សុខភាពមាត់ធ្មេញ

ធ្មេញអាប់សែ ជាអ្វី? ត្រូវធ្វើម៉េចទើបជាសះស្បើយ?

ធ្មេញអាប់សែ ប្រហែលជាគ្នាយើងធ្លាប់បានឮពីរឿងនេះខ្លះដែរហើយ។ បញ្ហាធ្មេញនេះ អាចចែកចេញជាប្រភេទផ្សេងៗគ្នា និងមានវិធីព្យាបាលក៏មិនដូចគ្នាដែរ។ ខាងក្រោមនេះជាអ្វីគ្នាយើង គួរដឹងទាក់ទងនឹងធ្មេញអាប់សែ។ ១-ធ្មេញអាប់សែគឺជាអ្វី? ប្រភេទនៃធ្មេញអាប់សែចែកចេញជា៣ប្រភេទដូចជា៖ អាប់សែអញ្ចាញ គឺជាការឡើងខ្ទុះនៅក្នុងសាច់អញ្ចាញធ្មេញតែប៉ុណ្ណោះដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ធ្មេញ អាប់សែជុំវិញក្បាលធ្មេញ គឺជាការឡើងខ្ទុះនៅលើជាលិកាឆ្អឹងសម្រាប់ទ្រទ្រង់ធ្មេញ អាប់សែជុំវិញចុងឫស គឺជាការឡើងខ្ទុះចេញពីសរសៃបណ្ដូលធ្មេញ សម្រាប់ការឡើងខ្ទុះធ្មេញអាប់សែនេះ គឺចាំបាច់ត្រូវធ្វើការព្យាបាលបើពុំដូច្នោះទេវាអាចបណ្ដាលឲ្យបាត់បង់ជាលិកាឆ្អឹងជុំវិញធ្មេញក្នុងការទ្រទ្រង់។ ២-តើរោគសញ្ញានៃធ្មេញអាប់សែមានអ្វីខ្លះ? ឈឺចាប់ពេលខាំចំណីអាហារ ឈឺចាប់ពេលប៉ះពាល់ មានការស្រៀវជាមួយទឹកក្ដៅ ឬត្រជាក់ មានរសជាតិល្វីងជាប់មាត់ គ្រុនក្ដៅ អស់កម្លាំងល្ហិតល្ហៃ ពិបាកហាមាត់ ពិបាកលេបចំណីអាហារ គេងមិនលក់ សម្រាប់រោគសញ្ញាចម្បង គឺការឈឺចាប់ដែលមានលក្ខណៈឈឺចាក់ៗនិងខ្លាំងក្លាជាញឹកញាប់។ ជាធម្មតាការឈឺចាប់ស្រាប់តែកើតឡើងភ្លាមៗ និងចាប់ផ្ដើមខ្លាំងក្លានៅម៉ោងបន្ទាប់ឬថ្ងៃបន្ទាប់ហើយក្នុងករណីមួយចំនួនទៀតការឈឺចាប់អាចរាលដាលដល់ត្រចៀកឆ្អឹងថ្គាម និងក។ ៣-តើគួរទៅជួបគ្រូពេទ្យនៅពេលណា? ដោយសារតែរាងកាយរបស់មនុស្សម្នាក់ៗមានភាពខុសគ្នាហេតុនេះអ្នកគួរតែពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យអ្នកជាមុនសិនដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលដែលសក្ដិសមសម្រាប់អ្នក។ ៤-តើធ្មេញអាប់សែបង្កឡើងដោយសារអ្វី? ធ្មេញអាប់សែក្នុងករណីភាគច្រើនគឺជាផលវិបាកនៃការបង្ករោគនៅលើធ្មេញដោយសារតែបាក់តេរីដែលមានក្នុងកំណកកំបោរធ្មេញចូលទៅក្នុងធ្មេញ។ អាប់សែជុំវិញចុងឫស ដំបូងបាក់តេរីចូលទៅក្នុងធ្មេញបង្ករោគតាមរយៈរោគពុកធ្មេញដែលមាននៅលើកាចាធ្មេញហើយនៅពេលដែលរោគពុកធ្មេញរាលដាលកាន់តែជ្រៅរហូតដល់បណ្ដូលធ្មេញកណ្ដាលដែលបង្កធ្វើឲ្យមានការរលាកសរសៃបណ្ដូលធ្មេញ។ នៅពេលដែលមានការរលាកកាន់តែយូរធ្វើឲ្យបាក់តេរីអាចឆ្លងកាត់តាមរន្ធឫសធ្មេញទៅដល់ឆ្អឹងក្រាសធ្មេញដែលបង្កបានជាអាប់សែជុំវិញចុងឫស។ អាប់សែជុំវិញធ្មេញ នៅពេលមានវត្តមានបាក់តេរីក្នុងកំណកកំបោរធ្មេញវាបានបង្ករោគដល់អញ្ចាញធ្មេញនាំឲ្យមានជំងឺរាក់ស៊ីធ្មេញដែលមានរោគសញ្ញាដូចជាអញ្ចាញឡើងប៉ោងរលាកនិងធ្វើឲ្យបាត់បង់ភាពទាក់ជាប់របស់ជាលិកាជុំវិញធ្មេញ។ ប្រហោងអញ្ចាញធ្មេញកើតឡើងនៅពេលដែលជាលិកាជុំវិញធ្មេញលែងទាក់ជាប់ហើយមានការពិបាកក្នុងការសម្អាតព្រោះដោយសារតែចំណីអាហារទាក់ជាប់ព្រមទាំងមេរោគ។នៅពេលដែលមានបាក់តេរីកកើតកាន់តែច្រើននៅក្នុងប្រហោងអញ្ចាញធ្មេញនោះជំងឺអាប់សែជុំវិញធ្មេញត្រូវបានកើតឡើង។ ៥- របៀបនៃការព្យាបាលធ្មេញអាប់សែ សម្រាប់ការព្យាបាលអាចមានទម្រង់ការច្រើននិងជួនកាលអាចឈានដល់ការវះកាត់ជាមួយនឹងគ្រូពេទ្យធ្មេញជំនាញ(ទន្តពេទ្យ) ចោះបង្ហូរខ្ទុះ ការឡើងខ្ទុះអាប់សែត្រូវចោះបង្ហូរខ្ទុះដែលមានផ្ទុកបាក់តេរីចេញដោយប្រើថ្នាំស្ពឹក។ ការព្យាបាលអាប់សែជុំវិញចុងឬស ត្រូវធ្វើការព្យាបាលត្បាល់យកសរសៃធ្មេញចេញបន្ទាប់មកត្រូវប៉ះធ្មេញវិញឲ្យស្អាតដូចដើមដើម្បីបង្ការការបង្ករោគលើកក្រោយទៀត។ ចំណែកការឡើងខ្ទុះត្រូវចោះបង្ហូរចេញនិងត្រូវព្យាបាលជំងឺរាក់ស៊ីធ្មេញដោយសម្អាតកំណកកំបោរធ្មេញនិងបាក់តេរីឲ្យបានស្អាតទាំងក្បាលធ្មេញ និងចុងឫសធ្មេញដើម្បីឲ្យជាសះនិងបង្ការមេរោគ។ ការវះកាត់សម្រាប់ធ្មេញអាប់សែ សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលមានអាប់សែជុំវិញចុងឬសដែលមានការបង្ករោគជាថ្មីក្រោយការព្យាបាល គឺប្រហែលជាអាចត្រូវធ្វើការវះកាត់ចុងឬសចេញដោយគ្រូពេទ្យជំនាញវះកាត់មាត់ធ្មេញ។ ចំណែកឯអ្នកជំងឺដែលមានអាប់សែជុំវិញធ្មេញកើតឡើងម្ដងទៀតគឺអាចត្រូវវះបើកអញ្ចាញធ្មេញដើម្បីធ្វើការសម្អាតកំណកកំបោរដែលជាប់ស្អិតដើម្បីបំបាត់ជំងឺរាក់ស៊ីធ្មេញ។ ប្រសិនបើមានអាប់សែធ្មេញកើតឡើងវិញទៀត ទោះបីក្រោយការវះកាត់ក៏ដោយ ជម្រើសចុងក្រោយគឺមានតែដកធ្មេញចេញតែប៉ុណ្ណោះ។ បន្ធូរការឈឺចាប់ ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ក៏អាចកាត់បន្ថយការឈឺចាប់អំឡុងពេលរង់ចាំការព្យាបាលដោយអាចរកជាវបានតាមឱសថស្ថាននានា។ ម៉្យាងវិញទៀត វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការអានព័ត៌មានឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងសាកសួរឱសថការីមុនធ្វើការប្រើប្រាស់ ហើយអ្វីដែលត្រូវចងចាំនោះគឺថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់គឺគ្រាន់តែអាចកាត់បន្ថយការឈឺចាប់តែប៉ុណ្ណោះវាមិនអាចព្យាបាលធ្មេញអាប់សែបានទេ។ សម្រាប់ថ្នាំ aspirin ibuprofenឬ tylenol (paracetamol) គឺមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបំបាត់ការឈឺចាប់ប៉ុន្តែថ្នាំមួយចំនួនអាចមិនសក្តិសមជាមួយអ្នកជំងឺដូចជា៖ ថ្នាំ ibuprofen និងអ្នកជំងឺហឺត ថ្នាំ ibuprofen និងអ្នកដំបៅក្រពះ ថ្នាំ aspirin និងកូនក្មេង៖ ហាមប្រើចំពោះកូនក្មេងដែលមានអាយុក្រោម១៦ឆ្នាំ […]