល JE គឺជាមូលហេតុឈានមុខគេក្នុងចំណោមជំងឺរលាកខួរក្បាលស្រួចស្រាលនៅក្នុងប្រទេស និងក្នុងតំបន់អាស៊ី។ រោគសញ្ញាមាន ក្តៅខ្លួនខ្លាំង ញាក់ ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ ។ បច្ចុប្បន្នមានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺនេះហើយ កុំភ្លេចនាំកូនតូចៗទៅចាក់ការពារ។
៦- ជំងឺគ្រុនលឿង
ជំងឺគ្រុនលឿងកើតមានដំបូងនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក និងអាមេរិកខាងត្បូង ជំងឺនេះអាចកើតមានលើមនុស្សគ្រប់វ័យ និងបង្កឡើងដោយមូសខ្លាខាំ។ រោគសញ្ញាមានដូចជា គ្រុនក្តៅ ឈឺសាច់ដុំ ឈឺក្បាល ឈឺពោះ ក្អួតចង្អោរ ខាន់លឿង ករណីធ្ងន់ធ្ងរមានចេញឈាមតាមច្រមុះ មាត់ ភ្នែក ក្រពះ អាចឈានដល់ស្លាប់ ប្រសិនបើព្យាបាលមិនទាន់ពេលវេលា។ បច្ចុប្បន្នមានវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺគ្រុនលឿងហើយ។
អត្ថបទគួរអាន៖
បដិសេធ
Hello Health Group និង “Hello គ្រូពេទ្យ” មិនចេញវេជ្ជបញ្ជា មិនធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឬព្យាបាលជូនទេ៕
ត្រួតពិនិត្យដោយ
វេជ្ជ. ចាន់ ស៊ីណេត
ឯកទេសសម្ភព និងរោគស្ត្រី · មន្ទីរពេទ្យបង្អែកមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន សែនសុខ