ជំងឺមហារីក

ដូច “Hello គ្រូពេទ្យ” និយាយចឹងថា ស្រីៗអាយុកាន់តែច្រើន កាន់តែប្រឈមជំងឺកាចសាហាវ ពិសេសមហារីកសុដន់។ គ្នាយើងធ្លាប់កើត ឬកំពុងកើត​ជំងឺ​កាច​សាហាវ​នេះ ច្បាស់ជា​ចង់ដឹងខ្លាំងហើយថា ក្រោយព្យាបាល អាចប៉ះពាល់លទ្ធភាព​បង្កកំណើតដែរអត់? អត្ថបទនេះ នឹងស្រាយចម្ងល់គ្នាយើង។ បច្ចុប្បន្ននេះ នៅមិនទាន់មានការសិក្សាណាអះអាងថា មហារីកសុដន់ ប៉ះពាល់រឿងចង់បានបេប៊ីនៅឡើយ ហើយមិនមែនមហារីកសុដន់ទាំងអស់ ធ្វើឲ្យយកអូនៗមិនបានទេ គ្រាន់តែអាស្រ័យលើកត្តាមួយចំនួន៖ ១- វិធីព្យាបាល គ្នាយើងមានជំងឺមហារីក ព្យាបាលដោយការវះកាត់ និងកាំរស្មី ពុំមានផលប៉ះពាល់ដល់ការបង្កកំណើតទេ តែបើព្យាបាលដោយគីមី អាចប្រឈមខ្ពស់។ ២- ប្រភេទនិងដំណាក់កាលមហារីក ពេលស្ថានភាពជំងឺធ្លាក់ដល់ដំណាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរ ចៀសមិនផុត ប្រើសារធាតុគីមី ដើម្បីព្យាបាល។ ប្រភេទមហារីកសុដន់មួយចំនួន មិនមានរំញោចជាមួយការព្យាបាលដោយអ័រម៉ូនទេ។ ការព្យាបាលដោយគីមី បង្កហានិភ័យខូចក្រពេញអូវែ (កន្លែងបញ្ចេញមេជីវិតញីដើម្បីបង្កកំណើត) អាចបណ្តាលឲ្យអត់កូន។ ៣- អាយុ គ្នាយើងមានអាយុចាប់ពី ៣០ ឆ្នាំឡើង ងាយប្រឈមករណីអត់កូន ហើយការព្យាបាលដោយគីមីលើស្រីៗអាយុ ៤០ ឆ្នាំឡើង នាំឲ្យឆាប់អស់រដូវ ធ្វើឲ្យមិនអាចមានកូនបាន។ ៤- វិធីការពារ ការព្យាបាលមហារីកសុដន់ដោយគីមី អាចឲ្យស្រីៗគ្នាយើងអត់កូនមែន ប៉ុន្តែពេទ្យមានវិធីបង្ការបញ្ហានេះ មុនពេលព្យាបាល។ វិធីល្អបំផុត គឺយកអូវុល (មេ​ជីវិត​មនុស្សស្រី) ទៅបង្កកទុក សម្រាប់ធ្វើការបង្កកំណើតក្រៅខ្លួន (Vitro […]

មហារីក​សុដន់​ ជា​មហារីក​​ពេញ​និយម​ជាងគេ​ ហើយ​ក៏​អាច​បង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ជីវិត​គ្នា​យើង​មាន​ជំងឺ​​​ថែម​ទៀត​ផង។​ បច្ចុប្បន្ន ទោះជា​មាន​បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប​ អាច​កាត់​យក​ដុំ​មហារីក​ចេញ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ​ក៏ ១០​-២០ ភាគរយ ​អាច​ឡប់​ឡើង​វិញ​បាន ដោយសារ​តែ​ពេល​កាត់​អាច​សល់​កោសិកា​ខ្លះ​ ហើយ​កោសិកា​នោះ​នឹង​វិវត្ត​ជា​កោសិកា​មហារីក​វិញ​បាន ជាភាសា​បច្ចេកទេស ​ហៅថា Local Recurrence។ ចំណែក​​កោសិកា​​ កើត​មាន​ឡើងវិញ​នៅ​កន្លែង​ចាស់ ​ហៅថា Regional​ Recurrence។​ មហារីក​អាច​រីករាល​ដាល​ទៅ​សរីរាង្គ​ដទៃ​ផ្សេង​ទៀត​ ដូចជា​ ខួរឆ្អឹង​ខ្នង​ ឬសួត​ ហៅថា​ Metastasis។​ មហារីក​សុដន់​ អាច​ឡប់​មក​វិញ​ក្នុង​រយៈពេល​ ៣-៤​ ខែ​ ឬ​ឈាន​ដល់​ឆ្នាំ។​ រោគ​សញ្ញា​មហារីក​សុដន់​ អាស្រ័យ​តាម​ទីតាំង​មហារីក។​ ការ​ឡប់​ឡើង​វិញ​នៃ​ជំងឺ​មហារីក​សុដន់​នៅ​កន្លែង​ចាស់​ រោគ​សញ្ញា ​ដូចជា​ មាន​ដុំ​ឡើង​រឹង​ មាន​សញ្ញា​រលាក​ ឬ​ឡើង​ក្រហម​ ក្បាល​សុដន់​រាប​ស្មើ​ ឡើង​ហើម​មាន​ឈាម​ ឬ​ខ្ទុះ​ហូរចេញ​ពី​ក្បាល​សុដន់។​ ករណី​ខ្លះ​ មហារីក​អាច​រាលដាល​ទៅ​សរីរាង្គ​សំខាន់ៗដទៃទៀត​ដូចជា៖​ ១- រាលដាលដល់ខួរក្បាល ​បើ​រាល​ដាល​ដល់​ខួរក្បាល​ រោគ​សញ្ញា​លាប់ឡើងវិញ គឺ​ឈឺក្បាល ហើយ​ការ​ឈឺ​ក្បាល​នោះ ​ខុស​ពីឈឺក្បាល​ធម្មតា​​ ត្រង់​ឈឺខ្លាំង​ យូរ ​ហើយ​ញឹក​ញាប់។​ ​យោង​តាម​អ្នកឯកទេស​ រោគសញ្ញា​ដទៃ​ទៀត ​ដូចជា​ ប៉ះពាល់​គំហើញ និង​សាច់ដុំ​ចុះ​ខ្សោយ​ក៏​មាន​​​ដែរ។ ​ដូចនេះ​ បើ​​​កើតមហារីក​សុដន់ ហើយ​ឈឺក្បាល​ខ្លាំង​ និង​មាន​បញ្ហា​ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ​ ឆាប់​ទៅ​ពិគ្រោះ​ជាមួយ​គ្រូពេទ្យ។​ ២- រាលដាលដល់ថ្លើម ក្នុង​ករណី​ខ្លះ​ […]

មហារីក​សុដន់ គឺជំងឺ​កាច​សាហាវ​មួយ​ ក្នុង​ចំណោម​មហារីក​ឆក់​យក​ជីវិត​ស្ត្រី​រាប់​សែន​នាក់​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ។ មហារីកប្រ​ភេទ​នេះ មាន​ ៥ ដំណាក់​កាល គិត​ពី​ដំណាល់​​កាល សូន្យ ដល់​​ដំណាក់​កាល​ទី ៤​ ​ដែលដំណាក់​កាល​ចុងក្រោយ​​ និង​​ធ្ងន់​ធ្ងរ​​បំផុត។ ហើយរោគ​សញ្ញា​អាច​មានដូចជា៖ ១- សុដន់មានដុំ​ ​ដំណាក់​កាល​ដំបូង​ ដុំមហារីក​មាន​ទំហំ​តូច​ណាស់ រហូតដល់​យើងមិនអាច​កត់សម្គាល់ ឬដឹងអ្វីទាំងអស់​ លុះត្រា​តែ​​ថត ​(ស្កេន) ឬ​ប្រើ​​តិច​និក​រក​មើល​​កោសិកា​មហារីក​ ទើប​​​​ដឹង។ និយាយអ៊ីចឹង មិនមែន​ទាល់​តែ​ដល់​ដំណាក់​កាល​ទី៤​ ទើប​យើង​​អាច​ស្ទាប​ដឹង​នោះ​ទេ។​ ស្រីៗមួយ​ចំនួន ​ចាប់ផ្តើម​មាន​អារម្មណ៍​ថា​មាន​ដុំ ​នៅ​នឹង​ទ្រូងមុន​ឈាន​ដល់​ដំណាក់​កាល​នេះ។ ​តែ​ជួន​កាល​​ អាច​មាននៅ​​​ក្លៀក​ ឯ​​​គ្នាយើង​ខ្លះទៀត​​មានអារម្មណ៍​ថា ​ហើម​ទាំង​នៅ​ជុំវិញ​សុដន់​ ​និង​ក្លៀក។​ កម្មវិធីពិនិត្យជំងឺបម្រុងទឹកនោមផ្អែមអនឡាញ គណនាការឡើងទម្ងន់ស្ត្រីអំឡុងពពោះទីនេះ គណនាថ្ងៃសម្រាលកូន នៅត្រង់នេះ ២- ស្បែកចាប់ផ្ដើមប្រែ មហារីក​សុដន់​ខ្លះ អាច​ធ្វើឲ្យ​ស្បែកយើងខុស​ធម្មតា​ ដូចជា​ ជំងឺ​ Paget’s disease​ ជាជំងឺ​មហារីក​មួយ​ប្រភេទ ​មាន​ដុះដុំ​សាច់​នៅ​ក្បាល​សុដន់។​ ​​អារម្មណ៍​ថារមាស់​ ឬ​ចាក់ៗ​ស្បែក​ ស្បែក​ឡើង​ក្រាស់​ ​ក្រហម​ ពេលខ្លះ​ទៀត​ ស្បែក​អាចប្រះ​ និង​ស្ងួត ជា​អាការៈ​អាច​កើត​មាន​ឡើង។​ ស្បែក​ប្រែប្រួល មក​ពី​មហារីក​សុដន់ កើត​ឡើង​ដោយសារ​ការ​រលាក ឬដោយសារ​សរសៃ​ទឹករងៃ​ស្ទះ​កោសិកា​មហារីក​ ​នាំ​ឲ្យ​មាន​ការ​ឡើង​ក្រហម​ ហើម​ […]

ស្រីៗជាធម្មតា មានសុខភាពទន់ខ្សោយជាងប្រុសៗ អាចប្រឈមជំងឺកាចសាហាវជាច្រើនពេលឈានចូលដល់វ័យចំណាស់ ក្នុងនោះជំងឺគួរឲ្យព្រួយបារម្ភបំផុត គឺមហារីកមាត់ស្បូន។ បើមិនចង់កើតជំងឺនេះ ទៅថ្ងៃមុខ អានអត្ថបទ “Hello គ្រូពេទ្យ” ហោចណាស់ អាចឲ្យគ្នាយើងត្រៀមខ្លួនបង្ការបានដែរ។ ប្រមាណ ៨០ភាគរយ នៃស្រីៗមានជំងឺកាមរោគ អាចវិវត្ដទៅជាមហារីកមាត់ស្បូនបានយ៉ាងងាយ ដោយសារមេរោគនោះ។ ឯរោគសញ្ញាទូទៅនៃមហារីកមាត់ស្បូនមាន៖ ១- ហូរឈាមតាមទ្វារមាស ហូរឈាមចន្លោះរដូវ ជារឿងធម្មតាសម្រាប់ស្រីៗគ្នាយើងកំពុងប្រើថ្នាំពន្យារកំណើត។ ប៉ុន្តែករណីហូរឈាមពីប្រដាប់ភេទចន្លោះរដូវក្រោយរួមភេទ ឬក្រោយអស់រដូវ គួរទៅពិនិត្យជាមួយគ្រូពេទ្យ ព្រោះអាចជាសញ្ញាមហារីកមាត់ស្បូន។ ២- ឆ្អល់ក្តៅចុងដង្ហើម ឬពិបាករំលាយអាហារ មានអារម្មណ៍មិនស្រួលក្នុងពោះ ឬក៏ឈឺឆ្អល់ក្រោយពេលញ៉ាំអាហារក្នុងបរិមាណច្រើន ពិសេសអាហារសម្បូរខ្លាញ់ ឬហឹរ អាចជារឿងធម្មតា ប៉ុន្តែបើអាការៈទាំងនេះកើតឡើងកាន់តែញឹកញាប់ និងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ឬបង្កឲ្យឈឺចាប់ខ្លាំង។ គប្បីពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ៣- ហើមពោះមិនបាត់ ស្រីៗគ្នាយើងជួបអាការៈហើមពោះម្តងម្កាល ហើយភាគច្រើននឹងបាត់ទៅវិញដោយឯកឯង។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនស្រីៗគ្នាយើងមានអាការៈបែបនេះលើស ២ សប្តាហ៍ឡើងទៅ កុំអែអង់ ទៅពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ៤- បែកញើសខ្លាំងពេលយប់ អាការៈបែកញើសពេលយប់ អាចជាសញ្ញាឆ្លងមេរោគណាមួយ ឬបង្ហាញប្រាប់ថា រាងកាយយើងកំពុងប្រតិកម្មជាមួយថ្នាំណាមួយ។ ស្រីៗដល់វ័យអស់រដូវ អាចជួបប្រទះនឹងអាការៈបែបនេះដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែ អាការៈបែកញើសកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា បែកញើសជោកតែម្តង អាចជាសញ្ញាមហារីកមាត់ស្បូន ត្រូវប្រញាប់ទៅពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យច្បាស់លាស់។ ៥- សុដន់ប្រែប្រួល គ្នាយើងមិនគួរចាប់អារម្មណ៍តែដុំនៅលើសុដន់នោះទេ […]

ស្រីៗគ្នាយើងច្បាស់ជាធ្លាប់ឮមហារីកសុដន់មិនខាន។ មហារីកសុដន់ ជាជំងឺកាចសាហាវបំផុត ឆក់យកជីវិតស្រីៗជាច្រើន​ជុំវិញពិភពលោក។ សម្រាប់គ្នាយើងមានទម្លាប់ធ្វេសប្រហែសមួយចំនួនដូចខាងក្រោម ត្រូវកែប្រែទាន់មានឱកាស ព្រោះអាចប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់។ “Hello គ្រូពេទ្យ” នឹងបង្ហាញពីទម្លាប់មួយចំនួនគ្នាយើងតែងមើលរំលង ប៉ុន្តែជាឱកាសប្រឈម​ខ្ពស់នឹងជំងឺកាចសាហាវមួយនេះ៖ ១- ផឹកស្រា យោងតាមទិន្នន័យអេពីដេមីសាស្រ្ត (ការស្រាវជ្រាវក្នុងតំបន់) ថា ក្នុងចំណោមស្រីៗក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ជុំវិញពិភពលោក កើតមហារីកសុដន់ ៤% ជាអ្នកផឹកស្រា។ របាយការណ៍ផ្សេងទៀត បង្ហាញថា កំណើនអាចកើនដល់ ១០% បើយើងបន្ថែម (ផឹក) សារធាតុអេតាណុល ១០ ក្រាម​ដែល​មានក្នុងស្រារាល់ថ្ងៃ។ ទំនាក់ទំនងរវាងគ្រឿងស្រវឹង និងហានិភ័យកើតមហារីកសុដន់ បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ផឹកស្រាកាន់តែច្រើន ហានិភ័យកើតមហារីកក៏មានកាន់តែខ្ពស់។ ២- ជក់បារី ជក់បារី ក៏ជាមូលហេតុបង្កឲ្យមានជំងឺកាចសាហាវផ្សេងៗ ភាគច្រើនជាមហារីក ក្នុងនោះក៏មានមហារីកសុដន់ផងដែរ។ ក្លិនឈ្ងុយនៃសារធាតុអ៊ីដ្រូកាបូន មានក្នុងថ្នាំជក់ ជាមូលហេតុបង្កជាសារធាតុវិទ្យុសកម្មជំរុញឲ្យកើតមហារីក។ របាយការណ៍ក្រុមគ្រូពេទ្យវះកាត់ទូទៅចេញផ្សាយឆ្នាំ២០១៤ បង្ហាញថា ស្រីៗធ្លាប់ជក់បារីពីមុន អាចនឹងកើតមហារីកសុដន់ជាង​ស្រ្ដី​ធម្មតា ១០%។ ចង់ពិនិត្យជំងឺមហារីកសុដន់ ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យជំងឺមហារីកក្រពេញអូវែ ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យជំងឺមហារីកសួត ចុចទីនេះ! ៣- ធាត់ ឬឡើងគីឡូឥតឈប់ ធាត់ ឬឡើងគីឡូ បន្ទាប់ពីឈានចូលវ័យអស់រដូវ អាចជាកត្តាហានិភ័យកើតមហារីកសុដន់។ មុនដល់វ័យអស់រដូវ អ័រម៉ូន […]

និយមន័យ១- អ្វី​ជា​មហារីក​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត? មហារីក​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត ប្រភេទ​ជំងឺ​ធ្ងន់ធ្ងរ ឧស្សាហ៍​កើត​លើ​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត​មនុស្ស​ប្រុស ដែល​ជា​ក្រពេញ​តូច មាន​តួនាទី​ផលិត​ទឹកកាម ចិញ្ចឹម និង​ដឹក​ជញ្ជូន​មេជីវិត។ មហារីក​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត ជា​ធម្មតា​មាន​ការ​រីក​រាលដាល​យឺត ទាមទារ​ការ​ព្យាបាល​តិចតួច ឬមិនចាំបាច់ព្យាបាលតែម្តង ។ ក្នុង​ករណី​ខ្លះ មហារីក​ប្រភេទ​នេះ គឺ​កាច​សាហាវ និង​រីក​រាលដាល​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស។ ធ្វើតេស្ត​ពិនិត្យ​រកឃើញ​មហារីក​ទាន់​ពេល​វេលា​ ពេល​កោសិកា​មិន​ប្រក្រតី​ស្ថិត​នៅជាប់​ក្នុង​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត​នៅ​ឡើយ មាន​ឱកាស​ច្រើន​ព្យាបាល​ដោយ​ជោគជ័យ។ ២- ​កើត​ឡើង​ញឹកញាប់​ដែរ​ទេ? មហារីក​ក្រពេញ​ប្រូស្ដាត ជា​ប្រភេទ​ជំងឺ​លក្ខណៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ ប៉ះពាល់​ទៅ​លើ​ប្រុសៗ​រាប់ពាន់​នាក់​ទាំង​វ័យ​កណ្ដាល និង​ចាស់​ជរា ភាគ​ច្រើន​កើត​លើ​ប្រុស​អាយុ​ច្រើន​ជាង ៦៥ ឆ្នាំ។ កាលពី​ឆ្នាំ ២០១៣ វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ជំងឺ​មហារីក នៅ​អាមេរិក វាយ​តម្លៃ​ថា​ ពលរដ្ឋ​អាមេរិក​ជិត ២៤ ម៉ឺននាក់ កើត​មហារីក​ប្រភេទ​នេះ។ ទោះ​យ៉ាង​ណា យើង​នៅ​តែ​អាច​គ្រប់គ្រង តាម​រយៈកាត់​បន្ថយ​កត្តា​ហានិភ័យ​មួយ​ចំនួន។ គួរ​ជួប​ពិគ្រោះ​ជាមួយ​គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​សម្រាប់​ពត៌មាន​បន្ថែម។ រោគសញ្ញា៣- រោគ​សញ្ញា​មាន​​អ្វី​ខ្លះ? មហារីក​ប្រភេទ​នេះ ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ដំបូង​គ្មាន​បង្ហាញ​អាការៈ និង​រោគសញ្ញា​ទេ ប៉ុន្តែ​ពេល​ឈាន​ដល់​ដំណាក់​កាល​ចុងក្រោយ អាច​បង្ហាញ​អាការៈ និង​រោគសញ្ញា​មួយ​ចំនួន​រួមមាន៖ – ពិបាក​នោម – ឈឺ​ឆ្អឹង – អសមត្ថភាព​រួមភេទ – អាច​សន្លប់ – លំហូរ​ទឹកនោម​ខ្សោយ – មាន​ឈាម​ក្នុង​ទឹកកាម – គ្មាន​ផាសុកភាព​នៅ​តំបន់​ប្រដាប់​ភេទ។ ៤- ពេល​ណា​គួរ​ទៅ​ជួប​ពេទ្យ? ព្រោះ​រាងកាយ​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​មាន​ភាព​ខុស​គ្នា ហេតុនេះ​រោគសញ្ញា​អាច​នឹង​ខុស​គ្នា​ដែរ។ បើសិន​ជា​មាន​រោគសញ្ញា​ណា​មួយ​តាម​ចំនុច​ខាង​លើ​​ […]

និយមន័យ១- អ្វីជាជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន? មហារីក​មាត់ស្បូន បង្ក​ឡើង​នៅ​ក្នុងកោសិកា​មាត់​ស្បូន ស្ថិត​នៅ​ផ្នែក​ក្រោមស្បូន ដែលកោសិកា​មាត់​ស្បូនចាប់​ផ្តើម​រីក​លូតលាស់​មិន​អាច​គ្រប់គ្រងបាន។ កោសិកា​ថ្មី កកើត​ឡើង​ឆាប់​រហ័ស បង្កើត​ជា​ដុំសាច់​នៅ​ក្នុង​មាត់​ស្បូន។ ជំងឺ​មហារីក​មាត់ស្បូន ឧស្សាហ៍​ជួប​ប្រទះ​បំផុត​លើ​ស្រ្ដី​ពាសពេញ​ពិភពលោក។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយការ ធ្វើ​តេស្តដោយកៀរកោសិកាមាត់ស្បូន Pap​​​ smear អាច​ជួយ​យើង​រក​ឃើញ​ពីហានិភ័យ​កើត​ជំងឺ​មហារីក​កាច​សាហាវ​នេះ​បាន​ទាន់​ពេល។ មហារីក​មាត់ស្បូន ជួន​កាល​អាច​ព្យាបាល​បាន ពេល​យើង​ដឹង​ខ្លួន​មុន រកឃើញទាន់ពេល។ លើស​ពី​នេះ មាន​វិធីសាស្រ្ត​ជា​ច្រើន អាច​គ្រប់គ្រង​ហានិភ័យ​បង្ក​ជា​មហារីក​មាត់ស្បូន ជាហេតុ​ធ្វើ​ឲ្យ​ចំនួន​ករណីមហារីក​មួយ​នេះ​ធ្លាក់​ចុះ។ ២- មហារីកនេះកើតញឹកញាប់ដែរទេ? មហារីក​ប្រភេទ​នេះ ងាយ​កើត​ឡើង​ខ្លាំង​ណាស់ ងាយ​កើត​បំផុត​លើ​ស្រ្ដី​គ្រប់វ័យ ប៉ុន្តែ​នៅ​អាច​គ្រប់គ្រង និង​កាត់​បន្ថយ​កត្តា​ហានិភ័យ​ផ្សេងៗ​បាន។ រោគសញ្ញា៣- រោគ​សញ្ញាមាន​​អ្វី​ខ្លះ? ដំណាក់កាល​ដំបូង ស្រីៗ​ទើប​កើត​មហារីក​មាត់ស្បូន ឬ​រៀប​នឹង​កើត គ្មាន​បង្ហាញ​រោគ​សញ្ញា​អ្វី​ទេ រហូត​ទាល់​តែ​មាន​ដុំសាច់ (Tumor) កើត​ឡើង។ ប៉ុន្តែ​ដល់​ពេល​នោះ ស្ថានភាព​ដុំ​មហារីក បាន​រីករាល​ដាល​ទៅ​លើ​សរីរាង្គ​នៅ​ជិត​ខាង និង​លុកលុយ​លើ​កោសិកា​ល្អៗ​ដទៃ​ទៀត បង្ក​ចេញ​ជា​រោគ​សញ្ញា​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា៖ – ឈឺ​ចាប់​ពេល​រួមភេទ – ឈឺ​ពោះ​ផ្នែក​ខាង​ក្រោម ឬ​ឈឺ​ត្រគាក – ធ្លាក់​ស​ខុស​ប្រក្រតី ​មាន​ឈាម​លាយ​ឡំ​ជាមួយ – ធ្លាក់​ឈាម​តាម​ទ្វារមាស មាន​លក្ខណៈ​មិន​ប្រក្រតី ធ្លាក់​ឈាម​ចន្លោះ​ពេល​មាន​រដូវ មក​រដូវ​មាន​រយៈពេល​យូរ មាន​ឈាម​ក្រោយ​ពេល​រួមភេទ  អំឡុង​ពេល​រួមភេទ ឬក្រោយ​ពេល​អស់​រដូវ មានឈាម​បន្ទាប់​ពី​បន្ទោបង់ និង​ក្រោយ​ពិនិត្យ​អាង​ត្រគាក។ ករណី​ផ្សេង​ទៀត មាន​ឆ្លងរោគ អាច​បណ្ដាល​ឲ្យ​មាន​រោគសញ្ញា​ទាំង​នេះ​ដែរ។ យ៉ាង​ណា​បើ​ជួប​បញ្ហា […]

ចំណេះដឹងមូលដ្ឋាន ១- អ្វីជាជំងឺមហារីកបំពង់ក? ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​គឺ​សម្ដៅ​ទៅ​លើ​មហារីក​នៃ​ប្រអប់​សំឡេង ខ្សែ​សំឡេង និង​ផ្នែក​ផ្សេង​ទៀត​នៃ​បំពង់​ក។ មហារីក​បំពង់​ក​អាច​បែង​ចែក​ជា​ពីរ​ប្រភេទ​គឺ៖ មហារីក​បំពង់​ក​ផ្នែក​ខាង​លើ និង​មហារីក​បំពង់​ក​ផ្នែក​ខាង​ក្រោម។ ២- តើជំងឺមហារីកបំពង់កកើតច្រើនដែរឬទេ? ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​កើត​មាន​ច្រើន ប៉ុន្តែ​វា​មាន​តិច​ជាង​មហារីក​ដទៃ​ទៀត ហើយ​ជំងឺ​នេះ​កើត​លើ​បុរស​ច្រើន​ជាង​ស្ត្រី។ តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន​​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​មាន ​១,១​ភាគ​រយ​ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើ​រោគ​វិនិច្ឆ័យ​ឃើញ​មាន​ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​ផ្នែក​ខាង​លើ ហើយ​ប្រហែល ០,៤ ភាគ​រយ​នៃ​អ្នក​ជំងឺ​​មាន​មហារីក​បំពង់​ក​ផ្នែក​ខាង​ក្រោម។ ដឹង​ពី​រោគ​សញ្ញា ១- រោគសញ្ញានៃជំងឺមហារីកបំពង់ក ជា​ការ​​ពិបាក​មន្តិច​ក្នុង​ការ​រក​ឃើញ​មហារីក​បំពង់​ក​នៅ​ដំណាក់​កាល​ដំបូងៗ​។ រោគ​សញ្ញា​ទូទៅ​នៃ​ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​មាន៖ – សំឡេង​​ប្រែ​ប្រួល សំឡេង​​ស្អក ឬ​និយាយ​មិន​ច្បាស់ – ពិបាក​លេប​អាហារ – ស្រកទម្ងន់​ដោយ​មិន​ដឹង​មូល​ហេតុ – ឈឺ​ក​ញឹកញាប់ – ត្រូវ​លាង​សម្អាត​ក​​ជា​ប្រចាំ – ក្អក​ជាប់​រហូត (ពេល​ខ្លះ​ក្អក​មាន​ឈាម)  – ហើម​កូន​កណ្តុរ​នៅ​ក – ដក​ដង្ហើម​ឮ​សំឡេង​​ឆ្មារ​ៗ – ឈឺ​ត្រចៀក អ្នក​ដែល​មាន​ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​មាន​ផល​វិបាក​រួម​មាន៖ – ពិបាក​លេប​ហារ – ខូច​ទ្រង់​ទ្រាយ​នៃ​ក ឬ​មុខ – និយាយ​មិន​កើត – ពិបាក​ដក​ដង្ហើម – ស្បែក​ឡើង​រឹង​នៅ​ជុំវិញ​ក – ពិបាក​ធ្វើ​ការ​ងារ​ដែល​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​និយាយ វា​អាច​មាន​រោគ​សញ្ញា​មួយ​ចំនួន​ដែល​មិន​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ។ ប្រសិន​បើ​គ្នា​យើង​​មាន​កង្វល់​អំពី​រោគ​សញ្ញា​ សូម​ពិគ្រោះ​ជា​មួយ​គ្រូ​ពេទ្យ​។ ២- ពេលណាដែលយើង​ត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យ? គ្នា​យើង​​គួរ​ទាក់​ទង​ទៅ​គ្រួ​ពេទ្យ​ក្នុង​ករណី​ដែល​មាន​រោគ​សញ្ញា​ថ្មីលេច​ឡើង​ច្រើន​ជាង​ពីរ​សប្តាហ៍។ ប្រសិន​បើ​យើង​មាន​រោគ​សញ្ញា​ដែល​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ សូម​ធ្វើ​ការ​ពិគ្រោះ​ជាមួយ​វេជ្ជបណ្ឌិត។ ដោយ​សារ​តែ​រាង​កាយ​របស់​មនុស្ស​យើង​គ្រប់​រូប​ធ្វើ​ការ​ខុស​ៗ​គ្នា វា​ល្អ​បំផុត​ក្នុង​ការ​ពិភាក្សា​ជា​មួយ​វេជ្ជបណ្ឌិត​​ពី​ស្ថាន​ភាពជំងឺ​របស់​យើង​។   ចង់គណនា BMI ចុចទីនេះ! ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យសុខភាពប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ចុចទីនេះ! ដឹង​ពី​មូល​ហេតុ ១- មូលហេតុនៃជំងឺមហារីកបំពង់ក មូល​ហេតុ​ពិតនៃ​ជំងឺ​មហារីក​បំពង់​ក​មិន​ទាន់​បាន​ដឹង​ច្បាស់​លាស់​ទេ កោសិកា​មហារីក​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​នៃ​ហ្សែន​​លូត​លាស់​ខ្លាំង​មិន​អាច​គ្រប់​គ្រង​បាន​ហើយ​បង្កើត​ជា​ដុំ​សាច់ ហើយ​អាច​រីក​រាល​ដាល​ទៅ​កន្លែង​ដទៃ​ទៀត​ក្នុង​រាង​កាយ។ កត្តា​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ហ្សែន​មាន ការ​ជក់​បារី ការ​ឆ្លង​មេរោគ​វីរុស HPV និង​ការ​ប៉ះ​ពាល់​នឹង​សារធាតុ​ពុល​ដូច​ជា asbestos […]

និយមន័យ ១- អ្វី​ជា​មហារីក​លំពែង? សំដៅ​មហារីក​កើត​លើ​លំពែង​ ដែល​ជា​សរីរាង្គ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោយ​ផ្នែក​ខាង​ក្រោម​ក្រពះ​ ជាប់​និង​ដើម​ពោះ​វៀន​តូច មាន​នាទី​ជា​ក្រពេញ​បញ្ចេញ​​សារធាតុ​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​រាង​កាយ ពិសេស​ មាន​នាទី​បញ្ចេញ​អ័រម៉ូន​សំខាន់ ២ប្រភេទ មានអាំងស៊ុយលីន​ និងគ្លុយកាហ្គុង ដើម្បី​កម្រិត​ជាតិ​ស្ករ​ក្នុង​ឈាម​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ។ អាំងស៊ុយលីន​ មាន​នាទី​ធ្វើឲ្យ​ជាតិស្ករក្នុងឈាម​ធ្លាក់ចុះ ខណៈអ័រម៉ូន គ្លុយកាហ្គុង មាននាទីបង្កើន​ជាតិស្ករ​ក្នុងឈាម​ ពេល​ណាជាតិស្ករ​ធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង។ ចង់គណនា BMI ចុចទីនេះ! ចង់គណនារង្វាស់ចង្វាក់បេះដូង ចុចទីនេះ! ចង់ពិនិត្យសុខភាពប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ ចុចទីនេះ! ២- កើតឡើង​ញឺកញាប់​ដែរ​ទេ? នៅ អាមេរិក មហារីក​លំពែង​ជា​ឃាតក​ទី ៤ សម្លាប់​មនុស្ស​ច្រើន​ជាង​គេ ​ដោយ​សារ​​យឺត​យ៉ាវ​ធ្វើ​រោគ​វិនិច្ឆ័យ និង​ព្យាបាល ភាគ​ច្រើន​ទម្រាំ​ដឹង​ថា​មាន​ជំងឺ គឺ​ធ្លាក់​ដល់​ដំណាក់​កាល​ធ្ងន់ធ្ងរ​បាត់​ទៅ​ហើយ​ តែ​យ៉ាង​ណា​ជំងឺ​នេះ ​នៅ​មាន​វិធី​ការពារ​បាន។ រោគសញ្ញា ៣- រោគ​សញ្ញា​​មាន​អ្វី​ខ្លះ? ​ធ្វើ​រោគវិនិច្ឆ័យ​បាន​ទាន់​ពេល​វេលា​ អាច​ចៀស​ផុត​គ្រោះថ្នាក់​ជា​ច្រើន បង្ក​កើត​មាន​ឡើង​ជា​យថាហេតុ ដូច្នេះ​អ្វី​យើង​ត្រូវ​ដឹង​ជា​ចាំបាច់ គឺ​រោគ​សញ្ញា​នៃ​មហារីក​ប្រភេទ​នេះ​ដូច​ជា៖ – ខាន់​លឿង – ស្រក​ទម្ងន់ – បាក់​ទឹក​ចិត្ត – លែង​ឃ្លាន​អាហារ – វិបត្តិ​កំណក​ឈាម – ឈឺ​ពោះ​ផ្នែក​ខាង​លើ​ អាច​រាល​ដាល​ទៅ​ខ្នង។ មិន​មែន​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​សុទ្ធ​តែ​អាច​មាន​សញ្ញាដូច​ខាង​លើនោះ​ទេ​ ហេតុនេះ​ប្រសិន​មាន​ប្រទះ​រោគ​សញ្ញា​គួរ​ឲ្យ​សង្ស័យ​​ណាមួយ ​សូម​ប្រញាប់​មក​ជួប​គ្រូពេទ្យ។ ៤- ពេល​ណា​គួរ​ទៅ​ជួប​ពេទ្យ? ​បើ​សិន​យើង​ប្រទះ​ឃើញ​រោគសញ្ញា​ដូច​ខាង​លើ ឬ​រោគ​សញ្ញា​ណា​មួយ​គួរ​ឲ្យ​សង្ស័យ ត្រូវ​ពិភាក្សា​ជាមួយ​គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ ព្រោះ​រាងកាយ​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​មាន​ភាព​ខុសគ្នា រោគ​សញ្ញា​ក៏​ខុស​គ្នា​ដែរ។ មូលហេតុបង្ក ៥- មូលហេតុបង្កមានអ្វីខ្លះ? នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ការ​សិក្សា​ច្បាស់​ពី​មូល​ហេតុ​ពិត​ប្រាកដ បង្ក​ឲ្យ​មាន​មហារីក​នេះ​នៅ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​គ្រូ​ពេទ្យ​អាច​ដឹង​បាន​ ពេល​កោសិកា​លំពែង​ ចាប់​ផ្ដើម​កើន​ចំនួន​ច្រើន​ឡើងៗ គឺអាច​វិវត្តទៅ​ជាដុំ​មហារីក។ កត្តា​ប្រឈម ៦- […]