សុខភាពផ្លូវចិត្ត

ការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល ឬការធ្លាក់ទឹកចិត្តខុសគ្នាដូចម្តេច?

រដូវកាលប្រែប្រួល ក៏អាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍ និងថាមពលរបស់យើងផងដែរ។ បញ្ហាដំណេក និងអារម្មណ៍ស្រងូតស្រងាត់ គឺជារោគសញ្ញាមួយចំនួននៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល ឬSeasonal Affective Disorder និងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ តើវិបត្តិផ្លូវចិត្តទាំងពីរនេះមានលក្ខណៈខុសគ្នាយ៉ាងម៉េចខ្លះ? អ្វីទៅជាការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល? ការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល ជាប្រភេទនៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តដែលកើតឡើងនៅពេលជាក់លាក់មួយ ជាទូទៅ គឺនៅអំឡុងពេលរដូវរងារ នៅពេលដែលពន្លឺថ្ងៃមានតិចតួច។ ថ្វីត្បិតតែក្រុមអ្នកជំនាញនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ពីមូលហេតុជាក់លាក់នៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល ប៉ុន្តែគេជឿថា បញ្ហានេះអាចពាក់ព័ន្ធនឹងការប៉ះពាល់ទៅនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ ចង់គណនា BMI ចុចទីនេះ! ចង់គណនា BMR ចុចទីនេះ! ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ចុចទីនេះ! រោគសញ្ញាទូទៅនៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាលរួមមាន៖ ខ្សោយថាមពល គេងច្រើន ឡើងទម្ងន់ ពិបាកផ្ចង់អារម្មណ៍ ចង់ញ៉ាំអាហារ ឬភេសជ្ជៈផ្អែមៗ អ្វីទៅជាការធ្លាក់ទឹកចិត្ត? ការធ្លាក់ទឹកចិត្ត គឺជាជំងឺផ្លូវចិត្តដែលកំណត់ដោយអារម្មណ៍សោកសៅ អស់សង្ឃឹម និងគ្មានចំណាប់អារម្មណ៍ ឬភាពរីករាយនៅក្នុងសកម្មភាពផ្សេងៗ។ បញ្ហាមួយនេះ អាចប៉ះពាល់ដល់ជីវិតរបស់យើងបាន រួមទាំងអារម្មណ៍ គំនិត និងសុខុមាលភាពរាងកាយ។ មូលហេតុនៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តមានភាពស្មុគ្រស្មាញ ហើយអាចពាក់ព័ន្ធនឹងការរួមផ្សំនៃកត្តាហ្សែន បរិស្ថាន និងផ្លូវចិត្ត។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តរួមមាន៖ ពិបាកចិត្តជាប់ជានិច្ច អស់កម្លាំង ប្រែប្រួលដំណេក និងចំណង់អាហារ មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនឯងគ្មានតម្លៃ ពិបាកផ្តោតអារម្មណ៍ មានគំនិតចង់ធ្វើអត្តឃាត។ ភាពខុសគ្នារវាងការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាល និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត ការធ្លាក់ទឹកចិត្តតាមរដូវកាលកើតឡើងតាមរដូវកាលប៉ុណ្ណោះ ដែលជាទូទៅកើតឡើងនៅរដូវរងារ។ ចំណែកឯជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត អាចកើតឡើងនៅពេលណាមួយដោយមិនកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់។ […]

បញ្ហាផ្លូវចិត្តផ្សេងទៀត

កុំបណ្ដោយខ្លួនឲ្យក្លាយជាមនុស្សឯកោ ប្រយ័ត្នជួបបញ្ហាទាំង ៥ នេះ

ភាពឯកោគឺសំដៅលើការនៅតែម្នាក់ឯង គឺជាអារម្មណ៍មួយប្រភេទដែលធ្វើឲ្យយើងមានអារម្មណ៍ថាល្ហល្ហេវ និងមានអារម្មណ៍ថាគ្មានអ្នកណាត្រូវការ។ គ្នាយើងដែលមានអារម្មណ៍ឯកោអាចនឹងមានការលំបាកក្នុងបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងអ្នកដទៃ។ ភាពឯកោនេះ ក៏អាចផ្តល់ផលអវិជ្ជមានទៅលើសុខភាពទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តយើងផងដែរ។ ១. ជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ទោះបីជាភាពឯកោមានលក្ខណៈខុសពីជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ប៉ុន្តែភាពឯកោត្រូវបានគេចាត់ចូលជារោគសញ្ញាជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត។ ការសិក្សាមួយចេញផ្សាយនៅក្នុងព្រឹត្តិបត្រវិទ្យាសាស្ត្រ The Lancet កាលពីខែមករាកន្លងទៅនេះបានរកឃើញថាការផ្តាច់ខ្លួនពីសង្គម គឺជាកត្តាហានិភ័យមួយនៃភាពឯកោ។ ការសិក្សានេះក៏បានឲ្យដឹងទៀតថាអ្នកដែលមានជំងឺបាក់ទឹកចិត្តតែងមានអារម្មណ៍ឯកោជានិច្ច។ ២. បង្កឲ្យមានការរលាក យោងតាមការសិក្សាឆ្នាំ២០១៥ គេរកឃើញថាភាពឯកោអាចមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងការរលាក។ នេះមកពីភាពឯកោអាចធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ដែលអាចបង្កការរលាកបន្ថែម និងបណ្ដាលឲ្យមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃផ្សេងៗ។ ៣. បង្កើនហានិភ័យជំងឺបេះដូង ភាពឯកោអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការវិវត្តជំងឺបេះដូង។ ការសិក្សាឆ្នាំ២០១៦ទៅលើសុខភាពបេះដូងបានឲ្យដឹងថាអ្នកដែលមានទំនាក់ទំនងក្នុងសង្គមតិចមានហានិភ័យខ្ពស់រហូតដល់៣០%នៃការមានជំងឺបេះដូង និងជំងឺគ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ អ្នកស្រាវជ្រាវក៏បានសន្មតថា នេះអាចមកពីកត្តាផ្សេងៗរួមផ្សំដែរ ដូចជាការជក់បារីជាដើម។ ៤. ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម គ្នាយើងដែលមានអារម្មណ៍ឯកោងាយប្រឈមនឹងជំងឺលើសសម្ពាធឈាម នេះបើយោងតាមការសិក្សាឆ្នាំ២០១០ចេញផ្សាយនៅក្នុង អត្ថបទ Psychology and Aging។ ទោះបីជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីមូលហេតុ ប៉ុន្តែការសិក្សានេះបានចង្អុលបង្ហាញថា ភាពឯកោអាចទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ប្ដូរនៃសរសៃអាកទែរ។ ៥. ជំងឺភ្លេចភ្លាំង ភាពឯកោអាចបង្កផលវិបាកមួយចំនួនទៅលើមនុស្សវ័យចំណាស់ ដែលភាពឯកោនេះអាចមកពីការរស់នៅម្នាក់ឯង ឬបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារ។ បញ្ហាដែលមនុស្សវ័យចំណាស់ងាយជួបប្រទះគឺ ជំងឺភ្លេចភ្លាំង។ ម៉្យាងទៀត បើសិនមនុស្សវ័យចំណាស់រស់នៅក្នុងបរិយាកាសដែលការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាក្នុងសង្គមមានកម្រិត នោះស្ថានភាពជំងឺភ្លេចភ្លាំងរបស់ពួកគាត់នឹងកាត់តែអាក្រក់ទៅៗដែរ។