សុខភាពបេះដូង Archives - Page 15 of 27

នៅសុខៗអាចលើសសម្ពាធឈាម បើយប់ឡើងគេងមិនលក់

ការគេងលក់ស្កប់ស្កល់ពេញមួយយប់ ផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់សុខភាព។ ផ្ទុយទៅវិញ មានកត្តាផ្សេងៗ ដែលធ្វើឲ្យគ្នាយើងពិបាកគេង ដែលបញ្ហានេះ អាចមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងហានិភ័យនៃបញ្ហាសុខភាពជាច្រើន រួមមានការលើសសម្ពាធឈាម ជំងឺបេះដូង ជំងឺតម្រងនោម ទឹកនោមផ្អែម គ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឡើងទម្ងន់ ហឺត និងបាក់ទឹកចិត្ត ជាដើម។ យ៉ាងណាមិញ ការសិក្សាចុងក្រោយមួយ ដោយក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ Brigham បានរកឃើញពីទំនាក់ទំនងនៃរោគសញ្ញាគេងមិនលក់ និងការលើសសម្ពាធឈាមចំពោះស្ត្រី។ ជាក់ស្តែង លទ្ធផលនៃការសិក្សាបានបង្ហាញថា អ្នកគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់ អាចមានហានិភ័យខ្ពស់នៃការលើសសម្ពាធឈាម។ ចង់គណនា BMR ចុចទីនេះ! ចង់គណនា BMI ចុចទីនេះ! ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ! ហេតុអ្វីបានជាការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់មានហានិភ័យខ្ពស់នៃការលើសសម្ពាធឈាម? ពិតណាស់ បច្ចុប្បន្ននេះ ទាំងការលើសសម្ពាធឈាម និងវិបត្តិដំណេក កើតឡើងជាទូទៅចំពោះមនុស្សពេញវ័យ។ ថ្វីត្បិតតែក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅមិនទាន់រកឃើញមូលហេតុជាក់លាក់ពីផលប៉ះពាល់នៃការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់ ដែលបង្កហានិភ័យនៃការលើសសម្ពាធឈាមក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ អាចបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃការចាល់ជាតិអំបិល រឹងសរសៃឈាម និងការច្របាច់បេះដូងមានសភាពខ្សោយ ដែលជាឫសគល់បណ្តាលឲ្យកើតជាជំងឺលើសឈាម។ [embed-health-tool-heart-rate] បន្ថែមពីនេះ យោងតាមការសិក្សាដដែលបានរកឃើញថា ស្ត្រីដែលជួបបញ្ហាពិបាកគេង ក៏មានសន្ទស្សន៍ម៉ាសរាងកាយខ្ពស់ កង្វះសកម្មភាពរាងកាយ និងរបបអាហារមិនល្អផងដែរ។ ដូច្នេះហើយ ប្រការចម្បង គ្នាយើងគួរគេងឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ចាប់ពី៧ម៉ោងឡើងទៅនៅក្នុងមួយថ្ងៃ ទើបអាចជៀសឆ្ងាយពីបញ្ហាសុខភាពជាក់លាក់មួយចំនួន។ អត្ថបទគួរអាន៖ ទម្លាប់មិនល្អទាំង៦ បំផ្លាញសុខភាពបេះដូងដោយមិនដឹងខ្លួន ខ្វះឈាមទៅចិញ្ចឹមបេះដូង អាចចេញរោគសញ្ញាទាំងនេះ ផ្លែឈើទាំង៨មុខនេះ ល្អសម្រាប់សុខភាពបេះដូង ឈឺទ្រូងផ្នែកកណ្ដាល […]

លើសជាតិខ្លាញ់

Hyperlipidemia (ការលើសជាតិខ្លាញ់)

ក្នុងអត្ថបទនេះ ចំណេះដឹងមូលដ្ឋាន រោគសញ្ញា មូលហេតុ កត្តាប្រឈម រោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល ការការពារ ចំណេះដឹងមូលដ្ឋាន អ្វីទៅជាការលើសជាតិខ្លាញ់? ការលើសជាតិខ្លាញ់គឺជាការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ ឬលីពីតក្នុងឈាម។ ប្រភេទខ្លាញ់មាន២ធំៗគឺទ្រីគ្លីសេរីត(triglycerides) និងកូលេស្តេរ៉ូល (cholesterol)។ ទ្រីគ្លីសេរីតកើនឡើងពេលដែលយើងបរិភោគអាហារជាតិកាឡូរីច្រើនលើសពីតម្រូវការប្រើប្រាស់ ហើយខ្លាញ់ប្រភេទនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងជំងឺបេះដូង។ កូលេស្តេរ៉ូលផលិតឡើងដោយខ្លួនឯងនៅក្នុងថ្លើមពីព្រោះកោសិកាសារពាង្គកាយរបស់យើងត្រូវការកូលេស្តេរ៉ូលយកមកប្រើប្រាស់។ កូលេស្តេរ៉ូលមាន២ប្រភេទទៀតគឺកូលេស្តេរ៉ូលល្អ (HDL) និងកូលេស្តេរ៉ូលអាក្រក់ (LDL) ដែលកូលេស្តេរ៉ូលប្រភេទនេះអាចបំផ្លាញដល់សុខភាពយើងបាន។ ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ឬហៅថាកូលេស្តេរ៉ូលកើនឡើងនេះអាចជាបញ្ហាតំណពូជ និងជារឿយៗបណ្ដាលមកពីរបៀបរបបហូបចុកមិនបានត្រឹមត្រូវ។ ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់គឺអាចព្យាបាលបានប៉ុន្តែពេលខ្លះត្រូវការរយៈពេលយូរហើយត្រូវការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ ដូចជារើសចំណីអាហារដែលត្រឹមត្រូវនិងហាត់ប្រាណឲ្យបានទៀតទាត់ដើម្បីបន្ថយជាតិកូលេស្តេរ៉ូល និងកាត់បន្ថយដូចគ្នានូវកត្តាប្រឈមនឹងជំងឺបេះដូង ការគាំងបេះដូង និងគ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ រោគសញ្ញា តើសញ្ញានៃការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់មានអ្វីខ្លះ? ជាទូទៅអ្នកដែលមានការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់មិនអាចដឹងមុននោះទេ ដោយសារតែជាតិខ្លាញ់គឺនៅជុំវិញសរីរាងខាងក្នុងខ្លួន។ប៉ុន្តែអ្នកដែលមានបញ្ហានេះដោយសារតំណពូជពួកអាចមានសញ្ញាដូចជាឡើងកំណកខ្លាញ់លឿងៗក្រោមស្បែក ជុំវិញភ្នែកនិងសន្លាក់។ គ្រូពេទ្យអាចរកឃើញនៅពេលដែលអ្នកជំងឺមកពិនិត្យឈាមឬពេលមានបញ្ហាបេះដូង ដូចជាគាំងបេះដូងនិងដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលជាដើម។ ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់រ៉ាំរ៉ៃអាចបណ្ដាលឲ្យស្ទះសរសៃឈាមដែលកកឡើងជាបន្ទះនៅតាមស្រទាប់ភ្នាសសរសៃឈាមរួចធ្វើឲ្យលំហូរឈាមមានការគាំងស្ទះ ឡើងសម្ពាធឈាមហើយប្រឈមទៅនឹងគាំងបេះដូងនិងដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ មូលហេតុ តើការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់បណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីខ្លះ? ជាទូទៅការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់បណ្ដាលមកពី៖ កត្តាសេនេទិចគ្រូពេទ្យចាត់ទុកថាកត្តានេះគឺជាការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់តំណពូជ របបអាហារមិនត្រឹមត្រូវ និងកត្តាផ្សេងៗទៀត ដែលនេះគឺជាការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់មានមូលហេតុ។ មូលហេតុទាំងអស់នោះមានដូចជា៖ ការផឹកស្រាច្រើន ជំងឺធាត់ ប្រើប្រាស់ថ្នាំអ័រម៉ូនឬស្តេរ៉ូអ៊ីត ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺម៉េតាបូឡិក មានជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ អស់រដូវមុនអាយុ មានវិបត្តិក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត មានគភ៌ ការធ្វើការអង្គុយច្រើន គ្រួសារដែលមានការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ភាគច្រើនមកពីការបន្តហ្សែនពីឪពុកម្ដាយទៅជំនាន់ក្រោយទៀតដែលធ្វើឲ្យមុខងាររបស់LDLនិងកោសិកាដែលទទួលយកមិនបានល្អ។ នេះបានន័យថាកោសិកាមិនអាចបញ្ចេញជាតិខ្លាញ់មិនល្អនេះចេញពីក្នុងខ្លួនបាន និងបណ្ដាលឲ្យមានការកើនឡើងច្រើននិងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់។ កត្តាប្រឈម តើអ្វីខ្លះជាកត្តាប្រឈមនៃការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់? ដូចដែលបានរៀបរាប់ពីមូលហេតុនៅខាងលើពេលមានជាតិខ្លាញ់មិនល្អច្រើននោះខ្លាញ់នឹងកកស្ទះក្នុងសរសៃឈាម។ ខ្លាញ់ល្អHDL ជួយសម្អាតខ្លាញ់មិនល្អ LDL ចេញឬនាំត្រឡប់ទៅថ្លើមដើម្បីបញ្ចេញចោល។ ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ គឺនៅពេលដែល ខ្លាញ់មិនល្អ កើនឡើងខ្លាំងហើយខ្លាញ់ល្អចុះទាបមិនអាចជួយបញ្ចេញនិងសម្អាតខ្លាញ់អាក្រក់បាន។ របបអាហារដែលមិនត្រឹមត្រូវអាចធ្វើឲ្យការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់មិនល្អ ច្រើនហើយខ្លាញ់ល្អចុះទាប។ ប្រសិនបើយើងជាងមនុស្សលើសទម្ងន់វិញ និងចូលចិត្តញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន ជក់បារី មិនសូវហាត់ប្រាណ នោះយើងនឹងមានកត្តាប្រឈមទៅនឹងការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ជាងអ្នកដទៃ។ ទម្លាប់ផ្សេងទៀតដែលអាចបង្កឲ្យមានការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់៖ ញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ឆ្អែតច្រើននិងខ្លាញ់សំយោគ ញ៉ាំជាតិប្រូតេអ៊ីនដែលមានប្រភពពីសត្វច្រើនដូចជាសាច់គោនិងទឹកដោះគោ មិនសូវហាត់ប្រាណ មិនសូវញ៉ាំជាតិខ្លាញ់ល្អ ជំងឺធាត់ មានក្បាលពោះធំ ជក់បារី ផឹកស្រាច្រើន ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ក៏អាចរកឃើញក្នុងអ្នកជំងឺផ្សេងទៀតដូចជា៖ ជំងឺតម្រងនោម ជំងឺទឹកនោមផ្អែម គីសអូវែ មានគភ៌ វិបត្តិទីរ៉ូអ៊ីត កត្តាសេណេតិច ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់អាចបណ្ដាលមកពីការញ៉ាំថ្នាំដូចជា៖ ថ្នាំពន្យារកំណើត ថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម ថ្នាំថប់បារម្ភ រោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល ព័ត៌មានដែលផ្ដល់ជូនខាងក្រោមនេះមិនមែនជាការណែនាំបែបវេជ្ជសាស្ត្រនោះទេ។ គួរតែទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីទទួលបានការប្រឹក្សាត្រឹមត្រូវ។ រោគវិនិច្ឆ័យ ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ជាទូទៅមិនមានរោគសញ្ញាទេដែលត្រូវតែធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីកំណត់បាន៖ មើលជាតិខ្លាញ់ទាំងអស់ ខ្លាញ់ល្អHDL ខ្លាញ់អាក្រក់LDL ទ្រីគ្លីសេរីត មុនពេលបូមឈាមគ្រូពេទ្យស្នើឲ្យតមអាហារ៨ទៅ១២ម៉ោងដើម្បីបានលទ្ធផលត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែការសិក្សាខ្លះបានបង្ហាញថាការតមគឺជាការមិនចាំបាច់ទេ។ ជាទូទៅជាតិកូលេស្តេរ៉ូលគឺច្រើនជាង២០០មីល្លីក្រាម/ដេស៊ីលីត្រ ចាត់ទុកថាខ្ពស់ហើយ។ កម្រិតជាតិខ្លាញ់សុវត្ថិភាពគឺអាចប្រែប្រួលតាមអ្នកជំងឺអាស្រ័យទៅតាមប្រវត្តិជំងឺនិងបញ្ហាសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួន។ គ្រូពេទ្យនឹងយកលទ្ធផលឈាមមកពិចារណាមើលតាមលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ។ ការព្យាបាល ការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់គឺអាចគ្រប់គ្រងបានតាមរបបអាហារល្អនិងការហាត់ប្រាណ។ ប៉ុន្តែរបបអាហារដែលល្អមិនអាចការពារបានទាំងស្រុងនោះទេសម្រាប់អ្នកដែលមានការកើនឡើងពីតំណពូជ ព្រោះថាអ្នកជំងឺពេលខ្លះអាចត្រូវការប្រើថ្នាំ។ គ្រូពេទ្យអាចប្រើថ្នាំ statin សម្រាប់បញ្ចុះជាតិខ្លាញ់ដែលផលិតក្នុងថ្លើមដូចជា simvastatin lovstatin atorvastatinនិងrosuvastatin។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយការប្រើថ្នាំអាចជួបនឹងផលវិបាកខ្លះៗដូចជាឈឺសាច់ដុំ និងក្នងករណីកម្រអាចខូចសាច់ដុំ។ ប្រសិនបើយើងមានការឈឺចុកចាប់សាច់ដុំ ឬក៏មិនចង់បន្តប្រើថ្នាំបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់នេះទៀតទេ គួរទៅពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យព្រោះថាមានតែគ្រូពេទ្យទេដែលដឹងពីកត្តាប្រឈមទៅនឹងបញ្ហាបេះដូងសរសៃឈាមដែលជាផលបណ្ដាលមកពីថ្នាំទាំងនេះ។ប្រសិនបើជាតិខ្លាញ់នៅតែមិនចុះគ្រូពេទ្យអាចនឹងប្រើថ្នាំផ្សេងទៀតដូចជា […]