មូលហេតុបង្ក
៥- អ្វីខ្លះជាមូលហេតុបង្ក?
ដើម្បីគ្រប់គ្រងកម្រិតកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាម រាងកាយយើងត្រូវការវីតាមីន D និងអ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត (PTH)។ អ័រម៉ូននេះ ធ្វើការគ្រប់គ្រងចំនួនកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាម ដោយទាញយកពីក្នុងពោះវៀន តម្រងនោម និងឆ្អឹង។ PTH កើនឡើងនៅពេលដែលកម្រិតកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាមធ្លាក់ចុះ និងផ្ទុយមកវិញបើជាតិកាល់ស្យ៉ូមឡើងខ្ពស់ខ្លាំង ចំនួនអ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតនឹងធ្លាក់ចុះទាប មិនអាចគ្រប់គ្រងបានល្អនោះទេ។
មួយទៀត អ័រម៉ូនកាល់ស៊ីតូនីន មាននាទីចាប់យក កាល់ស្យ៉ូមលើសក្នុងឈាមទៅទុកក្នុងឆ្អឹង និងទម្លាក់ចោលតាមទឹកនោម ឬលាមក ពេលសារធាតុច្រើនលើសតម្រូវការ ខណៈអ័រម៉ូនប្រភេទនេះ ផលិតចេញពីក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត។
– អ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតច្រើនក្នុងឈាម៖ ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត មានទីតាំងនៅពីមុខក គឺមានក្រពេញតូចៗចំនួន ៤ ហៅថា ក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត នៅពីក្រោយ។ អ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត ធ្វើការគ្រប់គ្រងចំនួនកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាម ដោយទាញយកពីក្នុងពោះវៀន តម្រងនោមនិងឆ្អឹង មកក្នុងចរន្តឈាមវិញ។ ហើយជំងឺលើសជាតិកាល់ស្យ៉ួមក្នុងឈាម កើតឡើងនៅពេលក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតណាមួយ ធ្វើការច្រើនខ្លាំងជាងធម្មតា ហើយបញ្ចញអ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតច្រើនពេក នឹងធ្វើឲ្យកាល់ស្យ៉ូមកើនឡើង ពិសេសកើតលើស្ត្រីវ័យចាប់ពី ៥០ ឆ្នាំឡើងទៅ។
– ជំងឺសួត និងមហារីក៖ ប្រភេទជំងឺ Granulomatous ដូចជាជំងឺរបេង និង Sarcoidosis សុទ្ធសឹងជាប្រភេទជំងឺសួត ធ្វើឲ្យវីតាមីន D កើនឡើង នាំឲ្យឈាមស្រូបយកកាល់ស្យ៉ូមកាន់តែច្រើន។ មហារីកមួយចំនួន ដូចជា មហារីកសួត មហារីកសុដន់ និងមហារីកគ្រាប់ឈាម ក៏អាចធ្វើឲ្យកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាមកើនឡើងខ្លាំងដូចគ្នា។
– ផលរំខានដោយថ្នាំ៖ ថ្នាំចំនួន ពិសេសពពួកថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម ធ្វើឲ្យកាល់ស្យ៉ុមកើនឡើងដោយសាររាងកាយបញ្ចេញចោលទឹកយ៉ាងច្រើន កាល់ស្យ៉ូមវិញបញ្ចេញចោលបានបន្តិចបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ជាហេតុធ្វើឲ្យកំហាប់កាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាមកើនឡើង។ ថ្នាំផ្សេងៗទៀតរួមមាន Lithium អាចនាំឲ្យរាងកាយបញ្ចេញអ័រម៉ូនប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីតកាន់តែច្រើន។
– អាហារបំប៉ន និងថ្នាំបន្សាបអាស៊ីដ៖ ញ៉ាំអាហារបំប៉នមានវីតាមីន D ឬកាល់ស្យ៉ូមច្រើនពេកក៍ជាមូលហេតុនាំឲ្យកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាមកើនឡើងខ្លាំង ខណៈថ្នាំបន្សាបអាស៊ីដ មានកាល់ស្យ៉ូមកាបូណាត (Calcium Carbonate) ក៏ដូចគ្នា។
– ខ្វះជាតិទឹកក្នុងខ្លួន៖ ច្រើនធ្វើឲ្យមានការកើនឡើងកាល់ស្យ៉ូមក្នុងឈាមកម្រិតស្រាលប៉ុណ្ណោះ ដោយសារទឹកក្នុងខ្លួនតិច កំហាប់កាល់ស្យ៉ូមនឹងកើនឡើង។ យ៉ាងណា ស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ អាស្រ័យលើមុខងារតម្រងនោមឯណោះទេ មានជំងឺខ្សោយតម្រងនោម បង្កបញ្ហាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?
ស្រ្តីអាយុចាប់ពី ៥០ ឆ្នាំឡើងទៅ ប្រឈមបញ្ហាក្រពេញប៉ារ៉ាទីរ៉ូអ៊ីត ធ្វើការខ្លាំងខុសធម្មតា។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
