ជំងឺឈាម

ចំណុចគួរប្រយ័ត្ន លើអ្នកជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម

ជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម ជាជំងឺឈាមមួយប្រភេទ កើតឡើងដោយសារតែគ្រាប់ឈាមក្រហមត្រូវខូចខាតលឿនជាងអាយុរបស់វា។ គ្រាប់ឈាមក្រហមមានតួនាទីនាំយកអុកស៊ីសែនទៅកាន់ផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ ហើយនៅពេលដែលគ្រាប់ឈាមក្រហមមានតិចជាងចំនួនធម្មតា នោះយើងនឹងមានជំងឺស្លេកស្លាំង។ ពេលយើងមានជំងឺស្លេកស្លាំង ឈាមមិនអាចនាំយកអុកស៊ីសែនគ្រប់គ្រាន់ទៅកាន់ជាលិកា និងផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយបានទ។ គ្មានអុកស៊ីសែន រាងកាយមិនអាចដំណើរការបានល្អ ដូចប្រក្រតីនោះដែរ។ មូលហេតុអ្វីនាំឲ្យមានជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម? ១. មូលហេតុបង្ក មូលហេតុបង្កឲ្យមានជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម មានពីរសំខាន់៖ ដំណពូជ ជំងឺនេះអាចជាជំងឺដំណពូជ ដោយម្ដាយឬឪពុកបានបន្តហ្សែនមានជំងឺនេះមកកាន់កូនៗ។ មូលហេតុទូទៅចំនួនពីរបង្កឲ្យមានជំងឺស្លេកស្លាំងនេះ គឺការស្លេកស្លាំងកើតពីកោសិកាឈាមក្រហមរាងដូចកណ្ដៀវ (sickle cell anemia) និងជំងឺ thalassemia ។ បញ្ហាសុខភាពទាំងពីរយ៉ាងនេះ ធ្វើឲ្យការផលិតកោសិកាឈាមក្រហមមានអាយុខ្លីជាងធម្មតា។ បង្កដោយជំងឺផ្សេងៗ ការស្លេកស្លាំងបែបនេះមិនមានជាជំងឺដំណពូជទេ បានន័យថាតាំងពីកើតមករាងកាយយើងផលិតកោសិកាឈាមក្រហមធម្មតា ប៉ុន្តែនៅពេលមួយកោសិកានេះក៏រងការខូចខាត។ ការណ៍នេះអាចកើតឡើងដោយ៖ ការឆ្លងរោគណាមួយ អាចជាវីរុស ឬបាក់តេរី ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជាក់លាក់មួយចំនួន ជំងឺមហារីកឈាម ជំងឺប្រព័ន្ធភាពស៊ាំខុសប្រក្រតី ដូចជាជំងឺឡុយពុស(lupus) ឬរលាកសន្លាក់រ៉ាំរ៉ៃជាដើម។ មានដុំសាច់ អណ្ដើករីកធំ ដំណើរការប្រឹសបេះដូង ដែលអាចធ្វើឲ្យកោសិកាឈាមក្រហមបែកពេលចេញពីបេះដូង ប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរពេលបញ្ចូលឈាម ជំងឺស្លេកស្លាំងដោយសារបែកគ្រាប់ឈាមក្រហមដែលបង្កឡើងដោយបញ្ហាសុខភាព ពេលខ្លះកើតឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លី តែពេលខ្លះអាចជាបញ្ហារ៉ាំរ៉ៃ ដែលបាត់ហើយ កើតវិញ ជាបន្តបន្ទាប់។ ២. អ្នកមានជំងឺប្រភេទនេះគួរប្រុងប្រយ័ត្នបែបណា? បើយើងជាមនុស្សមានជំងឺបែបនេះជាការល្អគួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីរកវិធីកាត់បន្ថយហានិភ័យនាំឲ្យបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម និងការឆ្លងរោគផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ដូចជារដូវត្រជាក់ អាចធ្វើឲ្យយើងងាយផ្ដាសាយ នាំឲ្យបញ្ហាបែកគ្រាប់ឈាមក្រហមកើតឡើងបានដែរ។ ដូចនេះ យើងត្រូវការពារខ្លួនកុំឲ្យកើតជំងឺផ្ដាសាយ។ តិចនិកការពារខ្លួនកុំឲ្យងាយឆ្លងរោគ៖ នៅឲ្យឆ្ងាយពីអ្នកមានជំងឺ ចៀសវាងកន្លែងណាមានមនុស្សច្រើន លាងសម្អាតដៃឲ្យបានញឹកញាប់ កុំញ៉ាំអាហារឆៅ ដុសសម្អាតធ្មេញឲ្យបានទៀងទាត់ ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្ដាសាយ។ ៣. រោគសញ្ញា មនុស្សម្នាក់ៗអាចមានរោគសញ្ញាផ្សេងៗគ្នា។ ខាងក្រោមនេះជារោគសញ្ញាដែលអាចកើតមានចំពោះអ្នកមានជំងឺស្លេកស្លាំងដោយបែកគ្រាប់ឈាមក្រហម៖ ស្បែកមានសភាពស្លេក កើតលឿងលើស្បែក ភ្នែក មាត់ ទឹកនោមពណ៌ក្រមៅ ក្ដៅខ្លួន វិលមុខ វង្វេងវង្វាន់ មិនអាចធ្វើចលនាបានស្រួល រីកអណ្ដើក និងថ្លើម បេះដូងលោតញាប់ បេះដូងលោតមានឮសំឡេង រោគសញ្ញាជំងឺស្លេកស្លាំងប្រភេទនេះអាចដូចទៅនឹងរោគសញ្ញានៃជំងឺឈាមផ្សេងទៀត ឬបញ្ហាសុខភាពផ្សេងដែរ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យបើមានរោគសញ្ញាសង្ស័យណាមួយ។